Viêm chóp xoay vai (trái, phải): Nguyên nhân, dấu hiệu, điều trị

Viêm chóp xoay vai hay viêm gân chóp xoay vai là bệnh lý cơ xương khớp phổ biến tại Việt Nam với tỉ lệ người mắc bệnh là 2% dân số, tương đương với khoảng 5 triệu người. Khi gân chóp xoay bị viêm, không chỉ gây đau nhức, sưng tấy khớp vai mà còn có thể dẫn đến biến chứng teo cơ vai, hạn chế vận động khiến cuộc sống gặp nhiều khó khăn.

Viêm chóp xoay vai là gì?

Viêm chóp xoay vai (tiếng anh: Rotator Cuff Tendinitis) là khái niệm dùng để chỉ tình trạng viêm các gân và cơ ở phần chóp xoay của vai. Bệnh xảy ra chủ yếu do thoái hóa khớp vai,  chấn thương vai nên có thể ảnh hưởng đến cả người lớn tuổi và trẻ tuổi. Khi chóp xoay vai bị viêm thường thường đi kèm với hiện tượng lắng đọng canxi ở gân, gây đau nhức vai và cánh tay.

Dấu hiệu, triệu chứng viêm chóp xoay vai

Các triệu chứng của viêm chóp xoay vai trái hoặc viêm chóp xoay vai phải có xu hướng tồi tệ hơn theo thời gian. Nếu nhận thấy những dấu hiệu và triệu chứng dưới đây, hãy cẩn thận với nguy cơ viêm chóp xoay khớp vai:   

• Sưng ở phía trước vai và mặt ngoài cánh tay.

• Đau khi nâng hoặc hạ cánh tay hoặc chạm vào khớp vai.

• Phát ra âm thanh lạch cạch khi cử động khớp vai, nhất là lúc giơ cánh tay lên cao.

Ban đầu, các biểu hiện kể trên có thể thuyên giảm khi nghỉ ngơi, nhưng dần dần, khi tình trạng viêm chuyển nặng, dù không sử dụng khớp vai, người bệnh vẫn cảm thấy đau nhức. thậm chí cơn đau khiến nhiều người phải thức giấc giữa đêm. Bên cạnh cảm giác đau dữ dội, nếu viêm chóp xoay vai trở nên nghiêm trọng, người bệnh còn gặp phải một số vấn đề sau: 

• Cánh tay bị yếu, không thể nâng/ xách đồ vật nặng.

• Gặp khó khăn ngay cả khi chải tóc, lái xe hay đưa tay ra sau lưng.

Lúc này, người bệnh không nên chần chừ thêm nữa, hãy đến chuyên khoa chấn thương chỉnh hình của bệnh viện uy tín để thăm khám. Việc chữa trị viêm chóp xoay kịp thời sẽ giúp ngăn chặn những biến chứng nguy hiểm, đảm bảo cấu trúc khỏe mạnh và vận động trơn tru cho khớp vai.

Những biến chứng viêm chóp xoay vai không thể coi thường

Việc điều trị viêm gân chóp xoay vai bị trì hoãn, bệnh nhân có thể phát triển triệu chứng cứng khớp, được gọi là viêm bao dính khớp. Khi bị viêm bao dính khớp, người bệnh sẽ vô thức hoặc có ý thức hạn chế sử dụng vai vì đau và căng cứng. Điều này có thể dẫn đến nguy cơ teo cơ delta cùng sự cố dây thần kinh quanh khớp vai, làm suy yếu vai và cánh tay.

Tùy thuộc vào mức độ hệ trọng của bệnh lý, người bị viêm gân chóp xoay có thể đối mặt với các biến chứng cụ thể như:

• Đau nhức dai dẳng (mạn tính).

• Hạn chế phạm vi chuyển động của khớp vai như xoay, ném, hoặc nâng... 

• Giảm sức mạnh và tính linh hoạt ở các cơ vai, cánh tay, ngực và lưng.

• Khó ngủ hoặc mất ngủ.

Viêm chóp xoay gâu đau và hạn chế chuyển động khớp vai

Cách duy nhất để ngăn tiến triển viêm cơ chóp xoay, phòng ngừa biến chứng đó là thăm khám và điều trị kịp thời. Thông qua việc xác định chính xác nguyên nhân khiến cơ gân chóp xoay bị viêm, bác sĩ sẽ đưa ra phương pháp chữa trị phù hợp cho mỗi bệnh nhân.

