Viêm khớp ngón chân: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách cải thiện

Bệnh viêm khớp ngón chân nếu do virus, vi khuẩn có thể cải thiện sau vài tuần hoặc vài tháng. Tuy nhiên, nếu do thoái hóa sụn và xương dưới sụn tại các khớp ngón chân hoặc do rối loạn miễn dịch thì rất khó cải thiện dứt điểm.

Viêm khớp ngón chân là một trong những bệnh lý xương khớp rất nhiều người mắc phải hiện nay. Mặc dù viêm khớp ngón chân không gây nguy hiểm đến tính mạng nhưng lại gây đau nhức và ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống thường nhật của người bệnh.

Vậy nguyên nhân nào khiến khớp ngón chân bị viêm, bệnh ảnh hưởng như thế nào đến sức khỏe và phải làm gì để khắc phục tình trạng này? Hãy cùng Jex tìm hiểu ngay sau đây!

Viêm khớp ngón chân là gì?

Viêm khớp ngón chân là tình trạng viêm các khớp ở bàn chân trước, trong đó khớp metatarsophalangeal (MTP) nối ngón chân cái với phần còn lại của bàn chân thường bị ảnh hưởng nhiều nhất.(1)

Các triệu chứng viêm khớp ngón chân thường gặp

Dưới đây là một số triệu chứng viêm khớp ngón chân thường gặp, người bệnh có thể nhận biết sớm để thăm khám, can thiệp điều trị kịp thời, tránh những hệ lụy lâu dài.

Đau nhức: Đây là dấu hiệu đầu tiên và dễ nhận biết nhất của viêm khớp ngón chân. Người bệnh có thể cảm thấy đau nhức khó chịu tại các ngón chân hoặc chỉ ở ngón chân cái. Cảm giác đau thường tăng lên khi di chuyển, khiến việc vận động trở nên khó khăn. 

Sưng viêm: Đi kèm với cảm giác đau nhức là hiện tượng sưng nóng ở ngón chân, người bệnh có thể thấy ngón chân chuyển sang màu hồng đỏ, chạm vào thấy đau. Triệu chứng này thường xuất hiện vào buổi sáng hoặc sau khi ngồi lâu một chỗ.

Cứng khớp: Viêm khớp ngón chân không được can thiệp điều trị sớm sẽ làm mòn dần sụn khớp, gây viêm các mô và làm tổn thương dịch khớp. Từ đó khiến khớp ngón chân cứng lại, tê bì và kém linh hoạt.

Khớp phát ra tiếng kêu răng rắc: Tiếng động này phát ra khi lớp sụn khớp bị mài mòn, các đầu xương cọ xát vào nhau khi vận động nên người bệnh có thể nghe thấy được. 

Biến dạng khớp: Tình trạng viêm nhiễm kéo dài khiến sụn, xương dưới sụn, các mô quanh khớp bị tổn thương nặng, có thể khiến ngón chân bị biến dạng, cong vẹo bất thường.

Khó cử động: Khi các khớp bị viêm nặng, việc cử động sẽ dần trở nên khó khăn hơn, hạn chế vận động đồng thời kèm thêm các cơn đau nhức kéo dài, cảm giác các khớp không còn hoạt động được trơn tru.

Ngón chân sưng đỏ, đau nhức có thể là dấu hiệu của viêm khớp ngón chân

Nguyên nhân gây viêm khớp ngón chân

Nguyên nhân viêm khớp ngón chân có thể là những tác động ngoại lực từ bên ngoài hoặc sự bất thường bên trong cơ thể, cụ thể đó là:

1. Viêm khớp dạng thấp

Viêm khớp dạng thấp (RA) hay còn gọi viêm đa khớp dạng thấp, là bệnh lý mãn tính do rối loạn tự miễn trong cơ thể gây nên. Bệnh tiến triển phức tạp, ảnh hưởng đến nhiều khớp trên cơ thể, khởi đầu là các khớp nhỏ riêng lẻ như: cổ tay, bàn tay, bàn chân, mắt cá chân, ngón chân… Nếu không được kiểm soát, ngăn chặn kịp thời, bệnh không chỉ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, chất lượng cuộc sống mà còn dẫn đến dính và biến dạng khớp, tăng nguy cơ tàn phế,...

