Viêm cột sống dính khớp nên ăn gì, kiêng gì?

Viêm cột sống dính khớp là gì?

Viêm cột sống dính khớp (thuật ngữ tiếng anh: Rheumatoid spondylitis) là hiện tượng viêm xảy ra ở mối nối giữa các đốt của cột sống lưng, hay giữa cột sống và xương chậu. Đây là bệnh lý viêm mạn tính, đặc trưng bởi tình trạng đau và cứng cột sống tiến triển. Bệnh cùng với viêm khớp phản ứng, viêm khớp vảy nến, tổn thương khớp ở các bệnh lý viêm ruột (bệnh Crohn, viêm đại tràng mạn) nằm trong nhóm bệnh lý cột sống huyết thanh âm tính.

Viêm cột sống dính khớp gây đau nhức cho người bệnh

Tầm quan trọng của dinh dưỡng với người viêm cột sống dính khớp

Viêm cột sống dính khớp là bệnh lý mãn tính, có nguy cơ gây biến dạng khớp, thậm chí gây tàn phế. Bệnh thường ảnh hưởng đến vùng lưng dưới và lây lan đến cổ, có thể làm hỏng các khớp tại bộ phận khác của cơ thể. Bệnh viêm cột sống dính khớp hiện nay vẫn chưa có phương pháp điều trị đặc hiệu. Mục đích chính của việc điều trị là khắc phục triệu chứng và kiểm soát diễn tiến của bệnh(1).

Do vậy, ngoài điều trị y tế, thì dinh dưỡng cho người viêm cột sống dính khớp là rất quan trọng. Đây chính là yếu tố quan trọng giúp khắc phục triệu chứng cũng như kiểm soát bệnh.

Nhiều loại thực phẩm ngoài việc bổ sung dưỡng chất thiết yếu cho cơ thể thì còn giúp giảm đau và giảm viêm. Ngược lại, một số khác lại khiến cho triệu chứng của bệnh trở nên nghiêm trọng hơn. Do vậy, người bệnh cần có chế độ dinh dưỡng lành mạnh, tăng cường các thực phẩm giúp kiểm soát bệnh tốt hơn và tránh các món ăn có thể khiến cho xương khớp trở nặng. Chính vì vậy chúng ta cần phải giải quyết được hai vấn đề cơ bản là bệnh viêm cột sống dính khớp nên ăn gì và không nên ăn gì.

Viêm cột sống dính khớp nên ăn gi?

Sau đây là các nhóm thực phẩm được các chuyên gia dinh dưỡng khuyên bệnh nhân bị viêm cột sống dính khớp tăng cường trong chế độ dinh dưỡng hằng ngày của mình.

1. Thực phẩm giàu Vitamin D và vitamin K

Vitamin D và vitamin K là những thành phần không thể thiếu với quá trình phát triển của xương khớp. Trong đó, vitamin D giúp cho cơ thể hấp thụ canxi hiệu quả hơn, vitamin K giúp ổn định nồng độ canxi trong xương. Vì vậy, lời khuyên cho người bị viêm cột sống dính khớp là nên bổ sung các loại thực phẩm giàu vitamin D và vitamin K vào chế độ ăn uống hằng ngày.

Vitamin D có nhiều trong các loại cá như cá hồi, cá trích, cá mòi, các loại nấm, trong khi vitamin K có nhiều trong thực vật như bông cải xanh, cải xoăn, măng tây, bắp cải, mùi tây.

Vitamin K là thành phần quan trọng trong dinh dưỡng cho người bị viêm cột sống dính khớp

2. Axit béo omega-3

Omega-3 là một loại acid béo rất tốt cho sức khỏe và được nhiều nghiên cứu chứng minh là có khả năng chống viêm, giảm đau và thúc đẩy việc chữa lành tổn thương trên cơ thể. Đồng thời, loại axit này còn đặc biệt hữu ích cho sức khỏe xương khớp với tác dụng bổ sung chất nhầy cho đĩa đệm, giúp tăng cường độ đàn hồi và tính linh hoạt cho cột sống.