Nguyên nhân gây viêm chóp xoay khớp vai

Nhóm cơ - gân tạo nên chóp xoay nằm kẹt giữa hai xương là xương vai và xương cánh tay giống như một phần chiếc tất nằm giữa gót chân và mép giày. Theo thời gian, nếu phần gót của chiếc tất sẽ bị mòn đi bởi sự cọ xát mỗi khi di chuyển thì các gân cơ chóp xoay bị hư hại, hình thành phản ứng viêm là do chịu tác động của những nguyên nhân cụ thể sau:

1. Thoái hóa khớp vai

Thoái hóa khớp vai khiến các xương và sụn khớp bị hư hại, bào mòn. Điều này làm tăng áp lực lên các mô mềm quanh khớp, bao gồm gân cơ chóp xoay, dần dần làm tổn thương chóp xoay vai. 

Bệnh thoái hóa khớp vai là mạn tính, thế nên những ảnh hưởng tiêu cực của bệnh đến xương, sụn hay cơ gân chóp xoay mang tính lâu dài. Vì vậy, để bảo vệ khớp vai nói chung và chóp xoay nói riêng, chúng ta phải kiểm soát được quá trình viêm - cơ chế bệnh sinh thoái hóa khớp vai.

Thoái hóa khớp vai - Dấu hiệu triệu chứng và cách điều trị

Thoái hóa khớp vai là bệnh thường gặp của thoái hóa khớp gây ra tình trạng đau mỏi khó chịu và ảnh hưởng đến sinh hoạt và chất lượng cuộc sống.

Chi tiết

2. Cử động lặp đi lặp lại

Những công việc yêu cầu hoạt động lặp đi lặp lại như thợ mộc, thợ sơn, thợ rửa xe, nhân viên vệ sinh hay vận động viên cầu lông, tennis, bóng chuyền… buộc khớp vai phải cử động tần suất cao, gây căng thẳng lên chóp xoay dẫn đến viêm gân cơ chóp xoay vai.

3. Chấn thương

Khớp vai là khớp linh động, phạm vi cử động rộng nên rất hay gặp chấn thương. Những chấn thương phổ biến ở khớp vai như trật khớp vai, rách sụn viền, gãy xương đòn… thường xảy ra trong khi chơi thể thao sẽ kích ứng gân, cơ chóp xoay dẫn đến viêm.

Tìm hiểu thêm: 9 chấn thương vai phổ biến: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách trị

Ngoài 3 nguyên nhân chính kể trên, nguy cơ viêm chóp xoay vai sẽ tăng cao bởi sự tác động của các yếu tố sau:

• Nâng hoặc khiêng đồ vật nặng trong thời gian dài.

• Tập luyện quá sức, ngồi tư thế lệch vai.

• Sự lão hóa tự nhiên của cơ thể.

Tập luyện cường độ cao có thể khiến chóp xoay vai bị tổn thương

Xác định đúng nguyên nhân không chỉ giúp quá trình điều trị viêm gân chóp xoay diễn ra nhanh chóng và hiệu quả, mà còn giảm thiểu được nguy cơ mắc bệnh. Mặc dù có những nguyên nhân không thể ngăn chặn hoàn toàn, chẳng hạn như lão hóa hay thoái hóa khớp vai, nhưng bằng việc chủ động bổ sung các dưỡng chất thiên nhiên quý (như Eggshell Membrane, Collagen Type 2 không biến tính, Collagen Peptide, Turmeric Root, Chondroitin Sulfate… có trong JEX thế hệ mới) để hỗ trợ nuôi dưỡng xương khớp từ bên trong, bạn vẫn có thể làm chậm quá trình thoái hóa, tăng tuổi thọ khớp vai, giúp hỗ trợ giữ chóp xoay dẻo dai và linh hoạt dài lâu.

Đối tượng dễ bị viêm chóp xoay vai

Dựa vào nguyên nhân gây viêm gân cơ chóp xoay, chúng ta có thể liệt kê ra các nhóm đối tượng dễ bị viêm chóp xoay và bệnh lý liên quan đến khớp vai đó là:

• Người từ 40 tuổi trở lên.

• Vận động viên chơi các môn thể thao bằng tay và cử động tầm cao.

