Viêm khớp ngón tay cái: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị

Viêm khớp ngón tay cái là gì?

Viêm khớp ngón tay cái là tình trạng lớp sụn bao phủ ở các đầu khớp bị mòn khiến các xương cọ sát vào nhau, gây viêm sưng và đau nhức, ảnh hưởng đến khả năng vận động của ngón tay. Phần khớp ở gốc ngón cái (carpometacarpal – CMC) là khu vực viêm khớp thường phát triển nhất.

Triệu chứng viêm khớp ngón tay cái thường gặp

Dưới đây là những triệu chứng phổ biến để người bệnh có thể nhận biết tình trạng viêm khớp ở ngón cái (1).

1. Đau khớp

Ngón tay cái có cảm giác đau, nhức mỏi khớp kéo dài âm ỉ hoặc tiến triển dữ dội. Giai đoạn đầu, các cơn đau có thể nghiêm trọng hơn khi người bệnh hoạt động ngón tay và thuyên giảm nếu được nghỉ ngơi. Khi tình trạng viêm khớp nghiêm trọng hơn, các cơn đau có thể kéo dài dai dẳng.

2. Cứng khớp

Cứng khớp là dấu hiệu viêm khớp ngón tay cái tiến triển nặng, khiến người bệnh không thể cử động tay bình thường, đặc biệt sau khi vận động nhiều hoặc khi thức dậy vào buổi sáng.

Người bệnh có thể bị cứng, hạn chế cử động ở khớp ngón tay cái

3. Khớp ngón tay cái bị sưng

Triệu chứng thường gặp là sưng đỏ, nóng rát quanh ngón tay cái, chạm vào thấy đau, ngón tay trở nên to và cứng hơn. Đây là những dấu hiệu cho thấy ngón tay cái đang bị viêm nghiêm trọng.

4. Giảm khả năng kéo, cầm nắm

Viêm khớp khiến ngón tay bị yếu, mất sức và gặp khó khăn trong việc di chuyển lên xuống, giảm sức mạnh khi thực hiện các động tác ở tay như cầm nắm, nâng các vật nặng.

5. Biến dạng khớp

Khớp ngón tay cái có thể bắt đầu thay đổi hình dạng, khiến ngón tay bị ngả về một hướng, khớp phình to và có thể nhìn thấy xương nhô ra.

Nguyên nhân gây viêm khớp ngón tay cái

Bệnh viêm khớp ngón tay cái có thể diễn ra do những nguyên nhân phổ biến dưới đây:

• Lão hóa: Tuổi tác càng cao thì lớp sụn chịu nhiều áp lực theo thời gian càng có khả năng bị mòn, kết hợp với tình trạng hệ thống xương khớp suy yếu, tăng nguy cơ bị viêm do thoái hóa khớp ngón tay cái.
• Di truyền: Viêm khớp ngón tay cái có thể liên quan đến một số mã gen như HLA-B27, HLA-DRB1 và có nguy cơ di truyền. Các tình trạng di truyền như lỏng dây chằng khớp, biến dạng khớp,… cũng có thể dẫn đến viêm ngón tay cái.
• Bệnh lý tự miễn: Những vấn đề đối với hệ thống miễn dịch có thể dẫn đến các tình trạng viêm khớp như viêm khớp dạng thấp, viêm khớp vẩy nến,…
• Nhiễm khuẩn: Một số loại virus, vi khuẩn khi xâm nhập vào cơ thể có khả năng di chuyển đến màng hoạt dịch và gây ra các phản ứng viêm.
• Hội chứng ống cổ tay: Người mắc phải hội chứng ống cổ tay (Carpal Tunnel Syndrome) có thể bị chèn ép ở cổ tay và dẫn đến biến chứng viêm ở các khớp nối ngón tay.
• Áp lực lên khớp: Thừa cân, thường xuyên hoạt động ngón tay do công việc, không bổ sung đủ dưỡng chất cần thiết,… là những nguyên nhân có thể tăng nguy cơ bị viêm ở khớp ngón tay cái.
• Chấn thương khớp: Các tình trạng trật khớp, gãy xương do té ngã, tai nạn khi tham gia giao thông, lao động, chơi thể thao,… có thể gây tổn thương sụn khớp và dẫn đến biến chứng viêm khớp.

