Trang chủ - Bệnh xương khớp - Viêm khớp - Bàn tay gió thổi trong viêm khớp dạng thấp: Nguyên nhân, điều trị
Bàn tay gió thổi là biến chứng điển hình của bệnh viêm khớp dạng thấp giai đoạn muộn, lúc này tay người bệnh gần như mất hoàn toàn chức năng cầm nắm. Cùng chuyên gia tìm hiểu kỹ hơn về nguyên nhân cũng như cách cải thiện tình trạng bàn tay gió thổi trong viêm khớp dạng thấp.
Bàn tay gió thổi (ngón tay hình lạc đà, ngón tay hình cổ cỏ) là tình trạng các khớp ngón tay bị lệch nghiêng, cong vẹo, biến dạng, giảm độ chịu lực, giống như bị gió thổi mạnh, dạt qua một bên. Theo thời gian có thể làm mòn gân, dây chằng đứt rách hoặc gây trượt gân ngón tay. Đa phần, bàn tay gió thổi là hậu quả nghiêm trọng phổ biến của viêm khớp dạng thấp, nếu không được can thiệp điều trị, người bệnh có nguy cơ tàn phế cao.
Một số dấu hiệu phổ biến của bàn tay gió thổi như: (*)
Đau cả hai bên khớp nhỏ và vừa, thường có tính đối xứng, đặc biệt ở khớp cổ tay, bàn tay và ngón tay. Cơn đau thường nghiêm trọng, dữ dội từ nửa đêm đến gần sáng.
Dấu hiệu bàn tay gió thổi thường gặp là cứng khớp. Tình trạng cứng khớp thường diễn vào vào sáng sớm, kéo dài trên 30 phút. Nguyên nhân là do ban đêm không vận động, các khớp khô cứng, cử động khó khăn, người bệnh phải massage, vận động nhẹ nhàng mới có thể di chuyển trở lại.
Đi kèm với tình trạng đau khớp là sưng khớp. Sưng khớp xảy ra khi các chất lỏng trong các mô xung quanh khớp dư thừa, tích tụ. Trong một số trường hợp, sưng khớp có thể khiến khớp bị sưng tăng kích thước, có hình dạng kỳ lạ.
Dấu hiệu bàn tay gió thổi điển hình là ngón tay bị lệch trục. Phần mềm xung quanh khớp bàn ngón bị ăn mòn, dẫn đến tình trạng trật khớp, các ngón tay nghiêng trụ. Ngoài ra, tổn thương sụn khớp diễn ra trong thời gian dài sẽ kéo giãn bao hoạt dịch và dây chằng, làm cho khớp trở nên mất ổn định. Không những thế, bao hoạt dịch khớp cổ tay, mỏm trâm trụ và đầu xương thuyền cũng bị tổn thương, khớp cổ tay dần lỏng lẻo, mất cân bằng các gân và nghiêng trụ khớp bàn tay, ngón tay bị lệch trục.
Sưng khớp, đau khớp, ngón tay cong vẹo là triệu chứng điển hình của bàn tay gió thổi
Khi các ngón tay bị nghiêng lệch, độ chịu lực bị mất cân bằng, từ đó làm mòn dây chằng, gân và gây trượt gân ngón tay. Dẫn đến tình trạng khớp bàn tay bị cong vẹo, biến dạng.
Giảm khả năng cầm nắm là dấu hiệu điển hình và rõ ràng của bàn tay gió thổi. Khi các khớp bàn ngón tay đều cong vẹo và biến dạng, người bệnh sẽ mất hoàn toàn chức năng cầm nắm.