• Thợ xây, thợ sơn, thợ mộc, thợ cắt tóc, thợ khuân vác...

• Công nhân sử dụng máy móc hạng nặng như lái máy xúc, lái cần cẩu, lái bàn ủi...

• Người hay leo núi, nông dân, công nhân làm việc tại các trang trại.

• Người có tiền sử chấn thương ở khớp vai.

Tuy nhiên, cường độ và tần suất cử động của khớp vai ở hầu hết mọi người đều cao hơn so với nhiều khớp khác trên cơ thể. Do đó, dù không thuộc nhóm nguy cơ, nhưng tất cả chúng ta đều nên thận trọng với căn bệnh viêm chóp xoay vai nguy hiểm này.

Chẩn đoán viêm chóp xoay vai như thế nào?

Thủ tục chẩn đoán viêm chóp xoay vai tại bệnh viện uy tín được thực hiện kỹ lưỡng, tuần tự từ lâm sàng đến cận lâm sàng nhằm đảm bảo tính chính xác tối đa:

• Chẩn đoán lâm sàng

Bác sĩ sẽ bắt đầu kiểm tra các điểm đau và nhức bất thường quanh khớp vai bằng cách gõ, ấn, sờ, nắn. Bác sĩ cũng sẽ yêu cầu bạn di chuyển cánh tay theo những hướng khác nhau để đánh giá phạm vi chuyển động khớp vai. Ngoài ra, bác sĩ cũng có thể bắt đầu bằng cách đặt câu hỏi về các triệu chứng, chẳng hạn như khi nào chúng bắt đầu, khi nào chúng xảy ra và chúng đã tiến triển như thế nào.

• Chẩn đoán cận lâm sàng

Để loại trừ các nguyên nhân khác, bác sĩ sẽ chỉ định xét nghiệm hình ảnh, bao gồm: Chụp X-quang hoặc chụp MRI (cộng hưởng từ), CT Scan (chụp cắt lớp). Hình ảnh chụp chiếu sẽ giúp bác sĩ đánh giá một cách tổng quát tình trạng khớp vai và biết được mức độ viêm chóp xoay cũng như phát hiện các tổn thương ở khớp vai, chẳng hạn như rách cơ gân chóp xoay, gai xương khớp vai…

Chụp phim giúp bác sĩ xác định chính xác những tổn thương gân, cơ chóp xoay

Sau khi có kết quả chẩn đoán đầy đủ, kết luận chóp xoay bị viêm, bác sĩ sẽ tư vấn phương pháp điều trị và kế hoạch chăm sóc khớp vai phù hợp để giảm nhẹ triệu chứng đau nhức, phục hồi cơ gân chóp xoay vai nhanh nhất có thể.

Phương pháp điều trị viêm chóp xoay vai hiệu quả hiện nay

Điều trị ban đầu của viêm chóp xoay vai mục đích là giảm đau và giảm sưng để thúc đẩy quá trình chữa lành thông qua các chỉ định như: 

• Nghỉ ngơi, tránh các hoạt động gây đau hoặc tạo áp lực lớn lên khớp vai.

• Chườm lạnh lên vai 3 - 4 lần mỗi ngày.

• Dùng thuốc chống viêm không steroid (NSAID).

Nếu những cách chữa trị ban đầu không đạt được kết quả khả quan, bác sĩ sẽ áp dụng các phương pháp điều trị bổ sung, gồm có:

1. Tiêm steroid

Tiêm steroid trực tiếp vào khớp vai sẽ giúp giảm viêm, giảm đau nhanh chóng. Tuy nhiên, giải pháp này không phù hợp với những người bị nhiễm trùng ở bộ phận nào đó trên cơ thể, hoặc đang dùng thuốc chống đông máu và một số tình trạng sức khỏe khác.

2. Vật lý trị liệu

Vật lý trị liệu bao gồm các bài tập kéo giãn, cử động khớp vai với độ khó tăng dần, giúp cải thiện phạm vi chuyển động và giảm đau cho vai. Khi cơn đau đã thuyên giảm, bác sĩ vật lý trị liệu sẽ hướng dẫn người bệnh thực hành các bài tập thiên về lấy lại sức mạnh ở cánh tay và vai.

