Bị trật khớp lưng phải làm sao? Nguyên nhân, dấu hiệu thường gặp

Trật khớp lưng là gì?

Trật khớp lưng, hay trượt đốt sống lưng, là tình trạng chấn thương mà ở đó các đầu khớp bị lệch, trượt ra sau hoặc trượt về trước so với vị trí ban đầu, gây đau nhức và ảnh hưởng đến khả năng vận động di chuyển đặc biệt là khi người bệnh cần cúi gập người.

Độ nghiêm trọng của tình trạng này phụ thuộc vào mức độ trượt của đốt sống, tính bằng khoảng cách trượt so với độ rộng của thân đốt sống trượt, có thể được xác định dựa trên tỉ lệ ở phim chụp X-quang. Mức độ trượt được chia thành 5 mức (1), mức độ càng cao việc điều trị càng khó khăn:

• Mức độ 1: Đốt sống lưng trượt 0 – 25% so với thân đốt sống;
• Mức độ 2: Đốt sống lưng trượt 26 – 50% so với thân đốt sống;
• Mức độ 3: Đốt sống lưng trượt 51 – 75% so với thân đốt sống;
• Mức độ 4: Đốt sống lưng trượt 76 – 100% so với thân đốt sống;
• Mức độ 5: Đốt sống lưng trượt trên 100%, hoàn toàn rời khỏi bề mặt của thân đốt sống. Ở mức độ này, khả năng được chữa khỏi thường rất thấp.

Các vị trí trật khớp lưng thường gặp

Tình trạng trật khớp lưng có thể diễn ra ở bất kỳ đốt sống nào của cột sống. Tuy nhiên, vị trí thường gặp là ở đốt sống L3 – L4, L4 – L5 và phổ biến nhất là L5 – S1 vì đây là những đốt sống nằm ở đoạn xương thấp nhất của cột sống nên thường phải chịu nhiều áp lực từ nửa trên của cơ thể, có thể làm tăng tốc độ thoái hóa của các đốt sống này.

Triệu chứng trật khớp lưng

Tình trạng trật khớp sống lưng không chỉ gây đau nhức mà có thể kèm theo nhiều triệu chứng khác, bạn cần lưu ý để hỗ trợ việc điều trị diễn ra sớm và hiệu quả hơn. Những triệu chứng thường gặp là:

• Đau âm ỉ hoặc đau nhức kéo dài ở vùng lưng, các cơn đau có thể tăng dần về mức độ và tần suất theo thời gian. Cơn đau có thể lan xuống mông, đùi, cẳng chân, bàn chân,…
• Các cơn đau rõ ràng hơn khi người bệnh vận động, đi đứng và chỉ giảm khi nằm nghỉ.
• Đau nhói ở cột sống lưng mỗi khi thay đổi tư thế đột ngột như đứng lên, xoay người hay khi ho, hắt hơi.
• Xuất hiện vết lõm ở vùng đốt sống thắt lưng.
• Cảm giác tê bì, cứng khớp ở vùng lưng, căng cơ ở mặt sau đùi.
• Người bệnh gặp khó khăn khi thực hiện các tư thế như cúi, gập người, có thể cần phải chống tay vào đùi mới đứng dậy được.
• Thay đổi dáng đi, đi hơi khom lưng và cột sống lệch sang một bên.
• Khi thăm khám ở tư thế đứng, người bệnh cảm thấy đỡ đau hơn khi cong vẹo cột sống và ưỡn người. Một dấu hiệu đặc trưng của trật đốt sống lưng là tình trạng đau nhức, tê bì ở chân khi đi lại, những dấu hiệu này không xuất hiện khi đạp xe.

Đau nhức, tê bì ở khớp lưng có thể là triệu chứng của trật khớp lưng

Nguyên nhân trật khớp sống lưng

Tình trạng trật khớp cột sống diễn ra do những nguyên nhân chính dưới đây (2):

1. Trượt đốt sống lưng bẩm sinh (Loại I)

Tình trạng trượt đốt sống lưng bẩm sinh diễn ra do những bất thường ở cột sống của thai nhi khi còn đang ở trong bụng mẹ. Cụ thể, các đốt sống của trẻ bị lệch làm tăng nguy cơ bị trật khớp lưng khi trưởng thành.