Tìm hiểu thêm: Viêm khớp dạng thấp: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

2. Thoái hóa khớp

Thoái hóa khớp (Osteoarthritis) là một rối loạn mãn tính làm tổn thương sụn khớp và xương dưới sụn. Bình thường, sụn khớp như một lớp đệm bao phủ mặt xương giúp bảo vệ, giảm ma sát trong khớp và đóng vai trò như một “bộ giảm xóc”.

Nhưng khi khớp bị thoái hóa, lớp sụn khớp bị bào mòn hoặc mất đi để trơ ra các đầu xương dưới sụn, vùng xương dưới sụn cũng thay đổi cấu trúc dẫn đến phản ứng tạo các chất gây viêm, từ đó xuất hiện các triệu chứng đau khớp, sưng tấy, cứng khớp, có tiếng lạo xạo khi cử động,... 

Thoái hóa khớp có thể xảy ra ở hầu hết các khớp trên cơ thể, nhưng có một số khớp có nguy cơ cao hơn cả gồm: khớp gối, khớp háng, cột sống, khớp bàn tay, khớp ngón chân, khớp gót chân. 

3. Viêm khớp vảy nến

Viêm khớp vảy nến (Psoriatic arthritis) là một trong những bệnh viêm khớp do bệnh lý tự miễn, xảy ra ở một số bệnh nhân mắc bệnh vảy nến - có đặc trưng là xuất hiện mảng da đỏ có vảy bạc.

Viêm khớp vảy nến có thể ảnh hưởng đến bất kỳ khớp nào trên cơ thể, bao gồm cả cột sống và các khớp nhỏ như: ngón chân, đốt ngón tay theo mức độ từ nhẹ đến nặng. Viêm khớp vảy nến nếu không được can thiệp kịp thời và đúng cách, có thể khiến người bệnh chịu thương tật vĩnh viễn.

Tìm hiểu thêm: Viêm khớp vảy nến: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Các đốt ngón chân bị biến dạng khi bệnh viêm khớp vảy nến chuyển nặng

4. Viêm khớp nhiễm khuẩn

Viêm khớp nhiễm khuẩn là tình trạng khớp bị viêm do nhiễm vi khuẩn hoặc nấm. Bệnh phát triển khi vi khuẩn từ một vị trí nào đó của cơ thể theo dòng máu di chuyển đến khớp hoặc cũng có thể do vi khuẩn từ môi trường bên ngoài xâm nhập trực tiếp vào khớp thông qua vết thương hở hoặc phẫu thuật. Tình trạng này chủ yếu xảy ra ở khớp gối và khớp hông, đôi khi cũng có thể ảnh hưởng đến các khớp nhỏ ở bàn chân.

5. Gout (Bệnh Gút)

Gout (còn gọi thống phong) là một dạng viêm khớp phổ biến, xảy ra do rối loạn chuyển hóa purin, làm tăng acid uric trong máu, dẫn đến lắng đọng các tinh thể muối urat trong các khớp, gây viêm, sưng tấy và đau dữ dội. Bệnh thường ảnh hưởng đến ngón chân cái, mắt cá chân, đầu gối, khuỷu tay và cổ tay. Hiện nay, vẫn chưa có cách ngăn chặn sự khởi phát và tái phát của gout. Do đó, chủ động tìm hiểu, phòng ngừa Gout ngay từ sớm là điều tất cả chúng ta nên thực hiện.

6. Chấn thương

Chấn thương ngón chân khi làm việc, chơi thể thao hoặc té ngã do tai nạn có thể có thể làm hư hại khớp, góp phần vào sự phát triển của viêm khớp ngón chân sau này. Những chấn thương mà ngón chân dễ gặp phải có thể kể đến gãy xương ngón chân, trật khớp, bong gân ngón chân.

Chấn thương ở ngón chân là một trong những yếu tố gây viêm khớp ngón chân

Viêm khớp ngón chân có nguy hiểm không?

Viêm khớp ngón chân mặc dù không đe dọa đến tính mạng con người nhưng có thể khiến sức khỏe thể chất lẫn tinh thần, đời sống sinh hoạt của người bệnh giảm sút, bởi những triệu chứng của bệnh thường xuyên xuất hiện “quấy rầy”.

Đặc biệt, viêm khớp ngón chân nếu không được chữa trị kịp thời và đúng cách bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như: hình thành gai xương, biến dạng khớp, dị tật ngón chân, thậm chí mất khả năng vận động.