3. Phẫu thuật

Phương pháp phẫu thuật được đưa ra khi các cách điều trị bảo tồn không phát huy tác dụng. Đối với viêm cơ chóp xoay vai, kỹ thuật mổ nội soi khớp được ứng dụng cho phần lớn các ca bệnh, còn mổ hở thường chỉ tiến hành trong trường hợp bị rách gân, cơ lớn.

Phẫu thuật sẽ giúp mở rộng khoang dưới mỏm cùng vai, giải chèn ép cho cơ gân chóp xoay. Như với bất kỳ cuộc phẫu thuật nào, mổ viêm chóp xoay vai có thể tiềm ẩn một số rủi ro như: chảy máu, sẹo, tổn thương mô không chủ ý… Tốt nhất, bạn hãy đến bệnh viện lớn, tên tuổi và chuyên nghiệp (như Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh) để được phẫu thuật an toàn.

Để quá trình hồi phục cơ gân chóp xoay diễn ra nhanh hơn và bền vững hơn, song song với các chỉ định y khoa, người bệnh nên kết hợp hỗ trợ chăm sóc khớp vai bằng sản phẩm an toàn, chiết xuất từ thiên nhiên, điển hình là JEX thế hệ mới.

JEX thế hệ mới được sản xuất bằng công nghệ hiện đại của Mỹ và các dưỡng chất có trong sản phẩm đã được chứng minh giúp hỗ trợ ức chế yếu tố gây viêm, hỗ trợ giảm đau và ngăn thoái hóa khớp tiến triển. Hơn nữa, những thành phần chính tạo nên viên uống JEX thế hệ mới cũng chính là nguồn nguyên liệu cần thiết giúp hỗ trợ đẩy nhanh quá trình hồi phục sụn khớp và xương dưới sụn, giữ khớp vai vững chắc, gánh đỡ áp lực và căng thẳng trong mỗi chuyển động, hạn chế tổn hại cũng như tái viêm gân cơ chóp xoay. Vậy nên, bổ sung JEX thế hệ mới hữu ích đối với cả hỗ trợ điều trị viêm chóp xoay bảo tồn và điều trị xâm lấn.

Những dưỡng chất thiên nhiên quý trong JEX thế hệ mới giúp hỗ trợ ức chế viêm, hỗ trợ làm chậm thoái hóa khớp vai, giảm nhẹ nguy cơ viêm chóp xoay

Cách phòng ngừa viêm chóp xoay vai trái - phải

Chuyên gia cơ xương khớp cho biết, để giảm thiểu tối đa nguy cơ viêm chóp xoay vai cũng như các bệnh lý và tổn thương ở khớp vai, mọi người cần đảm bảo thực hiện đúng những lưu ý dưới đây: 

• Chơi thể thao đúng kỹ thuật.

• Vận động đúng tư thế (ngồi thẳng lưng, hai vai đều nhau).

• Nghỉ giải lao, thư giãn sau trong khi thực hiện các chuyển động lặp đi lặp lại.

• Tập thói quen nằm ngửa khi ngủ hoặc đổi bên, không nằm nghiêng một bên suốt đêm. 

• Sử dụng công cụ hỗ trợ khi di chuyển hay mang vật nặng.

• Không nên sử dụng lực ở vai quá mạnh và liên tục.

Đặc biệt, mỗi ngày cần nhắc nhở bản thân phải ăn uống khoa học, luyện tập thể dục thể thao đều đặn và nhất là tăng cường nuôi dưỡng xương khớp từ sâu bên trong bằng các tinh chất thiên nhiên chuyên biệt như Eggshell Membrane, Collagen Type 2 không biến tính & Collagen Peptide, Turmeric Root, Chondroitin Sulfate… (có trong JEX thế hệ mới).

Với tác dụng hỗ trợ kiểm soát viêm và tái tạo sụn, xương dưới sụn, những dưỡng chất quý này sẽ giúp hỗ trợ làm chậm thoái hóa khớp vai, duy trì sức mạnh và độ dẻo dai cho bờ vai. Vì thoái hóa và lão hóa là hai nguyên nhân làm gia tăng nguy cơ viêm chóp xoay vai, thế nên quản lý tốt hai yếu tố này sẽ hạn chế tổn thương, đảm bảo độ linh hoạt cho gân cơ chóp xoay vai lâu dài.

Nguồn tham khảo:

https://www.healthline.com/health/rotator-cuff-tendinitis

https://www.medicalnewstoday.com/articles/322169