Dinh dưỡng cho người bị viêm cột sống dính khớp nên bao gồm các thực phẩm giàu Omega-3, có nhiều trong các loại cá giàu chất béo, quả bơ, hạt óc chó, hạt lanh, dầu gan cá, cá tuyết, trứng cá muối,…

3. Rau củ quả

Với chế độ dinh dưỡng cho người bị viêm cột sống dính khớp thì rau củ quả cũng là nhóm thực phẩm không thể thiếu.

Đa phần các loại rau xanh đều chứa lượng nước, vitamin, khoáng chất và chất xơ dồi dào. Các thành phần này giúp thúc đẩy quá trình trao đổi chất cũng như thanh lọc cơ thể. Hơn nữa, một số loại rau xanh được cho là có tác dụng làm giảm các phản ứng viêm ở bệnh nhân viêm cột sống dính khớp.

4. Thực phẩm chứa men vi sinh có lợi

Các thực phẩm chứa men vi sinh được các chuyên gia dinh dưỡng khuyên nên bổ sung vào chế độ ăn uống của người bị viêm cột sống dính khớp. Trong quá trình điều trị, người bệnh thường phải uống nhiều loại thuốc gây ảnh hưởng đến sự mất cân bằng vi sinh vật trong đường ruột. Do vậy, tăng cường các thực phẩm chứa men vi sinh sẽ giúp làm giảm tình trạng táo bón, nóng trong người và giúp cho việc hấp thụ các dưỡng chất cần thiết trở nên thuận lợi hơn.

Các thực phẩm giàu men vi sinh bao gồm:

• Sữa chua

• Các loại chế phẩm tăng lượng vi sinh đường ruột

• Ngũ cốc nguyên hạt, bao gồm gạo lứt, ngô, quinoa, kiều mạch và bột yến mạch

5. Các loại ngũ cốc

Ngũ cốc nguyên hạt, bao gồm gạo lứt, ngô, kiều mạch và yến mạch có nhiều chất xơ và chất dinh dưỡng, ngoài ra còn có khả năng giúp giảm viêm trên toàn cơ thể.

Ngoài ra, việc tăng cường ăn các loại ngũ cốc nguyên hạt thay thế một phần cho gạo sẽ giúp những người thừa cân có thể kiểm soát tốt hơn cân nặng của mình, từ đó giúp giảm áp lực lên các khớp và cột sống.

6. Các loại thảo mộc và gia vị

Một số loại thảo mộc và gia vị cũng có thể chống viêm(2), bao gồm:

Tỏi: Một số hợp chất trong tỏi có đặc tính chống viêm, từ đó giảm sưng giảm đau cho bệnh nhân bị viêm cột sống dính khớp.

Gừng: Gừng được sử dụng như một thực phẩm có tác dụng khử khuẩn, chống viêm.

Nghệ: Có chứa nhiều hợp chất có tác dụng giảm viêm, giúp vết thương mau lành. Điều này đặc biệt quan trọng với việc khắc phục triệu chứng của bệnh viêm cột sống dính khớp.

Tỏi, gừng và nghệ là những nguyên liệu dễ kiếm, tốt cho người bị viêm cột sống dính khớp

7. Các loại quả mọng

Quả mọng cũng là một gợi ý tuyệt vời cho những ai có thắc mắc bị viêm cột sống dính khớp nên ăn gì. Đây là nhóm thực phẩm rất giàu vitamin, khoáng chất và các chất chống oxy hóa, vốn là những dưỡng chất tốt cho sức khỏe xương khớp nói riêng và sức khỏe tổng thể nói chung.

Đặc biệt, trong quả mọng có chứa lượng lớn rutin và quercetin, hai hợp chất có tác dụng làm giảm các phản ứng viêm liên quan tới bệnh viêm cột sống dính khớp.

8. Dầu Oliu

Dầu oliu là một loại dầu tự nhiên chiết xuất từ quả oliu có chứa một lượng lớn hoạt chất Oleocanthal. Nhờ đó mà dầu oliu được đánh giá cao với khả năng giảm đau và chống viêm rất hữu hiệu.

