Viêm khớp ngón tay: Nguyên nhân, dấu hiệu, điều trị và phòng ngừa

Viêm khớp ngón tay là bệnh lý thường có chiều hướng chuyển sang mãn tính. Điều đáng nói là, có khá nhiều người bệnh khớp thắc mắc về việc uống thuốc cải thiện viêm khớp ngón tay nhưng sao vẫn không có dấu hiệu thuyên giảm bệnh.

Viêm khớp ngón tay là một trong những bệnh lý xương khớp thường gặp ở người lao động, công nhân, nhân viên văn phòng thường xuyên sử dụng các ngón tay để thao tác trên máy tính,... Một khi mắc bệnh, cử động khớp ngón tay sẽ bị hạn chế, đời sống sinh hoạt bị ảnh hưởng nghiêm trọng, chưa kể nguy cơ biến dạng bàn tay, teo cơ do bệnh gây ra rất lớn.

Nếu bạn thuộc nhóm đối tượng có nguy cơ mắc bệnh viêm khớp ngón tay thì đừng bỏ qua những chia sẻ dưới đây!

1. Viêm khớp ngón tay là gì?

Viêm khớp ngón tay là một dạng bệnh lý thuộc chứng viêm khớp. Bệnh xảy ra khi lớp sụn đệm ở các khớp ngón tay bị bào mòn, thoái hóa khiến các khớp xương chà sát vào nhau, dẫn đến tổn thương sưng đau và viêm nhiễm. Viêm khớp ngón tay có thể xảy ra ở bất kỳ vùng khớp nào trên bàn tay nhưng thường gặp nhất là viêm khớp ngón tay giữa và viêm khớp ngón tay cái.

2. Các loại viêm khớp ngón tay

Các loại viêm khớp có thể tác động đến các khớp ngón tay có thể kế đến như:

• Viêm xương khớp:

Viêm xương khớp còn được gọi là viêm khớp hao mòn, đây là loại viêm khớp ngón tay phổ biến nhất. Ở những người bị viêm xương khớp, lớp sụn khớp thường bị thoái hóa (mài mòn) dần để lộ ra đoạn xương dưới khớp. Các khớp thường chịu ảnh hưởng ở bàn tay là khớp ngón gian đốt gần  (PIP), khớp gian đốt xa (DIP) và khớp ở gốc ngón tay cái.

• Viêm khớp dạng thấp:

Viêm khớp dạng thấp là một rối loạn tự miễn, bệnh xảy ra khi hệ thống miễn dịch tấn công nhầm các mô khỏe mạnh trong cơ thể. Viêm khớp dạng thấp có thể gây viêm mô mềm xung quanh các khớp mà khớp thường chịu tác động nhiều nhất là khớp bản đốt (MCP).

• Viêm khớp vảy nến:

Viêm khớp vảy nến là một dạng viêm khớp mãn tính, xuất hiện ở những người bệnh mắc bệnh da vảy nến thể nghiêm trọng. Bệnh thường ảnh hưởng đến các khớp lớn chi dưới, khớp xa của ngón tay và ngón chân,  khớp cột sống. Viêm khớp vảy nến nếu không điều trị kịp thời có thể gây biến dạng, phá hủy các khớp không thể hồi phục, dẫn đến tàn phế suốt đời.

• Bệnh gout:

Khi cơ thể không chuyển hóa axit uric đúng cách, các phân tử của hoạt chất này sẽ lắng đọng và tích tụ lại bên trong hoặc xung quanh các khớp, từ đó gây viêm, đau nhức, sưng tấy tại đây. Thông thường bệnh gout chỉ ảnh hưởng đến chân, nhất là ngón chân cái nhưng một trường hợp các khớp ngón tay cũng có thể bị ảnh hưởng.

Bệnh gout có thể gây viêm khớp ngón tay

3. Nguyên nhân viêm khớp ngón tay

Theo các chuyên gia, nguyên nhân viêm khớp ngón tay có rất nhiều, nó có thể khởi phát từ một hoặc nhiều yếu tố khác nhau như:

Lão hóa

Sụn khớp có xu hướng suy yếu, xơ hóa theo tuổi tác, kèm theo đó là quá trình lao động nặng, quá sức trong suốt một khoảng thời gian dài khiến các lớp sụn khớp bị bào mòn, từ đó tạo điều kiện khởi phát quá trình viêm dẫn đến viêm khớp ngón tay khi bạn có tuổi.

Hội chứng ống cổ tay

Hội chứng ống cổ tay (Carpal Tunnel Syndrome)  là hiện tượng các dây thần kinh ở khớp cổ tay bị chèn ép, tổn thương, từ đó dẫn đến tình trạng sưng viêm, đau nhức ở cổ tay, ngón tay và các khớp nối ngón tay.

