Viêm khớp vảy nến: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Viêm khớp vảy nến có thể gây tàn tật vĩnh viễn nếu điều trị chậm trễ và không đúng cách

Viêm khớp vảy nến là gì?

Viêm khớp vảy nến (Psoriatic arthritis) là một bệnh khớp đặc biệt bởi tổn thương khớp hình thành trên nền tảng của bệnh vảy nến (một số trường hợp bị viêm khớp trước khi bị vảy nến). Bệnh có thể ảnh hưởng đến bất kỳ khớp nào trên cơ thể, bao gồm cả cột sống và các khớp nhỏ như đốt ngón tay, ngón chân.(1)

Tại vị trí bị viêm khớp vảy nến sẽ xuất hiện những dấu hiệu đặc trưng là da ửng đỏ thành mảng, tróc vảy trắng và sưng. Mức độ phát triển của bệnh lý từ nhẹ đến nặng, nếu không được điều trị sớm, khớp sẽ bị hủy hoại dẫn đến tàn phế vĩnh viễn.

Theo Tổ chức Bệnh vảy nến Quốc gia (NPF – Tổ chức phi lợi nhuận lớn nhất thế giới dành cho những người bị bệnh vẩy nến và viêm khớp vẩy nến) có trụ sở tại Hoa Kỳ: Khoảng 7,5 triệu người Mỹ mắc bệnh vẩy nến và 30% trong số đó bị viêm khớp vảy nến. Bệnh viêm khớp vảy nến thường có xu hướng phát triển 5 – 10 năm sau khi bệnh vẩy hình thành, mặc dù một số người có thể gặp vấn đề về khớp trước khi xuất hiện các tổn thương ở da.

Hiện chưa có cách chữa dứt điểm căn bệnh này. Do đó, các biện pháp được đưa ra đều nhằm kiểm soát triệu chứng và ngăn ngừa biến chứng giúp bảo toàn khớp, duy trì chức năng vận động.

Hình ảnh viêm khớp vảy nến

Nguyên nhân gây ra viêm khớp vảy nến là gì?

Giống như bệnh vẩy nến, sự rối loạn hệ thống miễn dịch là nguyên nhân chính dẫn đến bệnh viêm khớp vảy nến. Các tế bào miễn dịch vốn có chức năng bảo vệ cơ quan bộ phận trước sự xâm nhập “trái phép” của các yếu tố gây hại quay sang tấn công nhầm vào mô khỏe mạnh, gây ra những tổn thương ở khớp và da(2).

Đến nay, giới chuyên môn vẫn chưa tìm ra lý do chính xác tại sao hệ thống miễn dịch lại hoạt động ngược như vậy, nhưng di truyền và môi trường là hai yếu tố được cho là tác động nhiều nhất đến sự đảo lộn này. Bên cạnh đó, chúng ta phải kể đến nhóm điều kiện làm gia tăng nguy cơ mắc viêm khớp vảy nến bao gồm:

• Tiền sử bệnh vảy nến: Không phải tất cả nhưng bệnh vảy nến là nền tảng phát triển của bệnh viêm khớp vảy nến.
• Tuổi tác: Bệnh viêm khớp vảy nến xảy ra phổ biến ở những người trong độ tuổi từ 30 – 50 tuổi.

Ngoài ra, khi cơ thể bị nhiễm virus, vi khuẩn hay hóa chất, chất phóng xạ từ môi trường cũng tăng rủi ro bị viêm khớp vảy nến.

Dấu hiệu và triệu chứng nhận biết viêm khớp vảy nến

Ngoài biểu hiện bên ngoài da, bệnh lý này còn mang những triệu chứng tương tự viêm khớp dạng thấp. Bạn có thể dựa vào những đặc trưng dưới đây để nhận diện bệnh viêm khớp vảy nến(3):

• Da quanh khớp ửng đỏ, có vảy trắng và ngứa.

• Khớp sưng và cứng, nhất là vào buổi sáng.

• Ngón tay, ngón chân sưng tấy.

• Đau nhức cơ bắp và dây chằng, đặc biệt là ở gót chân và bàn chân.

• Da đầu bong tróc.

• Móng tay có những lỗ hõm, có thể bong tách khỏi thịt.

• Cơ thể thường xuyên mệt mỏi.

• Mắt nhức và đỏ.

Đốt ngón chân biến dạng khi bệnh viêm khớp vảy nến chuyển nặng

Lưu ý: Với những người bị viêm khớp và vảy nến dạng viêm, các đốt sống hoặc gần các đốt sống sẽ có thêm triệu chứng đau lưng và cổ. Và khi viêm khớp vảy nến chuyển nặng có thêm dấu hiệu nữa là biến dạng các đốt ngón tay, ngón chân.

Mỗi người sẽ có triệu chứng và dấu hiệu khác nhau khi bị viêm khớp vảy nến, không phải tất cả các trường hợp đều xuất hiện đầy đủ những biểu hiện kể trên. Tốt hơn hết, nếu tiền sử bị vảy nến cộng thêm đau nhức khớp, bạn nên đến ngay bệnh viện chuyên khoa xương khớp để kiểm tra, tránh bệnh biến chứng xấu gây tổn thương khớp.