Đó là chưa kể, một số dạng viêm khớp như viêm khớp dạng thấp, viêm khớp vảy nến hay gout, ngoài gây ra những tổn thương tại khớp, chúng còn làm ảnh hưởng đến chức năng của nhiều cơ quan khác, bao gồm: mắt, phổi, da, tim và mạch máu...

Khi nào người bệnh cần đến gặp bác sĩ?

Viêm khớp ngón chân thường diễn biến rất phức tạp và tiềm ẩn nhiều biến chứng khó hồi phục. Vì vậy, ngay khi thấy ngón chân có dấu hiệu đau nhức, sưng đỏ bất thường kéo dài trên 1 tuần không có dấu hiệu thuyên giảm. Hãy nhanh chóng đến cơ sở y tế chuyên khoa để thăm khám, chẩn đoán chính xác nguồn gốc cơn đau, từ đó có giải pháp điều trị sớm, phù hợp để bảo tồn khớp tối đa.

Chẩn đoán viêm khớp ngón chân

Viêm khớp ngón chân do rất nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra. Do đó, để có được đánh giá chuẩn xác nhất về tình trạng bệnh bác sĩ sẽ kết hợp nhiều phương pháp kiểm tra khác nhau như:

Thăm khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ kiểm tra kỹ lưỡng các biểu hiện bên ngoài, khả năng cử động của các ngón chân, mức độ đau và vùng chịu ảnh hưởng của cơn đau… Trong quá trình kiểm tra, bác sĩ sẽ hỏi người bệnh một số vấn đề liên quan đến tình trạng bệnh như: triệu chứng bệnh xuất hiện từ bao giờ, mức độ đau nhức, ngoài các dấu hiệu ở ngón chân sức khỏe có gì bất thường hay không?

Xét nghiệm: Sau khi có những kết luận ban đầu từ việc thăm khám lâm sàng, bác sĩ sẽ chỉ định người bệnh thực hiện xét nghiệm máu tìm một số dấu hiệu viêm (protein C phản ứng CRP), kháng thể hoặc axit uric để xác định viêm khớp ngón chân có liên quan đến viêm khớp dạng thấp hoặc gút hay không?. Đôi khi, bác sĩ có thể tiến hành chọc hút dịch khớp xét nghiệm để kiểm tra nhiễm trùng, tinh thể axit uric và loại trừ các nguyên nhân gây viêm khớp khác.

Kiểm tra hình ảnh: Người bệnh có thể được chỉ định chụp X - quang, cộng hưởng từ MRI hoặc CT scan để xác định cụ thể thành phần nào trong khớp đang bị tổn thương bởi phản ứng viêm. Ngoài ra, thông qua kiểm tra hình ảnh, bác sĩ có thể xác định mức được độ hư hại của sụn, xương dưới sụn, hệ thống mô mềm, sự bất thường của xương ngón chân.

Chụp X-quang chân giúp chẩn đoán viêm khớp viêm khớp ngón chân 

Cách điều trị viêm khớp ngón chân

Theo các chuyên gia, viêm khớp ngón chân do chấn thương hoặc vi khuẩn có thể cải thiện sau vài tuần. Nhưng nếu tình trạng viêm liên quan đến thoái hóa khớp, bệnh lý mãn tính do rối loạn tự miễn như viêm khớp dạng thấp, viêm khớp vảy nến,... thì không thể điều trị dứt điểm. Lúc này, mục tiêu của phác đồ điều trị viêm khớp ngón chân thường hướng đến là giảm nhẹ triệu chứng, bảo tồn và duy trì chức năng vận động của khớp, phòng biến dạng khớp.

Chườm nóng, chườm lạnh: Liệu pháp này có thể làm dịu cảm giác đau và giảm sưng tấy, giúp các ngón chân thoải mái hơn.

Điều trị bằng thuốc: Thuốc được sử dụng để điều trị viêm khớp ngón chân có thể là thuốc kê đơn hoặc không kê đơn như: thuốc chống viêm không steroid (NSAID), thuốc giảm đau, thuốc chống thấp khớp hoặc thuốc làm tan acid uric trong máu...Tùy thuộc vào tình trạng cụ thể của người bệnh mà bác sĩ sẽ có chỉ định phù hợp. 

