Khớp là gì? Cấu tạo và chức năng của khớp trong cơ thể

Khớp là gì?

Khớp là nơi hai hoặc nhiều xương gặp nhau, có nhiệm vụ giúp bộ xương linh hoạt khi cử động. Khớp cho phép cơ thể di chuyển theo nhiều cách khác nhau, mỗi khớp đảm nhận một nhiệm vụ riêng biệt. Một số khớp mở và đóng giống như bản lề (chẳng hạn như đầu gối và khuỷu tay), trong khi những khớp khác cho phép chuyển động phức tạp hơn: khớp vai hoặc khớp hông cho phép chuyển động lùi, tiến, sang ngang và xoay. [1]

Có bao nhiêu khớp trong cơ thể người?

Cơ thể người có tổng cộng khoảng 360 khớp khác nhau, nhưng con số này có thể thay đổi dựa trên cách định nghĩa và phân loại khớp. Có 2 nguồn thông tin số lượng khớp trong cơ thể người:

• Khớp thực sự: Đây là loại khớp cho phép chuyển động. Cơ thể người có khoảng 270 khớp từ khi sinh ra. Con số này giảm xuống còn 206 khi trưởng thành.
• Tổng số khớp: Nếu tính cả khớp không thể chuyển động như khớp cố định ở xương sọ, cơ thể người có khoảng 360 khớp.

Cấu tạo của khớp trong cơ thể

Cấu tạo của khớp rất đa dạng và phức tạp, tùy thuộc vào mục đích và vị trí của khớp trong cơ thể.

• Sụn: Là mô đàn hồi trong suốt bao phủ bề mặt khớp, không có mạch máu và thần kinh. Sụn ​​giúp giảm ma sát, giảm sang chấn khi khớp chuyển động.
• Màng hoạt dịch: Là màng bao phủ mặt trong bao khớp, màng hoạt dịch tiết ra dịch khớp, chất lỏng trong suốt, để bôi trơn bề mặt khớp khi chuyển động.
• Dây chằng: Các dây chằng mạnh (các dải mô liên kết dẻo dai, đàn hồi) bao quanh khớp để hỗ trợ và hạn chế chuyển động của khớp. Dây chằng nối các xương lại với nhau.
• Gân: Là một loại mô liên kết cứng khác ở mỗi bên của khớp gắn vào các cơ kiểm soát chuyển động của khớp. Gân nối cơ với xương.
• Bursas: Túi chứa đầy chất lỏng, được gọi là túi hoạt dịch, nằm giữa xương, dây chằng hoặc các cấu trúc lân cận khác. Có nhiệm vụ đệm ma sát trong khớp.
• Dịch khớp: Một chất lỏng trong suốt được tiết ra bởi màng hoạt dịch.
• Mặt khum: Đây là một phần sụn cong ở đầu gối và các khớp khác.

Cấu tạo cơ bản của khớp trong cơ thể người

Chức năng của khớp xương

Khớp có vai trò quan trọng trong việc giữ cho cơ thể có khả năng di chuyển và thực hiện các hoạt động hàng ngày. Chức năng quan trọng của khớp trong cơ thể:

• Chuyển động: Chức năng quan trọng nhất của khớp là cho phép cơ thể thực hiện các loại chuyển động khác nhau như uốn cong, duỗi thẳng, quay và xoay. Các khớp cho phép cơ thể thực hiện các hoạt động như đi lại, đứng dậy, cử động tay chân, và các hoạt động thể thao khác.
• Bảo vệ các cơ quan nội tạng: Một số khớp có chức năng bảo vệ các cơ quan nội tạng quan trọng bên trong cơ thể. Ví dụ, xương chậu bảo vệ các cơ quan bụng và xương sườn bảo vệ cơ tim và phổi.
• Hỗ trợ cân bằng và ổn định: Các khớp cộng hưởng để cung cấp cân bằng và ổn định cho cơ thể khi thực hiện các hoạt động. Ví dụ: khớp cổ chân giúp duy trì thăng bằng khi đứng và đi lại.
• Truyền tải lực: Khớp tham gia vào việc truyền tải lực từ một phần cơ thể sang các phần khác như khớp gối chịu lực khi bạn đứng hay chạy.
• Cho phép tương tác với môi trường: Các khớp cho phép cơ thể tương tác với môi trường xung quanh, như cầm đồ vật, nắm tay, hoặc thực hiện các hoạt động tương tác khác.
• Tạo độ linh hoạt và đa dạng cho chuyển động: Sự đa dạng về cấu trúc và chức năng của các khớp cho phép cơ thể thực hiện các loại chuyển động phong phú, từ các chuyển động nhỏ nhẹ đến các động tác phức tạp.

Tóm lại, khớp đóng vai trò quan trọng trong việc cho phép cơ thể thực hiện các hoạt động chuyển động, tương tác với môi trường và duy trì sự cân bằng.

Phân loại khớp theo chức năng

Các khớp được mô tả bằng mức độ chuyển động. Ba loại khớp rộng bao gồm:

1. Khớp động

Hầu hết các khớp trong cơ thể con người là khớp động. Chuyển động là chức năng chính của khớp. Các khớp động đặc trưng bởi sự hiện diện của một bao khớp giữa hai xương được nối với nhau. Bề mặt xương tại các khớp động được bảo vệ bởi một lớp sụn khớp. Các khớp động thường được hỗ trợ và củng cố bởi các dây chằng xung quanh, giúp hạn chế chuyển động để ngăn ngừa chấn thương.