Chấn thương

Một số chấn thương ở ngón tay do va chạm mạnh khi chơi thể thao, lao động hoặc do tai nạn có thể ảnh hưởng đến sụn khớp, làm thay đổi hoạt động của khớp, gây viêm khớp.

Nhiễm khuẩn

Khi các tác nhân gây hại như vi khuẩn, virus… xâm nhập vào cơ thể sẽ theo máu đến bao quanh các màng hoạt dịch khớp, gây viêm khớp nhiễm khuẩn trong đó có viêm khớp ngón tay.

Tính chất công việc

Một số công việc phải thường xuyên sử dụng cổ tay, các ngón tay liên tục trong một thời gian dài như công nhân, nhân viên văn phòng… có thể cho các khớp ở vị trí này hoạt động quá tải, lâu ngày dẫn đến viêm đau.

Những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc viêm khớp ngón tay

Một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc viêm khớp ngón tay có thể kể đến như:

• Giới tính: Mặc dù không phải là tất cả nhưng nữ giới có nguy cơ bị viêm khớp cổ tay cao gấp đôi nam giới, nhất là nữ giới trên 40 làm các công việc nặng, sử dụng khớp ngón tay nhiều.
• Cân nặng: Người thừa cân, béo phì, thường xuyên hấp thụ các loại thực phẩm chứa nhiều dầu mỡ, chất béo bão hòa có nguy cơ mắc viêm khớp ngón tay cao hơn người bình thường.
• Hút thuốc: Thói quen sử dụng thuốc lá không chỉ làm tăng rủi ro mắc các bệnh viêm khớp mà còn khiến tình trạng viêm trở nên trầm trọng hơn.
• Di truyền: Nếu thành viên trong gia đình mắc căn bệnh này thì nguy cơ bạn mắc bệnh cũng sẽ cao hơn người bình thường khác.

Triệu chứng viêm khớp ngón tay

Triệu chứng viêm khớp ngón tay rất đa dạng, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh mà có những biểu hiện cụ thể như:

Đau

Ở giai đoạn sớm của viêm khớp ngón tay, người bệnh sẽ có cảm giác đau, nóng rát ở các ngón tay khi hoạt động, cơn đau này sẽ giảm bớt khi nghỉ ngơi và biến mất sau một thời gian. Tuy nhiên, khi tình trạng viêm khớp nặng hơn, phần sụn bị mòn đi nhiều, các khớp xương không được bảo vệ, cơn đau sẽ xuất hiện ngay cả khi không sử dụng tay.

Sưng tấy

Dưới tác động của viêm, các khớp ngón tay sưng to hơn bình thường, vùng da xung quanh tấy đỏ, khi chạm vào sẽ thấy đau. Một số trường hợp sưng đau đến mức không thể cử động được tay.

Khớp ngón tay sưng tấy, đau nhức là một trong những dấu hiệu viêm khớp ngón tay

Cứng khớp

Khi mô và sụn bị sưng, các khớp ngón tay không thể cử động như bình thường sẽ dẫn đến tình trạng cứng khớp. Tình trạng cứng khớp thường xảy ra vào buổi sáng khi bạn không sử dụng khớp ngón tay thời gian dài hoặc xảy ra sau một ngày dài vận động, khiến các khớp bị căng hơn bình thường.

Nóng và đỏ da

Vùng khớp bị sưng viêm có thể có màu đỏ hoặc hồng nhạt, người bệnh có cảm giác nóng bên trong, đây cũng là triệu chứng viêm khớp ngón tay dấu hiệu cảnh báo tình trạng viêm nghiêm trọng.

Xuất hiện nốt sần

Một số trường hợp viêm khớp ngón tay người bệnh sẽ thấy quanh đốt ngón tay xuất hiện những nốt sần, đó có thể là nốt Heberden hình thành ở đầu các ngón tay hoặc nốt Bouchard hình thành ở giữa các ngón tay.

Biến dạng khớp

Biến dạng khớp là triệu chứng viêm khớp ngón tay cho thấy bệnh đã chuyển đến giai đoạn nghiêm trọng, lúc này người bệnh sẽ thấy các ngón tay có xu hướng vẹo về hướng đối diện ngón tay cái, hoạt động tay trở nên khó khăn.

Viêm khớp ngón tay có nguy hiểm không?

Khi bị viêm khớp ngón tay, điều đầu tiên người bệnh sẽ cảm nhận được chính là các ngón tay đau nhức, sưng viêm… việc sử dụng bàn tay trong hoạt động thường ngày trở nên khó khăn, chất lượng công việc, đời sống bị ảnh hưởng không ít.

