Vật lý trị liệu thoái hóa đốt sống cổ là gì? Có hiệu quả không?

Tổng quan về thoái hóa đốt sống cổ

Cấu trúc đốt sống cổ được xác định từ C1-C7, đốt sống C3, C4, C5, C6, C7 hoạt động linh hoạt nên dễ xảy ra thoái hóa hơn C1 và C2. Thoái hóa đốt sống cổ là tình trạng mạn tính, liên quan đến những thay đổi ở xương, đĩa đệm và khớp cổ, do sự hao mòn của quá trình lão hóa. Theo tuổi tác, các đĩa đệm ở cột sống cổ dễ bị gãy, mất chất lỏng và trở nên cứng hơn. Thoái hóa cột sống cổ thường xảy ra ở người trung niên và người cao tuổi.

Do sự thoái hóa của đĩa đệm, sụn, xương dưới sụn hoặc sự phát triển bất thường của gai xương có thể hình thành trên xương ở cổ. Những sự phát triển bất thường này có thể gây ra sự thu hẹp bên trong cột sống hoặc ở các khe hở nơi dây thần kinh cột sống hướng tới. Đây còn gọi là hẹp ống sống cổ.

Thoái hóa đốt sống cổ thường gây đau nhức cổ và cứng cổ. Mặc dù bệnh thoái hóa đốt sống cổ hiếm khi tiến triển nhưng vật lý trị liệu thoái hóa đốt sống cổ có thể hữu ích trong những trường hợp này.

Vật lý trị liệu thoái hóa đốt sống cổ có hiệu quả không?

Vật lý trị liệu thoái hóa đốt sống cổ có thể hữu ích trong quá trình điều trị thoái hóa đốt sống cổ. Tuy nhiên, mức độ hiệu quả cao hay thấp còn tùy thuộc vào tình trạng cụ thể của bệnh nhân và cách điều trị được thiết lập. Ngoài ra, các bài tập lý trị liệu có thể giúp làm giảm triệu chứng và tăng khả năng hoạt động của khớp nhưng không thể điều trị dứt điểm bệnh.

Tác động của vật lý trị liệu với người thoái hóa đốt sống cổ

Tập vật lý trị liệu thoái hóa đốt sống cổ có thể mang lại nhiều tác động tích cực đối với người mắc thoái hóa đốt sống cổ. Dưới đây là một số tác động hữu ích của vật lý trị liệu đối với người thoái hóa đốt sống cổ:

• Giảm đau: Các bài tập vật lý trị liệu có thể sử dụng các kỹ thuật như làm ấm, làm lạnh và massage để giảm triệu chứng đau đốt sống cổ.
• Tăng cường sức mạnh cơ bắp: Chuyên gia vật lý trị liệu thường đề xuất các bài tập cụ thể để tăng sức mạnh của cơ bắp cổ và vai, giúp ổn định đốt sống cổ và giảm căng thẳng.
• Tăng cường khả năng di chuyển và linh hoạt: Giúp bệnh nhân tập trung vào tăng cường khả năng di chuyển của cổ, giúp duy trì và phục hồi sự linh hoạt của cổ.
• Cải thiện vị trí: Giúp bệnh nhân hiểu rõ hơn về cách duy trì vị trí cổ thích hợp trong các hoạt động hàng ngày để tránh tạo áp lực thêm lên đốt sống cổ. Đồng thời, đề xuất thói quen và lối sống lành mạnh để giảm nguy cơ thoái hóa đốt sống cổ tái phát.
• Giảm viêm nhiễm: Bài tập vật lý trị liệu có thể giúp giảm viêm nhiễm xung quanh đốt sống cổ thông qua kỹ thuật giãn cơ và kỹ thuật giảm đau.

Lưu ý rằng hiệu quả của vật lý trị liệu có thể khác nhau đối với từng người và quá trình điều trị cần được thiết lập dựa trên tình trạng sức khỏe cụ thể và tiến triển của bệnh nhân. Mỗi bệnh nhân cần thực hiện theo sự hướng dẫn của chuyên gia vật lý trị liệu có kinh nghiệm để đảm bảo rằng phương pháp điều trị là phù hợp và an toàn.

Một số phương pháp tập vật lý trị liệu cho người thoái hóa đốt sống cổ

Các bài tập đơn giản có thể giúp giảm đau ở vùng cổ C1 đến C5, nếu bạn bị đau lan ra từ cổ. Nếu cơn đau của bạn chỉ ở cổ, thực hiện các bài tập này thường xuyên có thể giúp loại bỏ hoàn toàn cơn đau.

1. Luyện tập bài tập vùng cổ

Giãn cổ toàn bộ:

• Tư thế ngồi hoặc đứng thẳng.
• Dùng tay kéo đầu nghiêng sang một bên cổ, sau đó lặp lại với bên cổ còn lại.
• Giữ mỗi động tác trong khoảng 15-30 giây và lặp lại 3-5 lần.

Quay đầu:

• Nhẹ nhàng quay đầu sang một bên, cố gắng đưa cằm gần vai.
• Giữ trong vòng 15-30 giây và sau đó quay về trung tâm.
• Lặp lại cho cả hai phía và thực hiện 3-5 lần.