2. Trượt đốt sống lưng do khuyết eo (Loại II)

Eo là phần giao nhau giữa 2 mỏm khớp của 1 thân đốt sống với gai ngang và gai mảnh, có vai trò tạo sự vững chắc cho cột sống. Khuyết eo, hay hở eo đốt sống, là tình trạng khiếm khuyết bẩm sinh ở mỏm gai, khiến phần sau của cột sống suy yếu, làm tăng nguy cơ trật khớp lưng.

Tình trạng khuyết eo thường diễn ra vận động viên ở độ tuổi thanh thiếu niên hoặc những người bị chấn thương nhẹ, phổ biến ở đốt sống L5.

3. Trượt đốt sống lưng do thoái hóa (Loại III)

Tình trạng thoái hóa cột sống, đặc biệt là thoái hóa đĩa đệm diễn ra phổ biến ở những người cao tuổi. Thoái hóa đĩa đệm là tình trạng nhân nhầy của đĩa đệm trượt ra khỏi vị trí vốn có và chèn ép vào các rễ thần kinh. Điều này sẽ làm tăng áp lực lên các đốt sống, khiến tình trạng trượt đốt sống lưng dễ xảy ra hơn.

4. Trật khớp lưng do chấn thương (Loại IV)

Những môn thể thao như trượt tuyết, bóng rổ, bóng đá, khúc côn cầu,… thường yêu cầu cường độ cao và dễ gây chấn thương, là một trong những nguyên nhân trực tiếp hoặc gián tiếp gây trượt đốt sống lưng. Ngoài ra, bạn cũng có thể bị tổn thương xương khớp do tai nạn giao thông, té ngã, chấn thương trong sinh hoạt hằng ngày.

5. Trượt đốt sống lưng do bệnh lý (Loại V)

Một số bệnh lý như nhiễm khuẩn, vôi hóa đốt sống, ung thư,… có thể phá hủy cấu trúc đốt sống, gây hoại tử, làm mất cân bằng trục vận động của cột sống, dẫn đến tình trạng trật khớp sống lưng.

Đối tượng dễ gặp phải lệch khớp sống lưng

Tình trạng trật khớp lưng có nguy cơ diễn ra cao hơn ở những đối tượng như:

• Người trên 60 tuổi do xương khớp dễ bị té ngã và thoái hóa xương khớp.
• Vận động viên, người thường xuyên chơi các môn thể thao cường độ cao.
• Người phải lao động mạnh và thường xuyên bê đỡ các vật nặng.
• Người mắc các bệnh lý về xương khớp bẩm sinh, chẳng hạn như hội chứng Ehlers-Danlos.
• Người bị thừa cân làm tăng áp lực lên các khớp.

Vận động viên thể thao là đối tượng có nguy cơ cao bị chấn thương dẫn đến trật khớp lưng

Trật khớp lưng có nguy hiểm không?

Trượt đốt sống lưng là khi các đốt sống trượt ra khỏi vị trí ban đầu nên tùy vào mức độ trượt của đốt sống có thể gây đau đớn ở thắt lưng và lan dần xuống chân, ảnh hưởng sinh hoạt bình thường của người bệnh. Một số biến chứng của tình trạng này là:

• Trượt đốt sống có thể gây chèn ép đến các dây thần kinh, gây tê bì, cứng khớp, thậm chí làm tổn thương các dây thần kinh và mạch máu, cản trở quá trình lưu thông máu để nuôi dưỡng các mô.
• Trượt đốt sống lưng do khuyết eo có thể khiến thân đốt sống bị lệch nặng, dẫn đến tình trạng gù lưng về phía trước hoặc vẹo cột sống.
• Hội chứng chùm đuôi ngựa diễn ra khi các rễ của đám rối thần kinh đuôi ngựa bị chèn ép, có thể làm mất khả năng vận động, tê liệt hai chân, ảnh hưởng đến bàng quang và trực tràng.

Khi nào người bệnh cần đến gặp bác sĩ?

