Đĩa đệm mất nước: Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán, điều trị

Đĩa đệm mất nước

Đĩa đệm mất nước là một trong những biểu hiện của quá trình thoái hóa đĩa đệm, chỉ tình trạng đĩa đệm nằm giữa các đốt sống bị mất chất lỏng, mỏng hơn và co rút lại, giảm khả năng đàn hồi.

Đĩa đệm là cấu trúc sụn chứa chất lỏng nằm giữa các đốt xương sống của cột sống, có cấu tạo gồm bao xơ bên ngoài và nhân nhầy bên trong. Bộ phận này có tác dụng chịu lực và giảm xóc cho các đốt sống, giúp cơ thể vận động linh hoạt hơn. Do đó, khi đĩa đệm bị mất nước, sự ma sát giữa các đốt sống sẽ tăng lên, ảnh hưởng đến khả năng vận động và gây ra những cơn đau nhức.

Nguyên nhân gây mất nước ở đĩa đệm

Nguyên nhân chính khiến đĩa đệm bị mất nước là quá trình lão hóa tự nhiên của cơ thể. Theo thời gian cùng với áp lực từ đốt sống, phần nhân nhầy bên trong đĩa đệm sẽ suy giảm, khiến cho đĩa đệm dần bị xẹp đi [2]. Một số yếu tố có thể tác động và khiến tình trạng xẹp đĩa đệm càng thêm nghiêm trọng là:

• Các bệnh lý về xương khớp như thoái hóa cột sống, thoát vị đĩa đệm,… hoặc các chấn thương do va đập, té ngã, tai nạn gây tổn thương cột sống.
• Thừa cân khiến cột sống phải chịu nhiều áp lực để chống đỡ cơ thể, đẩy nhanh quá trình lão hóa. Bên cạnh đó, giảm cân đột ngột cũng có thể làm mất nhiều nước ở đĩa đệm.
• Thiếu vận động sẽ làm giảm lưu thông máu đến đĩa đệm, ảnh hưởng đến hoạt động vận chuyển chất dinh dưỡng, oxy và loại bỏ chất thải. Đồng thời, vận động ít có thể làm giảm lượng chất lỏng tại đĩa đệm.
• Ngồi quá nhiều hoặc ngồi sai tư thế gây áp lực lên đĩa đệm, đẩy nhanh quá trình thoái hóa đĩa đệm.
• Thường xuyên nâng vác vật nặng sai cách khiến cột sống chịu nhiều áp lực, thậm chí có thể dẫn đến chấn thương.
• Chế độ ăn uống thiếu lành mạnh, thường xuyên sử dụng thuốc lá, bia rượu.

Thừa cân sẽ gây áp lực lên xương sống, đẩy nhanh quá trình thoái hóa đĩa đệm

Dấu hiệu đĩa đệm bị mất nước thường gặp

Các triệu chứng của đĩa đệm mất nước có thể khác nhau tùy thuộc vào giai đoạn tiến triển của bệnh [1], cụ thể là:

• Giai đoạn 1: Tình trạng mất nước còn nhẹ, chưa ảnh hưởng nhiều đến cột sống nhưng khả năng đàn hồi đã suy giảm, gây triệu chứng là những cơn đau nhẹ nhàng, âm ỉ nên có thể khiến người bệnh chủ quan.
• Giai đoạn 2: Đĩa đệm dần mỏng hơn, làm giảm khoảng cách giữa các đốt xương, thay đổi cấu trúc của cột sống và dẫn đến nhiều bệnh lý về cột sống khác. Ở giai đoạn này, người bệnh có thể cảm thấy đau nhức, cứng khớp, đặc biệt là khi thực hiện các cử động như đứng lên, ngồi xuống, cúi người,…
• Giai đoạn cuối: Lúc này, các đĩa đệm đã quá mỏng khiến đốt sống dính liền thành một khối, có thể chèn ép lên các dây thần kinh và gây ra những cơn đau dữ dội, ngứa ran, tê tứ chi, cơ suy yếu, và cơn đau lan ra những khu vực khác như bàn tay, chân, bắp đùi, mông,…

Yếu tố làm tăng nguy cơ khiến đĩa đệm mất nước

Những yếu tố làm tăng nguy cơ mất nước ở đĩa đệm mà bạn cần lưu ý để có biện pháp phòng ngừa hiệu quả là:

• Quá trình lão hóa làm giảm lượng nước ở đĩa đệm.
• Thừa cân, béo phì làm tăng áp lực lên cột sống.
• Từng gặp chấn thương do tai nạn hoặc có tiền sử mắc các bệnh lý về xương khớp.
• Thói quen sống thiếu lành mạnh, ăn uống không đủ dinh dưỡng, thường xuyên sử dụng rượu, thuốc lá,…
• Tư thế đứng, ngồi hoặc nằm ngủ sai cách, thường xuyên phải ngồi trong thời gian dài.
• Nâng vác các vật nặng không đúng cách.

Đĩa đệm mất nước có nguy hiểm không? Có thể gặp biến chứng gì?