Nguyên nhân chính gây ra tình trạng bàn tay gió thổi là do bệnh viêm khớp dạng thấp. Viêm khớp dạng thấp là bệnh lý viêm khớp tự miễn mạn tính do hệ thống miễn dịch tấn công nhầm vào các mô khỏe mạnh gây đau, sưng khớp kéo dài. Viêm khớp dạng thấp tiến triển nặng làm cho các khớp xương bị biến dạng còn sụn khớp bị bào mòn, bệnh thường ảnh hưởng đến các khớp đối xứng nhỏ, vừa trong cơ thể như khớp cổ tay, đầu gối, khớp bàn ngón tay 2 bên.
Nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách bệnh không chỉ ảnh hưởng đến chức năng vận động mà còn tác động xấu đến tim, mạch máu, phổi cùng các cơ quan nội tạng khác, đe dọa đến sức khỏe, tính mạng người bệnh. Biến chứng bàn tay gió thổi có thể xảy ra khi bệnh viêm khớp dạng thấp đã tiến triển đến giai đoạn 3 (giai đoạn trung bình) và giai đoạn 4 (giai đoạn nặng). Và biến chứng này có thể xảy ra ở tất cả những người bị viêm khớp dạng thấp nhưng nhiều nhất ở bệnh nhân nữ tuổi trung niên.
Ngoài ra, một số ít trường hợp bàn tay gió thổi có thể xảy ra do chấn thương hoặc biến chứng sau sinh.
Các ngón tay lệch trục do biến chứng bàn tay gió thổi trong viêm khớp dạng thấp
Ngón tay sưng vù, cứng khớp là dấu hiệu điển hình của bàn tay gió thổi
Bàn tay gió thổi khiến người bệnh gặp khó khăn trong việc cử động, cầm nắm đồ vật
Như vậy có thể thấy, bàn tay gió thổi là biến chứng nguy hiểm của bệnh viêm khớp dạng thấp. Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến khả năng vận động, chức năng cầm nắm mà còn làm tăng nguy cơ tàn phế và nhiều biến chứng khác. Cụ thể một số biến chứng điển hình của bàn tay gió thổi:
Các cơn đau nhức kéo dài do tình trạng bàn tay do thổi trong viêm khớp dạng thấp, đặc biệt tình trạng đau trở nên nghiêm trọng và dữ dội hơn từ giữa đêm đến gần sáng khiến người bệnh bị mất ngủ, sức khỏe thể chất và tinh thần giảm sút.
Khi các ngón tay bị lệch trục, cong vẹo, người bệnh sẽ giảm khả năng cầm nắm, vận động. Người bệnh gặp nhiều khó khăn với các động tác đơn giản như cầm nắm, xoay, vặn, ảnh hưởng đến sinh hoạt cá nhân và công việc hàng ngày. Nhiều trường hợp nặng còn mất hoàn toàn khả năng cầm nắm, vận động.
Bàn tay gió thổi khiến gân bị mòn, dây chằng đứt rách, trượt gân ngón tay làm các ngón tay cong vẹo, lệch trục về phía xương trụ, biến dạng tạo thành ngón tay hình cổ cò. Bàn tay biến dạng gây ảnh hưởng đến ngoại hình, khiến người bệnh tự ti, mặc cảm.
Tình trạng bàn tay gió thổi trong viêm khớp dạng thấp là nguyên nhân hàng đầu gây tàn phế. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh sẽ diễn biến phức tạp với các đợt tiến triển liên tiếp. Khi đó các khớp biến dạng nhanh chóng, không có khả năng phục hồi, gây tàn phế vĩnh viễn.