Bạn cần kiểm tra sức khỏe xương khớp định kỳ 6 tháng/lần để kịp thời phát hiện tình trạng trật khớp lưng từ giai đoạn đầu. Người bệnh cần đến ngay các cơ sở y tế để kiểm tra nếu phát hiện các dấu hiệu:

• Phát hiện vùng lõm ở cột sống thắt lưng.
• Các cơn đau ở cột sống trở nên nghiêm trọng, khiến bạn cảm thấy khó chịu và cản trở việc di chuyển, vận động. Người bệnh cảm thấy đau nhức cả khi nằm.
• Tê bì, cứng khớp do các dây thần kinh bị chèn ép.

Phương pháp chẩn đoán trật khớp sống lưng

Có thể chẩn đoán trượt đốt sống lưng bằng phương pháp nào? Bác sĩ có thể yêu cầu bạn thực hiện một số phương pháp chẩn đoán hình ảnh như:

• Chụp X-quang: Bác sĩ có thể thông qua kết quả chụp X-quang để quan sát mức độ lệch của đốt sống lưng và tình trạng của đốt sống.
• Chụp cắt lớp vi tính (CT Scan): Hình ảnh CT giúp bác sĩ kiểm tra chi tiết hơn về cấu trúc xương, tình trạng trượt của đốt sống và những tổn thương ở mấu khớp, kiểm tra tình trạng hẹp ống sống,…
• Chụp cộng hưởng từ (MRI): Đánh giá các tổn thương ở đốt sống và mô mềm, đồng thời hỗ trợ phát hiện các tình trạng xương khớp khác gây chèn ép dây thần kinh.

Bác sĩ tiến hành chẩn đoán trật khớp lưng thông qua kết quả chụp X-quang

Cách điều trị trật khớp lưng

Bị trật khớp lưng phải làm sao? Dưới đây là những phương pháp điều trị trượt đốt sống lưng mà bạn có thể tham khảo.

1. Điều trị nội khoa

Người bị trật khớp lưng ở độ tuổi thanh thiếu niên có thể được tư vấn để nghỉ ngơi và dùng dụng cụ cố định để cải thiện tình trạng đau nhức. Đối với người trưởng thành, các phương pháp điều trị nội khoa có thể được áp dụng để hỗ trợ giảm đau là:

• Sử dụng một số loại thuốc kháng viêm và giảm đau theo chỉ định của bác sĩ. Một số loại thuốc giãn cơ cũng có thể được kê đơn để hỗ trợ giảm căng thẳng, thư giãn cơ ở vùng thắt lưng
• Nẹp cố định khớp và nghỉ ngơi, chỉ vận động theo hướng dẫn của nhân viên y tế.
• Thực hiện vật lý trị liệu phục hồi chức năng với các bài tập đơn giản như dãn cơ, tập thở,… theo hướng dẫn của chuyên gia khi được sự cho phép của bác sĩ điều trị.
• Massage, châm cứu: Đây là những phương pháp giúp tăng cường tuần hoàn máu và kích thích dây thần kinh quanh vùng khớp bị tổn thương đã thư giãn và giảm đau nhức hiệu quả.
• Điện xung: Đây là phương pháp kích thích dây thần kinh bằng các tín hiệu điện nhỏ để hỗ trợ giảm đau.

2. Điều trị ngoại khoa

Những trường hợp có thể được bác sĩ chỉ định tiến hành phẫu thuật trượt đốt sống lưng là:

• Người bệnh đã điều trị bảo tồn trong ít nhất 6 tuần và không cải thiện sau 6 – 12 tháng điều trị.
• Người bệnh không thể áp dụng hoặc vẫn cảm thấy đau đớn sau khi áp dụng các phương pháp điều trị nội khoa khác.
• Người bệnh xuất hiện các biến chứng nghiêm trọng như teo cơ, liệt vận động, rối loạn cơ vòng bàng quang.
• Tình trạng trượt đốt sống lưng do khuyết eo diễn ra ở trẻ em.

Các hình thức phẫu thuật phổ biến là hợp nhất cột sống (nối đốt sống bị trượt với đốt sống bên dưới bằng thanh kim loại, ốc vít và ghép xương) và giải nén vùng thắt lưng (thủ thuật giảm áp lực lên dây thần kinh bị nén).

Khi mức độ trượt của đốt sống càng cao thì việc phẫu thuật và hồi phục sau điều trị càng gặp khó khăn hơn, người bệnh dễ gặp phải biến chứng.