Theo thời gian, đĩa đệm mất nước có thể gây đau lưng, nhức mỏi, tê cứng và cơn đau lan ra các khu vực khác, ảnh hưởng đến sinh hoạt bình thường của người bệnh và làm giảm chất lượng cuộc sống. Tình trạng này còn có thể gây sưng, viêm ở đĩa đệm và ảnh hưởng đến cách cơ bắp xung quanh, dẫn đến tình trạng teo cơ, cơ suy yếu, dễ mất sức.

Xẹp đĩa đệm có thể làm giảm tính đàn hồi của nó, tạo ra áp lực lớn hơn lên các đốt sống, gây ra tình trạng thoát vị đĩa đệm hoặc làm thay đổi cấu trúc cột sống, lâu ngày có thể chèn ép đến các dây thần kinh, gây tê cứng và mất khả năng vận động.

Để ngăn chặn các biến chứng trên, việc thường xuyên kiểm tra tình trạng xương khớp và thực hiện các biện pháp phòng ngừa từ sớm là rất quan trọng.

Đĩa đệm mất nước có thể dẫn đến biến chứng thoát vị đĩa đệm

Khi nào người bệnh cần đến gặp bác sĩ?

Bạn nên chú ý quan sát để phát hiện kịp thời các triệu chứng của tình trạng đĩa đệm mất nước nhằm có phương pháp điều trị sớm. Đặc biệt nếu thuộc các nhóm đối tượng hoặc các gặp phải tình trạng sau, bạn cần đến gặp bác sĩ ngày để được kiểm tra:

• Có triệu chứng đau nhức âm ỉ hoặc dữ dội ở khớp đi kèm với yếu cơ, thường xuyên mệt mỏi, sụt cân, sốt.
• Thường xuyên tê rần, mất cảm giác ở nhiều vùng trên cơ thể.
• Tình trạng đau nhức đi kèm với các dấu hiệu như bí tiểu, khó tự chủ đại tiểu tiện, rối loạn chức năng tình dục.
• Có tiền sử mắc các bệnh tiểu đường, ung thư, từng thực hiện phẫu thuật hoặc tiêm cột sống.

Chẩn đoán tình trạng đĩa đệm mất nước

Để chẩn đoán tình trạng mất nước đĩa đệm, bác sĩ sẽ tiến hành thăm hỏi các triệu chứng và tiền sử bệnh lý của người bệnh. Một số hình thức có thể được áp dụng để kiểm tra tình trạng bệnh:

• Đánh giá cơn đau và sức mạnh cơ bắp: Người bệnh sẽ được kiểm tra tình trạng cơ để phát hiện triệu chứng teo cơ hay những bất thường khác. Đồng thời, bác sĩ sẽ yêu cầu người bệnh di chuyển theo nhiều hướng để đánh giá mức độ nghiêm trọng của cơn đau.
• Đánh giá chức năng thần kinh: Phương pháp sử dụng búa phản xạ để gõ vào các vị trí khác nhau và quan sát phản ứng của người bệnh để phát hiện những khu vực mà rễ thần kinh có thể đang bị chèn ép. Một hình thức khác có thể được áp dụng là kích thích nóng và lạnh nhằm kiểm tra phản ứng thần kinh trước sự thay đổi nhiệt độ.
• Chẩn đoán hình ảnh: Đây là phương pháp giúp kiểm tra chính xác hơn các vấn đề mà người bệnh đang mắc phải. Một số hình thức chẩn đoán hình ảnh phổ biến là:
  • Chụp X-quang: Phát hiện những bất thường trong hình dạng đĩa đệm và cấu trúc cột sống.
  • Chụp CT: Cho kết quả chi tiết hơn về hình ảnh của đốt sống, đĩa đệm và độ lún của đĩa đệm.
  • Chụp MRI: Giúp xác định mức độ chèn ép dây thần kinh ở những vùng bị cột sống bị ảnh hưởng.

Ngoài ra, bác sĩ cũng có thể yêu cầu thực hiện một số xét nghiệm để phát hiện khối u hoặc những tổn thương khác, giúp kết quả chẩn đoán được chính xác nhất.

Cách điều trị đĩa đệm mất nước như thế nào?

1. Điều trị bằng thuốc

Tùy theo tình trạng bệnh mà bác sĩ có thể kê đơn một số loại thuốc hỗ trợ giảm đau và giúp thư giãn cột sống. Bạn nên lưu ý sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ, tránh tự ý mua thuốc và sử dụng tại nhà vì có thể gây ra nhiều tác dụng phụ.

2. Vật lý trị liệu

Người bệnh có thể thực hiện các bài tập vật lý trị liệu dưới sự hướng dẫn của chuyên gia để tăng cường sức mạnh cơ bắp quanh cột sống, hỗ trợ giảm đau và tăng cường tuần hoàn máu đến nuôi dưỡng sụn khớp và đĩa đệm. Ngoài ra, việc áp dụng trị liệu bằng xoa bóp và massage cũng có thể giúp cải thiện các cơn đau và giúp các đốt sống thư giãn.