Nghiêm trọng hơn, viêm khớp ngón tay nếu không được thăm khám, điều trị sớm, bệnh tiến triển nặng có thể dẫn đến biến dạng bàn tay, teo cơ, thậm chí mất chức năng vận động tạm thời hoặc tàn phế suốt đời.

Do đó, người bệnh nên đến gặp bác sĩ chuyên khoa để được thăm khám, kiểm tra khi thấy bản thân có các dấu hiệu viêm khớp ngón tay để giảm thiểu những tác hại do bệnh gây ra nếu chẳng may mắc bệnh.

Viêm khớp ngón tay có thể dẫn đến biến dạng khớp, làm mất chức năng vận động tay

Chẩn đoán viêm khớp ngón tay

Để chẩn đoán viêm khớp ngón tay, đầu tiên người bệnh sẽ được bác sĩ chuyên khoa thăm khám lâm sàng: Kiểm tra các dấu hiệu sưng viêm, cục u… bên ngoài khớp ngón tay. Xem xét khả năng cử động của các khớp ngón tay. Tiếp đó, bác sĩ sẽ hỏi về bệnh sử, chấn thương từng xảy ra ở bàn tay (nếu có) để có thể gợi ý về các nguyên nhân khác cho tình trạng bệnh hiện tại.

Sau khi thăm khám lâm sàng, người bệnh sẽ được chỉ định chụp thêm X – quang để biết các khớp bên trong thay đổi như thế nào, xác định mức độ thoái hóa khớp do viêm khớp, ước lượng sụn khớp trên bề mặt khớp. Xét nghiệm máu (ESR, CRP, ANA, Anti CCP hay RF…) để tìm nguyên nhân. Từ đó, đưa ra phác đồ điều trị thích hợp.

Phòng ngừa và điều trị viêm khớp ngón tay

Các phương pháp điều trị viêm khớp ngón tay hiện nay

Viêm khớp ngón tay có thể được điều trị theo nhiều cách khác nhau, tùy thuộc vào tình trạng cụ thể của mỗi người bệnh như:

Sử dụng thuốc kháng viêm: Với những trường hợp viêm khớp ngón tay nhẹ, người bệnh chỉ thấy đau khi làm việc nặng hoặc khi làm việc nhiều, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng thuốc kháng viêm, giảm đau như: Aspirin, Ibuprofen, acetaminophen… Cùng với đó, người bệnh nên hạn chế các hoạt động tay nhiều để giúp kiểm soát triệu chứng bệnh.

Tiêm cortisone: Cách điều trị này thường được chỉ định khi đã điều trị bằng các loại thuốc ban đầu không hiệu quả. Cortisone là thuốc kháng viêm rất mạnh, khi tiêm vào khớp sẽ giúp giảm đau trong vài tuần hoặc vài tháng. Tuy nhiên, cách điều trị này đi kèm nhiều rủi ro như làm nhạt da tại vị trí tiêm, suy yếu gân, ảnh hưởng đến dây chằng và nhiễm trùng khớp.

Vật lý trị liệu: Thực hiện vật lý trị liệu khi bị viêm khớp ngón tay có thể giúp người bệnh giữ bàn tay và các khớp ngón tay ở đúng vị trí, cải thiện khả năng vận động của ngón tay. Ngoài ra, các bài tập vật lý trị liệu có thể giúp làm dịu cơn đau ở các khớp ngón tay do bệnh gây ra.

Nẹp cố định: Nẹp cố định thường dùng để hỗ trợ khớp ngón tay, hạn chế chuyển động các ngón tay để khớp được nghỉ ngơi, đồng thời giúp giảm đau, ngăn ngừa biến dạng khớp hoặc ngăn khớp đã biến dạng bị nặng hơn. Người bệnh có thể được chỉ định đeo nẹp cố định vào ban đêm hoặc đeo cả ngày nếu không ảnh hưởng đến sinh hoạt và công việc.

Nẹp cố định có thể giúp hạn chế chuyển động tay, ngăn ngừa  biến dạng khớp khi bị viêm khớp ngón tay

- Chườm nóng, lạnh: Chườm nóng có thể giúp làm giảm bớt độ cứng của các khớp ngón tay, trong khi đó chườm lạnh có thể giúp làm giảm tình trạng sưng tấy. Người bệnh nên luân phiên chườm nóng, chườm lạnh để xoa dịu cơn đau, giảm sưng tấy, các khớp tay dễ chịu hơn.