Quay đầu qua trái-phải giúp mở rộng phạm vi chuyển động của cổ

Nghiêng cổ:

• Nghiêng đầu sang một bên đến khi bạn cảm thấy giãn cổ.
• Giữ trong 15-30 giây và sau đó nghiêng về phía cổ còn lại.
• Lặp lại cho cả hai phía và thực hiện 3-5 lần.

Đẩy cằm ra phía trước:

• Đẩy cằm ra phía trước mà không để cổ quá nghiêng.
• Giữ trong 10-15 giây và sau đó nghỉ.
• Lặp lại 3-5 lần.

Lắng nghe cơ thể và dừng ngay lập tức nếu cảm thấy đau hoặc khó khăn. Bài tập này nên được thực hiện một cách nhẹ nhàng và không nên gây ra đau đớn hoặc căng cứng.

2. Chườm nóng, chườm lạnh

Chườm đá, chườm nóng và xoa bóp có thể giúp giảm các triệu chứng. Bạn sẽ phải tự mình tiến hành thử nghiệm để xem liệu nhiệt hay lạnh có tác dụng giảm đau và khó chịu tốt nhất.

Chườm nóng:

• Chườm nóng có thể giúp tăng tuần hoàn máu và giảm căng cơ cổ.
• Bạn có thể sử dụng bình nước ấm hoặc túi nước nóng để áp dụng lên vùng cổ đau. Đảm bảo kiểm tra nhiệt độ của nước hoặc túi chườm để tránh gây cháy nhiệt da.
• Thời gian chườm nóng nên kéo dài từ 15 đến 20 phút mỗi lần, và có thể lặp lại một số lần trong ngày, tùy thuộc vào sự thoải mái và khả năng của bạn.

Chườm lạnh:

• Chườm lạnh có thể giúp giảm viêm và đau khi bị thoái hóa đốt sống cổ.
• Bạn có thể sử dụng túi lạnh hoặc túi đá lên vùng cổ đau. Để tránh làm hỏng da, hãy sử dụng khăn mỏng để bọc túi lạnh hoặc túi đá trước khi áp lên da.
• Thời gian chườm lạnh nên kéo dài từ 10 đến 15 phút mỗi lần, và cũng có thể lặp lại khi cần.

Lưu ý, chườm nóng và chườm lạnh chỉ là phương pháp tạm thời để giảm đau và viêm, không phải là giải pháp điều trị chính. Để điều trị và quản lý các vấn đề về thoái hóa đốt sống cổ, bạn nên kết hợp nhiều phương pháp vật lý trị liệu khác.

3. Các bài tập kéo dãn cơ

Mục đích của việc giãn cơ là để giữ một tư thế trong thời gian dài hơn. Theo thời gian, điều này có thể giúp cải thiện phạm vi chuyển động của cột sống cổ. Khi thực hiện bài tập, bạn có thể cảm thấy căng nhẹ, không gây đau hoặc khó chịu. Bạn nên cố gắng giữ tư thế giãn cơ trong 20 đến 30 giây, nếu có thể.

Cố gắng tập trung vào việc thực hiện các bài tập. Ví dụ: thực hiện 2 đến 3 hiệp kéo giãn và thực hiện 2-3 lần một ngày. Khi giãn cơ nhiều hơn, người bệnh sẽ cảm thấy phạm vi chuyển động của mình được cải thiện tốt hơn.

Tập giãn cổ, duỗi cổ giúp hỗ trợ phạm vi chuyển động của vùng cổ

4. Vật lý trị liệu bằng điện

Vật lý trị liệu bằng điện, còn được gọi là điện trị liệu, có thể được sử dụng trong phác đồ điều trị cho người bị thoái hóa đốt sống cổ để giảm đau, cải thiện sự linh hoạt và tăng cường sức mạnh cơ bắp. Tuy nhiên, việc sử dụng điện trị liệu cần phải được chỉ đạo và giám sát bởi một chuyên gia về vật lý trị liệu hoặc người trong lĩnh vực y tế có kinh nghiệm. Dưới đây là một số hình thức điện trị liệu thường được sử dụng:

• Stimulation điện tư duy (TENS): Thiết bị TENS gửi các xung điện nhẹ vào cơ bắp và dây thần kinh để giảm đau ở vùng cổ và vai.
• Stimulation điện tâm thu (EMS): Thiết bị EMS tạo ra các xung điện mạnh hơn để kích thích cơ bắp, có thể giúp cải thiện sức mạnh và sự linh hoạt của cơ bắp xung quanh vùng cổ.
• Ultrasound điện: Sử dụng sóng siêu âm kết hợp với điện trị liệu có thể giúp giảm viêm nhiễm và đau.
• Iontophoresis: Sử dụng điện để trợ giúp sự hấp thụ của các dược phẩm vào cơ bắp và mô xung quanh. Cách thức này có thể giúp giảm viêm nhiễm và đau.