Tai nạn ảnh hưởng đến ngón tay có thể dẫn đến viêm khớp

Các yếu tố rủi ro làm tăng nguy cơ mắc viêm khớp ngón tay cái

Những trường hợp dưới đây có thể làm tăng tổn thương và áp lực lên các khớp, tăng nguy cơ viêm khớp ngón cái:

• Người cao tuổi.
• Phụ nữ, đặc biệt từ sau 40 tuổi và đang bước vào giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh dẫn đến rối loạn nội tiết tố.
• Người thường xuyên làm các công việc gây áp lực cho ngón cái như gõ bàn phím, đan len, nấu ăn, chơi thể thao,…
• Người bị thừa cân làm tăng áp lực lên ngón tay.
• Người từng bị chấn thương ở ngón tay cái.
• Người mắc các bệnh lý tự miễn hoặc các bệnh về xương khớp, biến dạng câu trúc ở khớp.
• Người có người thân từng mắc phải tình trạng viêm khớp ở ngón cái.

Viêm khớp ngón tay cái có nguy hiểm không?

Viêm khớp ngón tay cái có thể gây đau nhức kéo dài, ảnh hưởng đến công việc và sinh hoạt bình thường của người bệnh. Tình trạng viêm có nguy cơ dẫn đến biến chứng nhiễm trùng máu nếu không được điều trị kịp thời.

Viêm khớp có khả năng làm hình thành các gai xương và sẹo ở khớp, gây cứng khớp, biến dạng khớp, teo cơ, chèn ép đến các dây thần kinh quanh khớp và ảnh hưởng đến khả năng hoạt động, thậm chí gây liệt.

Ảnh hưởng của viêm khớp ngón tay nếu không được điều trị đúng cách

Hiện nay, trên thị trường có nhiều loại thuốc dân gian được cho là có công dụng giảm viêm khớp hiệu quả. Tuy nhiên, sử dụng các loại thuốc không rõ nguồn gốc không chỉ không mang đến hiệu quả điều trị viêm khớp, khiến tình trạng đau nhức khớp nghiêm trọng hơn mà còn gây hại cho gan thận, tim mạch,… Do đó, người bệnh cần thực hiện các phương pháp điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ và thăm khám tại các cơ sở y tế uy tín.

Khi nào người bệnh cần đến gặp bác sĩ?

Người bệnh cần tiến hành thăm khám khi thấy xuất hiện các dấu hiệu viêm khớp ngón tay cái. Ngoài ra, hãy đến gặp bác sĩ ngay nếu phát hiện những tình trạng sau:

• Tình trạng sưng viêm chuyển biến nghiêm trọng, gây ra các cơn đau dữ dội và không thuyên giảm.
• Ngón tay bị chấn thương hoặc bị tổn thương do đâm phải các vật sắc nhọn.
• Ngón cái xuất hiện tình trạng sưng tấy, nóng rát, tụ mủ, khớp bị biến dạng,…
• Người bệnh bị đau khớp đi kèm với tình trạng sốt và các triệu chứng nhiễm trùng máu khác.