- Phẫu thuật: Phương pháp này thường là lựa chọn cuối cùng khi các phương pháp điều trị trên không mang lại hiệu quả hoặc khi bệnh đã diễn tiến nghiêm trọng. Phẫu thuật điều trị viêm khớp ngón tay có thể gồm:

• Thay khớp (arthroplasty): Bác sĩ sẽ loại bỏ các khớp bị viêm và thay bằng khớp nhân tạo. Khớp nhân tạo sau khi thay sẽ tạo thành một bản lề mới, cho phép khớp chuyển động tự do mà không còn thấy đau do viêm khớp. Tuy nhiên, thay khớp nhân tạo chỉ phù hợp với người bệnh ít vận động tay, người cao tuổi không làm công việc nặng.

• Phẫu thuật làm cứng khớp (arthrodesis): Nhằm loại bỏ cơn đau bằng cách giữ khớp ở một vị trí cố định hoặc liên kết các xương tạo thành một khối xương đặc để ngăn chặn chuyển động. Phương pháp điều trị này thường được dùng phổ biến cho khớp liên đốt gần và xa, bởi hiệu quả mang lại chắc chắn và dễ thực hiện hơn thay khớp. Tuy nhiên, sau phẫu thuật làm cứng khớp, khả năng vận động của bàn tay sẽ bị hạn chế rất nhiều, không còn linh hoạt như trước.

 Phòng ngừa viêm khớp ngón tay như thế nào hiệu quả?

Theo các chuyên gia, để phòng ngừa mắc các bệnh lý xương khớp nói chung, viêm khớp ngón tay nói riêng, mỗi chúng ta cần phải xây dựng một lối sống khoa học, nâng cao sức khỏe toàn thân và độ vững chắc cho xương khớp bằng cách:

• Luyện tập thể thao:

Mỗi ngày dành 30 phút cho việc hoạt động thể chất như đạp xe, chạy bộ, bơi lội, yoga…có thể giúp xương khớp dẻo dai và linh hoạt hơn, hệ miễn dịch cũng được nâng cao. Với những bạn làm công việc sử dụng bàn tay thường xuyên có thể thực hiện các bài tập tay để giúp tay khỏe mạnh, giảm thiểu nguy cơ mắc viêm khớp ngón tay.

• Xoa bóp tay:

Xoa bóp bàn tay, ngón tay vào những lúc nghỉ ngơi, trong quá trình làm việc, trước khi đi ngủ có thể giúp thúc đẩy lưu thông máu đến ngón tay, ngăn ngừa tình trạng đau nhức, viêm ngón tay.

Xoa bóp bàn tay, ngón tay thường xuyên có thể giúp ngăn ngừa viêm khớp ngón tay

• Dinh dưỡng hợp lý:

Chế độ dinh dưỡng không cân đối, thiếu, thừa chất có thể gây ra nhiều hệ lụy cho sức khỏe, trong đó có sức khỏe xương khớp. Do đó, để kiểm soát và giảm nhẹ các triệu chứng viêm khớp, bạn cần xây dựng một chế độ ăn uống khoa học, đảm bảo cung cấp đầy đủ các dưỡng chất thiết yếu cho cơ thể. Đồng thời, tăng cường bổ sung các thực phẩm tốt cho hệ xương khớp như: axit béo omega-3 (có trong cá hồi, cá ngừ), canxi (tôm, cua, ngũ cốc…), vitamin A và E (cà rốt, súp lơ, cần tây, các loại nấm…), vitamin C (đu đủ, dâu tây, xoài,...)…

Cùng với việc chú trọng thực phẩm tốt giúp cho xương khớp khỏe mạnh bạn cũng cần hạn chế thực phẩm nhiều muối, dầu mỡ, gluten, chất kích thích có thể kích thích viêm, tăng nguy cơ mắc bệnh lý viêm khớp ngón tay.

Tóm lại, viêm khớp ngón tay là bệnh lý thường có chiều hướng chuyển sang mãn tính, một khi mắc bệnh nếu không được điều trị đúng cách sẽ dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Do đó, mỗi chúng ta cần chủ động tìm hiểu, phòng ngừa nguy cơ mắc bệnh bằng cách chú ý đến dinh dưỡng, luyện tập các khớp ngón tay hợp lý.

Quan trọng nhất là bổ sung các tinh chất thiên nhiên như: Collagen Peptide, Collagen Type 2,  Eggshell Membrane, Turmeric Root, Chondroitin Sulfate đã được nghiên cứu, chứng minh có khả năng hỗ trợ tái tạo sụn khớp và xương dưới sụn, ngăn ngừa viêm khớp, bảo vệ xương khớp chắc khỏe từ hôm nay.