Nhiều người bệnh viêm khớp ngón chân thường tự chẩn đoán, tìm hiểu viêm khớp ngón chân uống thuốc gì, rồi tự ý mua các loại thuốc giảm đau, kháng viêm về uống khi chưa có sự chỉ định từ bác sĩ chuyên khoa. Điều này có thể gây ra các tác dụng dụng phụ nguy hiểm cho sức khỏe như: viêm loét dạ dày, suy gan, thận,…

Do đó, người bệnh tuyệt đối không được tự ý dùng thuốc hoặc tăng liều lượng thuốc nếu chưa có sự đồng ý của bác sĩ chuyên khoa. Ngay cả khi được kê toa sử dụng những loại thuốc này, bác sĩ thường kèm theo thuốc bảo vệ dạ dày. Khi sử dụng, nếu gặp triệu chứng đau bụng, phù (tăng cân) thì phải ngừng thuốc và báo bác sĩ để xử trí tác dụng phụ. 

Tiêm Cortisone: Nếu cơn đau không thuyên giảm bằng thuốc uống, bác sĩ có thể tiêm Cortisone trực tiếp vào quanh ngón chân. Mặc dù phương pháp điều trị này có thể giúp giảm đau nhanh chóng nhưng dễ gây tai biến nhiễm trùng, bắt buộc phải được thực hiện bởi bác sĩ chuyên khoa, tại cơ sở y tế uy tín. 

Phẫu thuật: Phẫu thuật thường là phương pháp điều trị cuối cùng cho bệnh viêm khớp ngón chân. Dựa vào mức độ tổn thương khớp mà bác sĩ có thể chỉ định: Phẫu thuật loại bỏ các gai xương xung quanh khớp, cắt bỏ hoặc thay thế khớp.

Lưu ý: Trong thời gian điều trị viêm khớp ngón chân nên để ngón chân nghỉ ngơi, thư giãn, hạn chế đi lại, đứng quá lâu, tránh mang giày cao gót, đặc biệt là không được lao động nặng để giảm thiểu áp lực lên các khớp. Vì khi bạn đi lại nhiều, các khớp ngón chân sẽ phải hoạt động liên tục, làm tăng triệu chứng đau, viêm, đồng thời sụn và xương dưới sụn cũng rất dễ bị mòn, hư tổn.

8. Phòng ngừa viêm khớp ngón chân

Khi khớp ngón chân bị viêm dù bất kỳ nguyên nhân nào thì chúng cũng có nguy cơ làm tổn thương đến các thành phần của khớp, ảnh hưởng đến sức khỏe, đời sống công việc của bạn. Do đó, chủ động phòng ngừa bệnh ngay từ sớm bằng những thói quen thiết thực là điều hết sức cần thiết. 

• Cố gắng tránh chấn thương khi làm việc, chơi thể thao hoặc tham gia các hoạt động giải trí.

• Đi giày vừa vặn, thoải mái, hạn chế mang giày cao gót quá cao.

• Nếu mắc các bệnh tự miễn, hãy tuân thủ kế hoạch điều trị của bác sĩ để kiểm soát bệnh, ngăn ngừa tổn thương khớp. 

• Duy trì các bài tập bàn chân và ngón chân để giúp các ngón chân hoạt động linh hoạt, đồng thời tăng cường điều tiết dịch nhờn. 

• Xây dựng một chế độ ăn uống khoa học, cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng cho cơ thể. Tăng cường rau củ quả, hạn chế tiêu thụ chất béo, đường, rượu bia. Nếu có thể hãy từ bỏ thuốc lá.

• Từ bỏ thói quen bẻ khớp ngón chân.

• Tích cực luyện tập thể thao, duy trì cân nặng hợp lý, không để béo phì.

• Thăm khám sức khỏe định kỳ 6 tháng/lần nếu có nguy cơ cao để phát hiện mầm mống bệnh sớm và có giải pháp khắc phục kịp thời.

• Bổ sung các dưỡng chất chuyên biệt có tác dụng tái tạo sụn, xương dưới sụn và cải thiện chất lượng dịch khớp có trong JEX thế hệ mới.

Luyện tập thể dục giúp nâng cao sức khỏe, phòng ngừa bệnh khớp hiệu quả

Hy vọng những thông tin chia sẻ về viêm khớp ngón chân ở trên hữu ích với bạn. Đừng quên chăm sóc và bảo vệ xương khớp từ sớm để tránh viêm khớp nói chung, viêm khớp ngón chân làm gián đoạn cuộc sống bạn nhé!