Ngoài ra, hàm lượng acid béo Omega-3 và các polyphenols trong dầu oliu cũng rất dồi dào, có khả năng thúc đẩy sự phục hồi các tổn thương trong cơ thể, chống viêm và làm giảm đau nhức, tê bì.

Ngoài dầu ôliu thì người bệnh có thể sử dụng một số loại dầu tự nhiên khác như dầu dừa, dầu lạc, dầu hướng dương.

9. Nhóm thực phẩm giàu canxi

Người bị viêm cột sống dính khớp nên ăn gì? Thực phẩm chứa canxi có thể nói là một lưu ý không thể bỏ qua. Bởi canxi là thành phần không thể thiếu để giúp tái tạo và bảo đảm xương khớp chắc khỏe.

Các thực phẩm giàu canxi gồm có các loại như sữa, phô mai, sữa chua, các loại hải sản, các loại rau xanh, các loại đậu, trái cây khô, đậu phụ…

​​

Bổ sung thực phẩm giàu canxi sẽ góp phần giúp xương khớp thêm chắc khỏe

10. Uống đủ nước

Uống đủ nước sẽ giúp cơ thể dễ dàng hấp thu các chất dinh dưỡng, vitamin và khoáng chất, Cho nên dù là người khỏe mạnh hay là người bị viêm cột sống dính khớp thì nên uống đủ nước mỗi ngày.

Theo đó, người trưởng thành với cường độ lao động bình thường thì cần cung cấp một lượng nước theo tỉ lệ là 40ml nước/1 kg trọng lượng. Ví dụ một người có cân nặng 50 kg thì một ngày cơ thể cần được cung cấp 2 lít nước.

11. Nấm các loại

Nấm có công dụng cải thiện sức đề kháng, kìm hãm quá trình lão hóa và hạn chế nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch, tiểu đường, béo phì, ung thư.

Tình trạng thoái hóa xương khớp cũng được cải thiện rõ rệt nhờ vào đặc tính chống lại quá trình oxy hóa của nấm. Những món ăn được chế biến từ các loại nấm kết hợp cùng một số loại rau củ như cà rốt, ớt, bông cải,… sẽ giúp bổ sung Vitamin A, E, C, K… giúp cơ xương khớp dẻo dai hơn.

Nên bổ sung nấm vào chế độ dinh dưỡng cho người bị viêm cột sống dính khớp

Bệnh viêm cột sống dính khớp kiêng ăn gì?

Ngoài những thứ nên ăn thì người bị bệnh viêm cột sống dính khớp nên kiêng ăn gì cũng là vấn đề được nhiều người quan tâm.

1. Các loại chất kích thích, đồ uống có cồn

Rượu bia và các loại thức uống có cồn chứa hàm lượng rất lớn các thành phần kích thích thần kinh. Đây là một trong những yếu tố thúc đẩy phản ứng viêm và khiến cho bệnh viêm cột sống dính khớp trở nên nghiêm trọng hơn.

Việc lạm dụng rượu bia kéo dài còn có nguy cơ gây hư hại các mao mạch ở xung quanh cột sống. Điều này khiến cho lượng hồng cầu và chất dinh dưỡng không thể di chuyển tới cơ quan này càng làm tổn thương cột sống. Ngoài làm giảm mật độ xương và khiến cấu trúc cột sống suy yếu thì các chất kích thích còn khiến người bệnh thường xuyên bị đau nhức nặng nề.

2. Thực phẩm chứa nhiều muối, đường

Việc tiêu thụ các loại thực phẩm có hàm lượng muối và đường cao khi đang bị viêm cột sống dính khớp sẽ khiến cho phản ứng viêm nghiêm trọng hơn. Điều này làm tăng các cơn đau dữ dội và khiến cho khả năng vận động của người bệnh suy giảm. Do vậy, tốt nhất người bệnh nên giảm lượng muối và đường khi chế biến món ăn và tránh dùng các thực phẩm chứa nhiều chất bảo quản.