Quy trình xét nghiệm và chẩn đoán viêm khớp vảy nến

Nếu bạn bị bệnh vảy nến và đang gặp các vấn đề về khớp như đau nhức, căng cứng, khó cử động,… bác sĩ thường đưa ra chẩn đoán bệnh viêm khớp vẩy nến. Nhưng để loại trừ các bệnh viêm khớp khác, chẳng hạn như viêm khớp dạng thấp hay gút, bác sĩ sẽ tiến hành các xét nghiệm dưới đây:

• Xét nghiệm máu

Xét nghiệm máu giúp bác sĩ tìm ra kháng thể thường xuất hiện trong máu người bị viêm khớp vảy nến mà không có ở người mắc các bệnh khớp khác. Điển hình là kháng thể RF (Rheumatoid Factor) giúp bác sĩ phân biệt được viêm khớp dạng thấp và viêm khớp vảy nến.

Xét nghiệm máu giúp phân biệt viêm khớp vảy nến và viêm khớp dạng thấp

• Xét nghiệm hình ảnh

Kết quả xét nghiệm hình ảnh bằng kỹ thuật X-quang và MRI cho phép bác sĩ nhìn thấy chi tiết những thay đổi bên trong khớp, bao gồm cả các mô mềm như gân, dây chằng. Nhờ vậy, bác sĩ có thể dễ dàng đánh giá được sự thay đổi bất thường ở khớp là biểu hiện của viêm khớp vảy nến hay đến từ một tổn thương xương khớp khác.

• Xét nghiệm dịch khớp

Chọc hút và xét nghiệm dịch nhầy ở khớp giúp bác sĩ xác nhận xem có hay không sự tồn tại của các tinh thể urat. Đây là cơ sở để phân biệt viêm khớp vảy nến với bệnh gout bởi sự hình thành tinh thể urat là nguyên nhân gây ra gout.

Điều trị bệnh viêm khớp vảy nến theo phác đồ Y khoa

Không thể chữa khỏi hẳn nhưng nếu điều trị viêm khớp vảy nến đúng lúc, đúng cách sẽ kiểm soát được diễn tiến nặng của bệnh giúp hạn chế nguy cơ tàn tật và biến chứng viêm khớp nguy hiểm khác. Và dưới đây là phác đồ điều trị viêm khớp vảy nến đang được áp dụng hiện nay:

Uống thuốc

Tùy vào mức độ bệnh lý và tình trạng sức khỏe của mỗi người, bác sĩ sẽ chỉ định sử dụng một hoặc kết hợp nhiều loại thuốc sau:

• Thuốc giảm đau giảm viêm không steroid (NSAIDs).

• Thuốc làm chậm tiến triển của viêm khớp vảy nến, giảm tổn thương khớp (DMARDs).

• Thuốc ức chế miễn dịch có tác dụng sửa đổi phản ứng sinh học bên trong cơ thể.

• Tiêm thuốc Corticosteroid trực tiếp vào khớp giúp giảm đau nhanh.

Thuốc bôi thoa bên ngoài

Thoa kem, gel và thuốc mỡ giúp làm giảm ngứa và tróc vảy da, mang lại cảm giác dễ chịu cho người bệnh.

Vật lý trị liệu

Cùng với việc uống thuốc theo chỉ dẫn, người bệnh cần thực hiện các bài tập vật lý trị liệu để tăng cường độ dẻo dai cho xương khớp, đảm bảo chức năng vận động.

Phẫu thuật thay khớp

Trường hợp khớp bị hủy hoại nghiêm trọng do biến chứng viêm khớp vảy nến, cần phẫu thuật để thay thế khớp mới, duy trì hoạt động cho cơ thể.

Biến chứng nguy hiểm của bệnh viêm khớp vảy nến

Viêm khớp vảy nến diễn tiến nặng không chỉ gây đau đớn mà còn có thể khiến người bệnh chịu tàn tật vĩnh viễn, đặc biệt là tại những khớp xương nhỏ như ngón tay và ngón chân. Đôi khi, người bị viêm khớp vảy nến còn phải đối diện với các vấn đề liên quan đến mắt như đau mắt đỏ (viêm kết mạc) hoặc viêm màng bồ đào gây đau, đỏ và mờ mắt.

Một số trường hợp có nguy cơ mắc bệnh tim mạch cao hơn khi mắc phải căn bệnh này. Chính vì vậy, việc chẩn đoán và điều trị viêm khớp vảy nến cần được tiến hành ngay khi nhận thấy những dấu hiệu bất thường ở khớp và da.

Chúng ta không có giải pháp phòng ngừa hoàn toàn và cũng không có cách điều trị dứt điểm bệnh viêm khớp vảy nến. Vậy nên, nếu đã thực hiện lối sống khoa học mà căn bệnh này vẫn xảy đến, bạn hãy bình tĩnh chữa trị theo phác đồ y khoa để kiểm soát diễn biến xấu của bệnh, hạn chế tối đa tổn thương đến xương khớp.