Phương pháp phẫu thuật có thể được áp dụng nếu lưng bị trật khớp nghiêm trọng

Phương pháp phòng ngừa trật khớp sống lưng

Để phòng ngừa tình trạng trật khớp lưng từ sớm và hạn chế các biến chứng trong tương lai, bạn nên tuân thủ những biện pháp sau:

• Tập thể dục đều đặn với cường độ đều đặn, có thể bổ sung các bài tập tăng cường sự linh hoạt cho cơ lưng và cơ bụng.
• Khi ngồi hay đi đứng, hãy giữ tư thế đúng để cột sống thẳng và giữ chân thẳng khi ngồi để giảm áp lực lên cột sống. Lựa chọn nệm và gối nằm hỗ trợ định hình để giữ cho cột sống được thẳng khi ngủ.
• Nếu bạn phải thường ngồi lâu do tính chất công việc, hãy thường xuyên đứng lên và đi lại để cột sống được thư giãn.
• Điều chỉnh cân nặng ở mức hợp lý đối với những người bị thừa cân để hạn chế áp lực lên phần lưng.
• Hạn chế vận động với cường độ quá cao hoặc bê đỡ vật nặng. Nếu bạn phải nâng vật nặng, hãy đảm bảo sử dụng đúng kỹ thuật, dùng đai và các thiết bị khác để hỗ trợ.
• Duy trì chế độ dinh dưỡng khoa học, bổ sung các dưỡng chất có lợi cho xương khớp.

Bổ sung các dưỡng chất hỗ trợ điều trị trật khớp lưng

Để hỗ trợ quá trình điều trị trật khớp lưng, bạn có thể bổ sung một số dưỡng chất từ thiên nhiên như như Collagen Type 2 không biến tính, Collagen Peptide thủy phân, Turmeric Root (chiết xuất từ nghệ), Chondroitin Sulfate, Eggshell Membrane (tinh chất từ màng vỏ trứng) đã được nghiên cứu bởi các nhà khoa học Mỹ bằng công nghệ sinh học phân tử hiện đại có trong viên uống JEX thế hệ mới.

Cụ thể, Collagen Peptide thủy phân là nguồn nguyên liệu để tăng cường tổng hợp Collagen Type 2 và Aggrecan cần thiết cho quá trình tái tạo sụn khớp và xương dưới sụn. Trong khi đó, Collagen Type 2 không biến tính là chất có thể giữ nguyên đặc tính sinh học khi đi vào cơ thể để tránh các phản ứng miễn dịch, giúp hỗ trợ thúc đẩy sự hình thành và nuôi dưỡng mô sụn tại các khớp, hỗ trợ tăng tế bào xương để xương chắc khỏe.

Các dưỡng chất Turmeric Root, Chondroitin Sulfate, Eggshell Membrane trong viên uống JEX thế hệ mới là những dưỡng chất có nguồn gốc từ thiên nhiên an toàn với người dùng, giúp giảm sản xuất các yếu tố TNF-α, IFN-γ, IL-6, IL-10,… và tăng sản xuất các cytokine như TGF-beta, IL-4, IL-10, hỗ trợ giảm viêm nhiễm ở khớp và giảm đau hiệu quả.

Bổ sung viên uống JEX thế hệ mới đến từ Mỹ để hỗ trợ tái tạo sụn khớp và xương dưới sụn, giúp phục hồi sau khi điều trị trật khớp lưng, đồng thời hỗ trợ giảm đau hiệu quả nhờ các chất kháng viêm an toàn từ thiên nhiên.

Bổ sung dưỡng chất phục hồi sụn khớp trong viên uống JEX để hỗ trợ phục hồi sau trật khớp lưng

Bài liên quan: Trật khớp là gì? Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị

Trật khớp lưng theo thời gian có thể gây đau nhức và chèn ép dây thần kinh, ảnh hưởng đến khả năng vận động của người bệnh. Hãy chủ động duy trì các thói quen lành mạnh, hạn chế áp lực lên xương khớp và bổ sung các dưỡng chất từ thiên nhiên để phòng ngừa và hỗ trợ đẩy nhanh quá trình phục hồi trượt đốt sống lưng.