Có 6 loại khớp động:

• (1) Các khớp trượt di chuyển ngược chiều nhau trên một mặt phẳng. Các khớp trượt chính bao gồm các khớp liên đốt sống, xương cổ tay và mắt cá chân.
• (2) Khớp bản lề chỉ di chuyển trên một trục. Các khớp này cho phép uốn cong và mở rộng. Các khớp bản lề chính là khớp khuỷu tay và khớp ngón tay.
• (3) Khớp xoay cung cấp chuyển động quay. Ở đỉnh cột sống và trục tạo thành một khớp trục cho phép xoay đầu.
• (4) Khớp lồi cầu cho phép chuyển động tròn, gập và duỗi. Khớp cổ tay giữa bán kính và xương cổ tay là một ví dụ về khớp lồi cầu.
• (5) Khớp yên ngựa cho phép uốn, duỗi và các chuyển động khác, nhưng không xoay. Trong bàn tay, khớp yên ngựa của ngón tay cái (giữa xương bàn tay thứ nhất và hình thang) cho phép ngón tay cái bắt chéo qua lòng bàn tay, khiến nó có thể đối nghịch nhau.
• (6) Khớp chỏm là khớp chuyển động tự do có thể xoay trên bất kỳ trục nào. Các khớp hông và khớp vai là những ví dụ về khớp chỏm.

2. Khớp bán động

Hai hoặc nhiều xương được liên kết chặt với nhau, chỉ cho phép bạn cử động nhưng trong phạm vi hạn chế. Ví dụ các đốt sống của cột sống.

3. Khớp bất động

Khớp bất động là các khớp tiếp xúc gần nhau, nhưng không thể xảy ra chuyển động. Ví dụ, xương sọ.

Một số bệnh lý thường gặp ở khớp

Dưới đây là một số bệnh lý thường gặp ở khớp:

• Bệnh gút: Là bệnh gây ra do sự tích tụ của tinh thể urat trong các khớp, thường gây đau và sưng.
• Viêm xương: Bệnh viêm xương chủ thường ảnh hưởng đến khớp gối, gây đau và giảm khả năng cử động.
• Viêm khớp dạng thấp: Một loại bệnh lý tự miễn mãn tính, gây viêm các khớp nhỏ như khớp ngón tay và khớp ngón chân, gây cứng khớp, đau và sưng.
• Bệnh thoái hóa khớp: là tình trạng mất sụn và xương ở các khớp, dẫn đến đau và hạn chế vận động.
• Bệnh viêm cột sống dính khớp: là một bệnh viêm khớp tự miễn ảnh hưởng đến cột sống và khớp.
• Bệnh lupus ban đỏ: Là một bệnh tự miễn có thể ảnh hưởng đến nhiều bộ phận, bao gồm cả khớp.

Đau nhức khớp là dấu hiệu đầu tiên báo hiệu bạn đang mắc một bệnh lý về khớp

Đây chỉ là một số ví dụ về các bệnh lý thường gặp ở khớp. Nếu bạn có các triệu chứng bất thường về khớp, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn và điều trị thích hợp.

Cách chăm sóc sức khỏe khớp hiệu quả

Các khớp cử động liên tục và thường xuyên từ khi chúng ta sinh ra, trừ lúc nghỉ ngơi, hệ thống khớp mới được thư giãn. Giống như các bộ phận khác trong cơ thể, khớp cũng có sự lão hóa. Quá trình lão hóa dẫn đến mạng lưới các sợi Collagen và Aggrecan (chất nền tái tạo sụn khớp và xương dưới sụn) ngày càng cứng lại và bị tổn thương. Mức độ tổn thương ngày một nghiêm trọng do bệnh diễn tiến âm thầm, tiến triển sâu dần vào trong lớp sụn và lan rộng về diện tích. Bề mặt sụn khớp dần trở nên xù xì, khớp xương bị hủy hoại, đây gọi là thoái hóa khớp.

Để ngăn ngừa thoái hóa khớp sớm và phòng các bệnh lý liên quan đến khớp và các bộ phận của khớp, mỗi người nên chủ động bổ sung dưỡng chất đặc hiệu tốt cho khớp như là bộ tinh chất trong JEX thế hệ mới Eggshell Membrane, Collagen Type 2 không biến tính & Collagen Peptide thủy phân, Turmeric Root, Chondroitin Sulfate… Các tinh chất này đã được chứng minh có tác động vào cơ chế bệnh sinh của bệnh xương khớp:

• Hỗ trợ giảm đau xương khớp hiệu quả nhờ tác động ức chế quá trình viêm tiến triển, giúp sụn khớp chuyển động trơn láng.
• Hỗ trợ tái tạo sụn khớp và xương dưới sụn bằng cách kích thích tế bào sụn sản xuất Collagen và Aggrecan nội sinh, an toàn.
• Hỗ trợ giảm và ngăn ngừa sản sinh các yếu tố tiền viêm như interleukin 1, interleukin 6, TNF-α, interferon gamma… tấn công bảo vệ màng hoạt dịch và sụn khớp từ gốc, từ đó giảm viêm khớp, làm chậm thoái hóa khớp.
• Tăng độ đàn hồi và dẻo dai cho khớp, bảo vệ xương khớp toàn thân nhờ tăng cường chất lượng dịch khớp, kích thích tái tạo tế bào cốt bào, tăng mật độ xương đáng kể.

Bổ sung JEX mỗi ngày là khâu quan trọng để hỗ trợ ngăn ngừa và cải thiện bệnh khớp.

Hệ thống các khớp trong cơ thể đóng vai trò quan trọng nhưng rất dễ bị thoái hóa theo thời gian. Vì vậy, bảo vệ và nuôi dưỡng khớp cần thực hiện từ sớm bằng các giải pháp khoa học, an toàn và hiệu quả lâu dài.