Viêm khớp tinh thể: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách cải thiện

Viêm khớp tinh thể là gì?

Viêm khớp tinh thể là tình trạng lắng đọng các loại tinh thể như canxi pyrophosphate dihydrate, monosodium urat, canxi photphat, canxi oxalat ở các ổ khớp mà không phải do vi khuẩn hay virus gây ra. Bệnh gây sưng đau và tổn thương các khớp.

Viêm khớp do tinh thể có những loại nào?

Viêm khớp do tinh thể có 4 loại tương ứng với 4 loại tinh thể gây ra:

1. Bệnh gout monosodium urat – MSU (hay còn gọi là tinh thể urat)

Theo các nghiên cứu, nồng độ acid uric tăng cao là nguyên nhân chính làm hình thành nên các tinh thể urat. Tinh thể urat giống như các hạt muối trắng bám trên bề mặt sụn khớp, màng khớp, gân… Hàm lượng tinh thể này quá nhiều dẫn đến tổn thương các khớp và ảnh hưởng đến các hoạt động của các cơ quan như tim, thận, mạch máu…

Bệnh gout monosodium urat gây đau đớn và nhiều biến chứng nguy hiểm khác

2. Canxi pyrophosphate dihydrate

Lắng đọng tinh thể canxi pyrophosphate dihydrate (CPPD) hay còn gọi là giả gout hoặc bệnh tinh thể canxi pyrophosphate cấp tính là tình trạng lắng đọng các tinh thể CPPD bên trong hoặc bên ngoài khớp. Cho đến nay vẫn chưa rõ nguyên nhân lắng đọng tinh thể CPPD. Một số giả thiết được đưa ra là do chấn thương khớp, hạ magie máu, bệnh gout, bệnh thừa sắt, tuổi tác…

3. Canxi oxalat

Tinh thể canxi oxalat có thể bị lắng đọng ở khớp có thể do nhiễm độc oxalat (hiếm gặp) hoặc do biến chứng của bệnh thận giai đoạn cuối.

4. Canxi photphat

Canxi photphat (BCP) xuất hiện trong các khớp giống như quả cầu tuyết nhỏ trong các tình trạng khớp thấp như viêm gân canxi hóa, viêm quanh khớp canxi hóa…. Ngoài ra, chúng cũng có thể xuất hiện trong các dịch khớp và sụn khớp của người bệnh. Các tinh thể BCP có thể phá hủy các khớp, gây ra tình trạng viêm khớp hoặc quanh khớp nghiêm trọng.

Viêm khớp tinh thể nguyên nhân do đâu?

Như vậy có thể thấy, viêm khớp tinh thể xảy ra do cơ thể tích tụ quá nhiều tinh thể uric acid, loại chất thải trong quá trình chuyển hóa purine. Căn bệnh này được các chuyên gia đánh giá là một tình trạng y khoa phức tạp, do nhiều yếu tố khác nhau gây ra.

Bệnh lý chuyển hóa như suy giảm chức năng gan, suy thận, gout có thể gây ra tình trạng viêm khớp tinh thể. Ngoài ra, các bệnh nhiễm trùng cũng có thể là yếu tố gây ra bệnh này như: bệnh Lyme, bệnh lao hoặc chứng bệnh Whipple… Một số yếu tố khác như hút thuốc, béo phì, sử dụng thuốc ức chế hệ thống miễn dịch… cũng có thể tăng nguy cơ phát triển bệnh viêm khớp tinh thể.

Tích tụ quá nhiều tinh thể uric acid ở các khớp là nguyên nhân gây viêm khớp tinh thể

Triệu chứng viêm khớp tinh thể thường gặp

Một số triệu chứng của viêm khớp tinh thể thường gặp như:

• Xuất hiện các cơn đau đột ngột, dữ dội và sưng đau tại các khớp xương. Những cơn đau thường tập trung ở các khớp như: ngón tay, ngón chân, cổ, gối, cổ thân…
• Cứng khớp, khớp bị đỏ, nóng và sưng to.
• Gặp khó khăn trong việc di chuyển, sinh hoạt hàng ngày.
• Cơn đau kéo dài, kéo theo tình trạng viêm nhiễm da tạo vùng khớp bị tổn thương.
• Sốt, đau đầu, mệt mỏi.

Viêm khớp do tinh thể có nguy hiểm không?

Viêm khớp do tinh thể gây ra nhiều bất tiện, cản trở vận động hàng ngày của người bệnh. Các cơn đau nhức ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe thể chất, tinh thần và làm giảm chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Theo các chuyên gia, trong một số trường hợp viêm khớp tinh thể có thể tự khỏi mà không cần điều trị. Tuy nhiên, một số trường hợp có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Điều này còn phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh, loại viêm khớp tinh thể và sức khỏe của người bệnh.

Viêm khớp tinh thể kéo dài có thể làm tổn thương cột sống, viêm cột sống dính khớp, chứng phì đại xương vô căn lan tỏa. Người mắc viêm khớp tinh thể do canxi pyrophosphate dihydrate (CPPD) có thể dẫn đến cường cận giáp, bệnh hemochromatosis, thoái hóa khớp thứ phát, nhiễm khuẩn khớp, hội chứng hầm cổ tay chèn ép thần kinh giữa, chèn ép tủy sống…

Đặc biệt, bệnh gout monosodium urat – MSU (hay còn gọi là tinh thể urat) có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như gãy xương, tổn thương và biến dạng khớp, bệnh thận và suy thận, đái tháo đường, tim mạch. Đây đều là những bệnh lý nguy hiểm có thể gây tàn phế suốt đời và đe dọa đến tính mạng của người bệnh.