Cách chẩn đoán viêm khớp ngón tay cái

Khi tiến hành thăm khám, một số phương pháp chẩn đoán dưới đây có thể được áp dụng để phát hiện những vấn để ở khớp ngón tay:

1. Thăm khám lâm sàng

Bác sĩ tiến hành thăm hỏi để tìm hiểu về dấu hiệu bệnh, tiền sử bệnh lý, thói quen sinh hoạt. Ngoài ra, bác sĩ còn tiền hành kiểm tra tình trạng bên ngoài của ngón tay bằng cách quan sát các triệu chứng, sờ và nắn ngón tay,…

Tiến hành thăm khám để được bác sĩ kiểm tra các triệu chứng ở ngón tay

2. Chẩn đoán cận lâm sàng

Để xác định tình trạng của người bệnh, bác sĩ có thể yêu cầu thực hiện một số xét nghiệm như:

• Chụp X-quang: Đây là phương pháp chẩn đoán bằng hình ảnh giúp bác sĩ quan sát cấu trúc của xương khớp để phát hiện mức độ mòn của sụn và những vấn đề về xương khớp khác.
• Chụp cộng hưởng từ (MRI): Giúp quan sát được các mô mềm, dịch khớp để phát hiện các tình trạng viêm ở khớp, sụn.
• Xét nghiệm máu: Lấy mẫu máu xét nghiệm để phát hiện tình trạng viêm và nguy cơ mắc các bệnh tự miễn (viêm khớp dạng thấp, lupus,…), bệnh gout.
• Xét nghiệm dịch khớp: Sử dụng kim tiêm để lấy mẫu dịch khớp và phân tích thành phần và phát hiện viêm và những nguyên nhân gây viêm khớp.

Phương pháp điều trị viêm khớp ngón tay cái

Tùy theo tình trạng nghiêm trọng của viêm khớp và nguyên nhân gây bệnh, bác sĩ có thể tư vấn người bệnh thực hiện một số phương pháp điều trị dưới đây (2).

1. Điều trị bằng thuốc

Người bị viêm khớp có thể sử dụng các loại thuốc giảm đau không kê đơn (OTC), thuốc kháng viêm không steroid (NSAID), corticosteroid,… để hỗ trợ giảm đau, viêm và sưng khớp. Ngoài ra, các loại thuốc kháng viêm sinh học (DMARD) cũng có thể được sử dụng để điều trị các bệnh viêm khớp dạng thấp. Khi sử dụng các loại thuốc trị viêm khớp, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ và sử dụng với liều lượng phù hợp để hạn chế tác dụng phụ.

2. Sử dụng nẹp cố định

Sử dụng nẹp là phương pháp cố định vị trí của khớp ngón tay cái để giúp giảm đau. Hiện nay, những loại nẹp có thể được sử dụng là: nẹp cố định (giữ khớp ở một vị trí cố định), nẹp hỗ trợ (khớp ngón tay có thể di chuyển trong một khoảng nhất định), nẹp nén (sử dụng để giảm sưng đau khớp). Cần đeo nẹp theo chỉ định của bác sĩ để đảm bảo độ chặt vừa phải và thời gian đủ cho khớp nghỉ ngơi.

Sử dụng các loại nẹp hỗ trợ giảm đau ở khớp ngón tay

3. Chườm nóng/ chườm lạnh

Đây là phương pháp cải thiện viêm khớp ngón cái với những hiệu quả nhất định như:

• Chườm nóng: Tăng cường lưu thông máu quanh khớp để bổ sung oxy và dưỡng chất nuôi dưỡng sụn khớp. Thực hiện chườm nóng bằng túi chườm, khăn ấm, chai nước ấm,… trong vòng 15 – 20 phút, lặp lại 3 – 4 lần/ngày.
• Chườm lạnh: Chườm lạnh có thể giúp làm co mạch, hỗ trợ kháng viêm và giảm sưng đau hiệu quả. Sử dụng túi chườm lạnh hoặc khăn bọc đá để chườm trong 10 – 15 phút và thực hiện 3 – 4 lần/ngày.