Vật lý trị liệu là một phương pháp hỗ trợ giảm đau do mất nước đĩa đệm

3. Tiêm cột sống

Trong trường hợp nghiêm trọng hơn, bác sĩ có thể thực hiện tiêm corticosteroid ngoài màng cứng thông qua theo dõi hình ảnh X-quang để giúp kháng viêm, tiêu sưng và hỗ trợ giảm đau.

4. Phẫu thuật

Trong trường hợp các phương pháp điều trị khác không mang lại hiệu quả, bác sĩ có thể đề nghị thực hiện phẫu thuật để cải thiện tình trạng xẹp đĩa đệm. Một số hình thức phẫu thuật thường được áp dụng là:

• Thay đĩa đệm nhân tạo: Bác sĩ tiến hành loại bỏ đĩa đệm tổn thương và thay bằng đĩa đệm nhân tạo.
• Phẫu thuật hợp nhất cột sống: Thủ thuật loại bỏ đĩa đệm tổn thương, sau đó thực hiện phương pháp ghép xương, lấy một mảnh xương từ bộ phận khác của cơ thể hoặc từ người hiến tặng để cố định vào cột sống nhằm hợp nhất hai đốt sống lại với nhau.

Biện pháp phòng ngừa đĩa đệm mất nước

Để phòng ngừa tình trạng đĩa đệm mất nước và duy trì sức khỏe cột sống, bạn nên lưu ý những điều sau đây:

• Tập thể dục thường xuyên với cường độ vừa phải để tăng cường sức mạnh các cơ quanh cột sống, cải thiện sự linh hoạt và giảm nguy cơ xẹp đĩa đệm.
• Đảm bảo ngồi và đứng đúng tư thế để giảm bớt căng thẳng lên cột sống. Nếu phải ngồi lâu, bạn nên đi lại và vận động nhẹ nhàng sau mỗi tiếng để thư giãn xương khớp.
• Khi nâng vật nặng, hãy đảm bảo thực hiện đúng tư thế, không được khom lưng mà phải sử dụng lực từ cơ bắp ở cánh tay và chân.
• Bạn cũng cần chọn tư thế nằm ngủ đúng cách, sử dụng gối và đệm hỗ trợ nếu cần để bảo vệ cột sống.
• Duy trì cân nặng ở mức hợp lý để giảm bớt áp lực của cơ thể lên cột sống.
• Xây dựng chế độ dinh dưỡng lành mạnh, bổ sung thêm các loại thực phẩm có lợi cho xương khớp và uống đủ nước mỗi ngày để giảm nguy cơ mất nước đĩa đệm.
• Thăm khám sức khỏe định kỳ 6 tháng/lần để phát hiện kịp thời các tình trạng có thể mắc phải và điều trị từ sớm.

Bên cạnh đó, bạn cũng có thể chủ động bổ sung những dưỡng chất từ thiên nhiên đã được các nhà khoa học Mỹ nghiên cứu và chứng minh hiệu quả giúp bảo vệ và nuôi dưỡng xương khớp, hỗ trợ làm chậm quá trình lão hóa, có trong sản phẩm viên uống JEX thế hệ mới. Cụ thể:

• Collagen Type 2 không biến tính: Được đặc chế bằng công nghệ độc quyền giúp giữ nguyên cấu trúc và đặc tính sinh học của collagen type 2, khi dung nạp vào cơ thể qua đường uống, có tác dụng điều hòa miễn dịch, ngăn chặn các phản ứng viêm, giúp bảo vệ sụn khớp và màng hoạt dịch.
• Collagen Peptide thủy phân: Nguyên liệu hỗ trợ tổng hợp Collagen Type 2 và Aggrecan, hỗ trợ quá trình tái tạo sụn khớp và xương dưới sụn, có thể giúp làm chậm quá trình thoái hóa khớp.
• Chondroitin Sulfate, Eggshell Membrane (tinh chất màng vỏ trứng), Turmeric Root (Curcumin): Thành phần hỗ trợ kháng viêm và giảm đau nhờ ngăn ngừa sản xuất các yếu tố gây viêm phá hủy xương khớp như TNF-α, Interleukin 1, Interleukin 6, Interferon gamma,…

Sử dụng đều đặn 2 viên JEX mỗi ngày vào buổi sáng và tối sẽ giúp hỗ trợ tái tạo sụn khớp, phục hồi tổn thương, giảm đau nhức, tăng sức bền của đĩa đệm và tăng chất lượng dịch khớp, làm chậm quá trình thoái hóa và phòng ngừa các bệnh lý về khớp khác.

Hỗ trợ ngăn ngừa thoái hóa khớp và bảo vệ đĩa đệm cùng các dưỡng chất thiên nhiên trong viên uống JEX thế hệ mới

Đĩa đệm mất nước là một biểu hiện của quá trình lão hóa và có thể trở nên nghiêm trọng hơn trong trường hợp người bệnh gặp các vấn đề về xương khớp hoặc có lối sống thiếu lành mạnh. Tình trạng này có thể gây đau nhức, ảnh hưởng đến khả năng vận động nên cần có biện pháp phòng ngừa từ sớm.