Khi nào người bệnh cần đến gặp bác sĩ?

Người bệnh viêm khớp do tinh thể thường có biểu hiện viêm một hoặc một vài khớp cấp tính gây đau đớn và thường không phân biệt được với viêm khớp nhiễm trùng. Do đó, nếu xuất hiện các triệu chứng liên quan đến viêm khớp tinh thể như: đau khớp đột ngột, sưng khớp, cứng khớp, khớp bị đỏ, nóng, gặp khó khăn trong sinh hoạt hoặc đi kèm với các triệu chứng khác, tốt nhất người bệnh nên đến các cơ sở y tế có chuyên khoa Cơ xương khớp để thăm khám, chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh và có phương pháp khắc phục thích hợp.

Tốt nhất nên gặp bác sĩ nếu xuất hiện các triệu chứng nghi ngờ viêm khớp tinh thể

Cách chẩn đoán viêm khớp tinh thể

Siêu âm là phương pháp được bác sĩ ưu tiên sử dụng để chẩn đoán viêm khớp thủy tinh, vì không xâm lấn và không gây đau.

Ngoài ra, để chẩn đoán viêm khớp tinh thể bác sĩ có thể chọc hút lấy dịch khớp đem đi phân tích. Hầu hết các loại tinh thể gây viêm khớp, kính hiển vi ánh sáng phân cực có thể giúp bác sĩ quan sát rõ ràng. Tuy nhiên, các tinh thể canxi photphat có kích thước siêu hiển vi nên cần kết hợp các phương pháp khác. Bên cạnh đó, hình ảnh chụp cắt lớp vi tính có thể được sử dụng để phát hiện sự lắng đọng của axit uric.

Phương pháp điều trị viêm khớp tinh thể

Sau khi xác định được loại viêm khớp tinh thể người bệnh đang mắc phải, tùy từng trường hợp cụ thể mà bác sĩ có thể chỉ định một hoặc kết hợp nhiều phương pháp điều trị.

• Các loại thuốc giảm đau và chống viêm naproxen, ibuprofen giúp giảm đau giảm sưng. Thuốc allopurinol giúp kiểm soát mức axit uric trong cơ thể và ngăn chặn sự hình thành của tinh thể urate.
• Lấy bớt dịch viêm ra khỏi khớp để giảm áp lực trong khớp, nhờ đó giúp giảm đau, giảm viêm nhanh chóng.

Ngoài ra, người bệnh có thể dùng đá chườm xung quanh vùng khớp bị đau, sưng khoảng 15-20 phút để giảm đau nhanh. Việc tập luyện, duy trì chế độ ăn uống lành mạnh theo hướng dẫn của bác sĩ cũng góp phần quan trọng trong việc quản lý viêm khớp tinh thể.

Bổ sung dưỡng chất chăm sóc xương khớp   Theo các chuyên gia, người bệnh viêm khớp do tinh thể nên bổ sung dưỡng chất thiên nhiên có tác dụng chăm sóc xương khớp từ bên trong như Collagen type 2 không biến tính, Collagen peptide thủy phân, Eggshell Membrane, Turmeric Root, Chondroitin Sulfate… có trong viên uống JEX thế hệ mới.   Các dưỡng chất này đã được chứng minh có khả năng hỗ trợ giảm đau, giảm viêm nhờ cơ chế ngăn chặn không cho quá trình viêm tiến triển, giúp bôi trơn khớp, tăng cường dưỡng chất để tái tạo sụn khớp và xương dưới sụn, làm tăng độ bền và tính linh hoạt, dẻo dai cho khớp. Đồng thời, ngăn ngừa viêm khớp và bảo vệ màng hoạt dịch, ngăn chặn bệnh diễn tiến nặng, làm chậm thoái hóa khớp… JEX thế hệ mới hỗ trợ giảm đau nhức xương khớp hiệu quả, an toàn được các chuyên gia khuyên dùng

Phòng ngừa viêm khớp tinh thể như thế nào?

Một số biện pháp phòng ngừa viêm khớp tinh thể đơn giản:

• Duy trì chế độ dinh dưỡng cân bằng, tránh thừa cân.
• Bổ sung chế độ ăn nhiều rau xanh, trái cây, đặc biệt, đầy đủ canxi như sữa và các sản phẩm từ sữa.
• Hạn chế thực phẩm giàu purin như thịt đỏ, hải sản.
• Mỗi ngày dành ra 30 – 40 phút để luyện tập thể dục thể thao.
• Uống đủ 2-3 lít nước mỗi ngày và hạn chế rượu bia, các chất kích thích.

Viêm khớp tinh thể không chỉ gây đau đớn, ảnh hưởng trực tiếp đến sinh hoạt, công việc, làm giảm chất lượng cuộc sống mà còn có thể để lại nhiều biến chứng nguy hiểm, đe dọa đến tính mạng người bệnh. Do đó, nếu xuất hiện các triệu chứng nghi ngờ viêm khớp tinh thể, bạn nên đến bệnh viện gặp bác sĩ để khám và có hướng điều trị kịp thời.