4. Tiêm corticosteroid

Nếu các cơn đau nghiêm trọng, bác sĩ có thể chỉ định tiêm kháng viêm corticosteroid vào khớp để giảm đau, hiệu quả thường kéo dài trong vài tuần đến vài tháng. Tuy nhiên, phương pháp này có khả năng gây ra các biến chứng như nhiễm trùng khớp, teo cơ, xốp xương,…

5. Phẫu thuật

Khi tình trạng viêm khớp không thể được cải thiện bằng những phương pháp điều trị thông thường, bác sĩ sẽ chỉ định tiến hành các phẫu thuật như:

• Hàn xương (arthrodesis): Thực hiện thủ thuật để các xương ở khớp bị tổn thương kết hợp với nhau thành một khối nhằm hạn chế tình trạng đau nhức và biến dạng khớp. Phương pháp này thường được áp dụng đối với viêm khớp liên đốt gần và liên đốt xa, tuy nhiên sẽ dẫn đến mất vận động ở khớp.
• Thay khớp (arthroplasty): Phương pháp thay thế khớp bằng khớp nhân tạo làm từ nhựa hoặc kim loại, giúp cải thiện tình trạng viêm và đau ở khớp mà vẫn có thể đảm bảo khả năng vận động tự do của khớp ngón tay cái.

Phòng ngừa viêm khớp ngón tay cái như thế nào?

Bệnh viêm khớp ngón tay cái thường kéo dài dai dẳng và việc điều trị có thể gặp nhiều khó khăn. Do đó, bạn cần chủ động thực hiện những phương pháp phòng bệnh từ sớm:

1. Tập các bài tập ngón tay thường xuyên

Thực hiện các bài tập đối với ngón tay để giúp tăng sự linh hoạt, tăng cường lưu thông máu đến các khớp, từ đó cải thiện khả năng vận động của ngón tay và ngăn ngừa viêm khớp:

• Bài tập ngón cái: Xòe bàn tay và duỗi thẳng cổ tay, cong ngón cái vào lòng bàn tay hết mức có thể, giữ trong 5 giây rồi trở về vị trí ban đầu. Lặp lại 10 lần ở hai bên ngón tay cái.
• Bài tập nắm tay: Mở bàn tay và duỗi thẳng các ngón tay, sau đó co các ngón tay cuộn lại thành hình nắm đấm, sau đó duỗi tay trở lại. Lặp lại động tác 10 lần ở mỗi tay. Có thể sử dụng các quả bóng bằng cao su để hỗ trợ bài tập nắm tay.
• Bài tập nâng ngón tay: Đặt bàn tay nằm sấp trên mặt bàn, lần lượt nâng từng ngón tay lên cao và giữ trong vòng 5 giây. Lặp lại 10 lần với mỗi bàn tay.
• Bài tập cuộn ngón tay chữ “O”: Xòe bàn tay và khép các ngón tay lại, từ từ đưa ngón trỏ cuộn lại chạm vào đầu ngón tay cái, giữ trong 30 giây, sau đó lần lượt thực hiện ở mỗi ngón còn lại cho đến ngón út. Lặp lại động tác 10 lần ở mỗi tay.

Tập luyện ngón tay thường xuyên để ngăn ngừa viêm khớp

2. Tránh hoạt động ngón tay quá nhiều

Thường xuyên sử dụng ngón tay khi làm việc, chơi thể thao hoặc trong sinh hoạt hằng ngày sẽ gây áp lực lên sụn khớp và tăng nguy cơ viêm khớp. Hãy bảo vệ khớp ngón tay bằng cách để bàn tay được nghỉ ngơi, massage nhẹ nhàng và co duỗi các khớp thường xuyên.

3. Giữ ấm cơ thể

Khi thời tiết trở lạnh hoặc ẩm ướt vào mùa mưa, áp suất khí quyển thấp có thể gây áp lực và chèn ép lên các khớp, giảm lưu thông máu đồng thời tăng các phản ứng viêm. Giữ ấm cho bàn tay bằng cách sử dụng găng tay với kích thước vừa phải.