Để hạn chế biến chứng bàn tay gió thổi, người bệnh cần kiểm soát tốt bệnh viêm khớp dạng thấp. Vì viêm khớp dạng thấp là bệnh tự miễn nên không thể chữa khỏi hoàn toàn, hầu hết các phương pháp điều trị chỉ giúp kiểm soát bệnh và hạn chế biến chứng nguy hiểm. Một số phương pháp giúp cải thiện tình trạng bàn tay gió thổi trong viêm khớp dạng thấp như:
Một số phương pháp giúp kiểm soát viêm khớp dạng thấp phổ biến là dùng thuốc, nghỉ ngơi, tập thể dục, vật lý trị liệu và phẫu thuật nhằm khắc phục các tổn thương ở khớp. Việc chỉ định phương pháp điều trị sẽ được bác sĩ hướng dẫn phụ thuộc vào các yếu tố như tuổi tác sức khỏe tổng quát, tiền sử bệnh lý cũng như mức độ nghiêm trọng của bệnh. Ngoài ra, người bệnh có thể tham khảo một số biện pháp giúp cải thiện triệu chứng và làm chậm tiến triển của bệnh như:
Xem thêm: Viêm khớp do bệnh tự miễn
Thể dục, thể thao thường xuyên giúp giảm đau, sưng do bàn tay gió thổi gây ra
Điều trị bàn tay gió thổi trong viêm khớp dạng thấp giúp hạn chế các tổn thương khớp, kiểm soát các biến chứng của bệnh. Các nhóm thuốc cơ bản thường dùng gồm:
Dùng nẹp hỗ trợ là biện pháp giúp hạn chế biến dạng khớp và hỗ trợ cải thiện chức năng tay. Nẹp giúp cố định khớp ngón tay đúng vị trí, hạn chế các chuyển động bất thường và ngăn ngừa các biến chứng biến dạng, tàn phế. Nẹp cũng được xem như lớp bảo vệ cho khớp, ngăn ngừa các yếu tố bên ngoài tác động và làm tổn thương khớp.
Vật lý trị liệu là các bài tập được bác sĩ thiết kế riêng biệt cho từng trường hợp để giúp người bệnh cải thiện phạm vi cử động, ngăn ngừa cứng khớp, teo cơ do không vận động trong thời gian dài. Người bệnh cần được tập dưới sự hướng dẫn của bác sĩ để tránh tình trạng tổn thương khớp và đạt hiệu quả cao nhất.
Massage nhẹ nhàng giúp người bệnh giảm đau, giảm sưng hiệu quả. Các động tác massage giúp cải thiện lưu thông máu đến các khớp tay, cung cấp dưỡng chất và oxy để hỗ trợ quá trình phục hồi. Người bị bàn tay gió thổi, áp dụng các động tác massage vào buổi sáng sớm giúp giãn các cơ, gân và khớp, giảm tình trạng cứng khớp và cải thiện vận động.
Người bệnh nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để được hướng dẫn cách massage đúng và phù hợp, tránh gây tổn thương cho khớp.
Nếu tình trạng bàn tay gió thổi đã ở mức độ không thể phục hồi và các phương pháp thông thường không giúp cải thiện bệnh, bác sĩ sẽ cân nhắc phẫu thuật để sửa chữa các khớp tổn thương. Một số phương pháp phẫu thuật phổ biến giúp phục hồi chức năng và lấy lại tính thẩm mỹ cho bàn tay như: phẫu thuật cắt bỏ màng hoạt dịch, phẫu thuật sửa chữa gân, phẫu thuật cố định khớp, thay khớp toàn phần.
Bàn tay gió thổi là biến chứng nguy hiểm của bệnh viêm khớp dạng thấp. Bệnh ảnh hưởng đến khả năng cầm nắm, vận động và tăng nguy cơ tàn phế. Để cải thiện và ngăn ngừa tình trạng bàn tay gió thổi, người bệnh cần kiểm soát tốt bệnh viêm khớp dạng thấp theo phác đồ của bác sĩ và bổ sung các dưỡng chất thiên nhiên giúp giảm đau, cải thiện sức khỏe xương khớp.
Những thông tin, bài viết trên website Jex.com.vn chỉ dành cho mục đích tham khảo, tra cứu thông tin. Không thay thế cho việc chẩn đoán, khám và điều trị y khoa. Do đó JEX không chịu trách nhiệm về những trường hợp tự ý áp dụng mà không có chỉ định của bác sĩ