Vật lý trị liệu thoái hóa đốt sống cổ bằng điện

Lưu ý rằng việc sử dụng điện trị liệu không phải lúc nào cũng phù hợp cho tất cả mọi người và phải được thực hiện dưới sự hướng dẫn của một chuyên gia y tế. Bạn nên thảo luận với bác sĩ về việc áp dụng điện trị liệu trong trường hợp của mình để có đề xuất kế hoạch điều trị phù hợp.

5. Vật lý trị liệu bằng sóng siêu âm

Máy siêu âm hoạt động bằng cách gửi một dòng điện qua các tinh thể có trong đầu dò siêu âm – còn được gọi là đũa siêu âm. Đầu dò rung lên, khiến sóng truyền qua da đến cơ thể bên dưới. Sóng truyền năng lượng đến các mô để gây ra hiệu ứng mong muốn. Siêu âm cũng có thể tập trung vào các mô sâu bên trong cơ thể mà không ảnh hưởng đến các mô khác gần bề mặt. ‌

Có hai loại siêu âm trị liệu thoái hóa đốt sống cổ: nhiệt và cơ học.

• Liệu pháp siêu âm nhiệt được sử dụng để điều trị đau căng, đau mô mềm và các vấn đề về cơ xương khớp khác.
• Siêu âm cơ học còn được gọi là liệu pháp siêu âm cavitation – sóng do siêu âm tạo ra tạo ra sự chênh lệch áp suất trong dịch mô, dẫn đến hình thành bong bóng. Khi những bong bóng này tương tác với các vật thể rắn, chúng sẽ vỡ ra và tạo ra sóng xung kích.

Siêu âm có thể được sử dụng để điều trị các vấn đề sức khỏe về mô cơ, hỗ trợ chữa lành cơn đau cơ và giảm viêm mạn tính do thoái hóa đốt sống cổ. ‌

6. Vật lý trị liệu bằng Laser

Liệu pháp laser lạnh còn được gọi là liệu pháp laser mức độ thấp (LLLT) được các nhà vật lý trị liệu sử dụng để điều trị bệnh cơ xương, đặc biệt là tình trạng viêm đau mạn tính như thoái hóa đốt sống cổ. LLLT là phương pháp điều trị bằng nguồn sáng không xâm lấn, tạo ra một bước sóng ánh sáng được gọi là quang sinh học hoặc kích thích sinh học, tác động đến chức năng của các tế bào mô liên kết (nguyên bào sợi), đẩy nhanh quá trình sửa chữa – tái tạo mô liên kết và hoạt động như một chất chống viêm.

Tác dụng chính của liệu pháp laser mức độ thấp là: Giảm viêm, giảm đau và hỗ trợ tăng tốc tái tạo mô trong xương.

Lưu ý khi tập vật lý trị liệu thoái hóa đốt sống cổ

Vật lý trị liệu thoái hóa đốt sống cổ có thể là một phần quan trọng trong quá trình điều trị thoái hóa đốt sống cổ. Tuy nhiên, khi thực hiện phương pháp này, người bệnh cần lưu ý:

• Trước khi bắt đầu, cần đánh giá, xác định mức độ thoái hóa đốt sống cổ ở người bệnh. Điều này giúp xác định liệu liệu pháp vật lý trị liệu nào phù hợp nhất.
• Mục tiêu chính của vật lý trị liệu trong trường hợp thoái hóa đốt sống cổ thường là giảm đau và cải thiện tính linh hoạt của cổ. Các phương pháp như massage, tạo áp lực, và động tác kéo giãn có thể giúp giảm căng thẳng cơ bắp và giảm đau chứ không thể điều trị dứt điểm bệnh.
• Động tác kéo giãn cổ và vai có thể giúp cải thiện sự linh hoạt của cổ và giảm căng thẳng. Tuy nhiên, cần phải thực hiện cẩn thận để tránh làm tổn thương thêm cho các đốt sống cổ.
• Trong một số trường hợp, việc sử dụng đệm cổ, băng cổ… có thể giúp giảm đau và duy trì tư thế cổ đúng đắn.
• Dù áp dụng phương pháp trị liệu nào cũng nên theo dõi sự tiến triển của bệnh nhân sau mỗi phiên vật lý trị liệu và điều chỉnh liệu trình điều trị theo thời gian.
• Người bệnh cần được hướng dẫn để tránh hoạt động cổ quá mức, đặc biệt là trong các tình huống gây căng thẳng cho cổ như làm việc trên máy tính trong thời gian dài, nằm gối quá cao…
• Người bệnh cần tuân thủ mọi chỉ định và bài tập được giao bởi chuyên gia vật lý trị liệu để đạt được kết quả tốt nhất.

Bài liên quan: Thoái hóa đốt sống cổ chèn ép dây thần kinh

Như đã đề cập, vật lý trị liệu thoái hóa đốt sống cổ giúp giảm đau và ngăn bệnh tiến triển nặng hơn. Đặc biệt, người bệnh đừng chủ quan lạm dụng thuốc giảm đau hoặc các cách chữa trị chưa được kiểm chứng về độ an toàn và hiệu quả.