4. Bổ sung đủ dưỡng chất cho xương khớp

Những dưỡng chất từ thiên nhiên có hiệu quả hỗ trợ cải thiện tình trạng viêm khớp ngón tay mà bạn có thể bổ sung là:

• Turmeric Root (Curcumin), Chondroitin Sulfate, Eggshell Membrane (tinh chất từ màng vỏ trứng), Soy Lecithin Powder: Hỗ trợ ức chế sản xuất các chất gây viêm như TNF-α, Interleukin 1, Interleukin 6, Interferon gamma,… nhờ đó hỗ trợ giảm đau nhức, sưng viêm và tăng cường tính đàn hồi của sụn khớp.
• Collagen Type 2 không biến tính: Hoạt chất được tinh chiết đặc biệt để giữ nguyên cấu trúc và đặc tính sinh học khi đi vào cơ thể, có tác dụng điều hòa miễn dịch theo cơ chế dung nạp qua đường uống, thực hiện các nhiệm vụ như nuôi dưỡng sụn khớp, giảm sản sinh các chất gây viêm và bảo vệ màng hoạt dịch.
• Collagen Peptide thủy phân: Hỗ trợ tăng cường tổng hợp Collagen Type 2 và Aggrecan để tái tạo sụn khớp và xương dưới sụn bị tổn thương.

Viên uống JEX thế hệ mới từ Mỹ với thành phần kết hợp các dưỡng chất từ thiên nhiên trên có khả năng hỗ trợ nuôi dưỡng, tái tạo sụn khớp bị tổn thương, giảm đau an toàn và hỗ trợ phòng ngừa, cải thiện hiệu quả tình trạng viêm ở khớp ngón tay cái.

JEX với thành phần chiết xuất từ thiên nhiên có khả năng hỗ trợ giảm đau, kháng viêm và nuôi dưỡng sụn khớp từ bên trong

5. Phòng ngừa té ngã, chấn thương thể thao

Để phòng ngừa viêm khớp ngón cái do chấn thương, hãy sử dụng các loại găng tay bảo vệ khi tham gia những môn thể thao dùng lực tay hoặc có khả năng té ngã, va đập cao. Hãy đảm bảo khởi động ngón tay trước khi tập luyện để hạn chế chấn thương.

6. Xây dựng chế độ ăn uống dinh dưỡng lành mạnh

Chế độ ăn uống khoa học là yếu tố giúp đảm bảo bổ sung đủ các dưỡng chất cần thiết cho xương khớp. Hãy sử dụng các thực phẩm chứa nhiều dưỡng chất có lợi cho khớp như: axit béo omega-3 giúp hỗ trợ kháng viêm (các loại cá, hạt, quả bơ,…), canxi ngăn ngừa loãng xương (sữa, cá hồi, rau cải,…), vitamin D giúp tăng cường hấp thụ canxi (nấm, lòng đỏ trứng, các loại cá,…), vitamin C hỗ trợ kháng viêm (quả có múi, rau xanh,…), protein cải thiện sức mạnh của cơ quanh khớp (thịt gà, cá, nấm, các loại đậu,…).

Ngoài ra, hãy hạn chế những thực phẩm có nguy cơ làm tăng các phản ứng viêm của cơ thể như đồ ngọt, đồ chiên xào nhiều dầu mỡ, bia rượu,…

7. Thăm khám thường xuyên

Kiểm tra sức khỏe xương khớp định kỳ 6 tháng/lần để phát hiện sớm những vấn đề bất thường và có biện pháp điều trị kịp thời. Người bệnh không nên chủ quan mà cần thăm khám bác sĩ ngay nếu phát hiện những bất thường ở ngón tay cái hoặc bàn tay nói chung.

Viêm khớp ngón tay cái có thể diễn ra do nhiều nguyên nhân như lão hóa, các bệnh lý về xương khớp, di truyền hoặc lối sống thiếu khoa học. Việc điều trị thường kéo dài và khó khôi phục hoàn toàn nên hãy lưu ý kiểm tra sức khỏe thường xuyên, thực hiện những biện pháp bảo vệ khớp ngón tay và bổ sung những dưỡng chất từ thiên nhiên.