3. Thực phẩm giàu gluten

Gluten là một nhóm protein có nhiều trong lúa mì, lúa mạch, lúa mạch đen. Gluten được cho là góp phần làm tăng các triệu chứng của bệnh viêm khớp. Ngoài ra, các loại thực phẩm chế biến sẵn như bánh ngọt, kẹo, bánh quy, ngũ cốc tổng hợp cũng có chứa nhiều gluten.

4. Thực phẩm chế biến sẵn, nhiều dầu mỡ

Các chuyên gia cho rằng một chế độ ăn uống có nhiều chất béo bão hòa hoàn toàn không tốt với những người bị viêm cột sống dính khớp.

Người bệnh cần tránh tiêu thụ các loại đồ ăn chứa nhiều dầu mỡ như thịt chiên, thức ăn đóng hộp, thịt xông khói, xúc xích, lạp xưởng… Đối với các loại rau củ thì nên chế biến theo cách luộc, hấp hoặc nấu canh thay vì xào, sẽ tốt cho xương khớp nói chung và cả cơ thể nói chung.

Thực phẩm chế biến sẵn là loại thực phẩm mà người bị viêm cột sống dính khớp không nên ăn

5. Thực phẩm chứa nhiều tinh bột

Tiêu thụ các thực phẩm chứa nhiều đường và carbs tinh chế (tinh bột) có nguy cơ gây ra sự gia tăng AGEs(3). AGEs là chất độc hại có khả năng phá hỏng một số protein trong cơ thể.

Để phá vỡ chất độc AGEs, cơ thể sẽ phải sử dụng các cytokine là chất truyền tin gây viêm. Quá trình này sẽ làm cho các phản ứng viêm do bệnh viêm cột sống dính khớp trở nên tồi tệ hơn.

6. Thực phẩm Omega – 6

Omega-6 là một acid béo lành mạnh rất cần thiết cho sức khỏe. Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, việc bổ sung nhiều Omega-6 có thể làm tăng khả năng viêm bên trong xương khớp. Chính vì vậy, người bệnh viêm cột sống dính khớp không nên bổ sung omega-6 quá nhiều. Omega-6 có nhiều trong lòng đỏ trứng, thịt đỏ, thịt gà, cho nên đây là những thực phẩm mà người bị bệnh xương khớp cũng nên hạn chế ăn.

Một số lưu ý trong cải thiện và điều trị viêm cột sống dính khớp

Không chỉ là vấn đề viêm cột sống dính khớp nên ăn gì và không nên ăn gì, mà nhìn chung, với những người mắc bệnh xương khớp, để kiểm soát tốt thì còn cần phải có chế độ vận động hợp lý, khoa học.

Theo đó, các chuyên gia khuyên bệnh nhân bị viêm cột sống dính khớp nên xây dựng và duy trì thói quen vận động hằng ngày. Họ có thể tham gia các bài tập thể dục thể thao phù hợp hoặc tập luyện ở nhà theo sự hướng dẫn của người có chuyên môn.

Về các môn thể dục thể thao, người bệnh có thể tham gia môn bơi lội, đây được coi là  môn thể thao tốt nhất cho những người bị bệnh lý liên quan đến cột sống. Ngoài ra, người bệnh có thể tập các môn như đi bộ, tập yoga hoặc có các bài tập riêng tác động vào cột sống và các nhóm cơ xung quanh để cải thiện tình trạng đau nhức. Điều quan trọng là người bệnh cần tập đúng động tác, đúng kỹ thuật và tập ở mức độ vừa phải, phù hợp với tình trạng bệnh lý của mình.

Ngoài ra, để bổ trợ cho việc tập luyện cũng như hỗ trợ điều trị, để giúp cột sống khỏe mạnh hơn thì những người bị viêm cột sống dính khớp nên sử dụng thêm các dưỡng chất chuyên biệt, tốt cho xương khớp có trong JEX thế hệ mới. Đây là sản phẩm được nhiều chuyên gia xương khớp khuyên dùng vì tính hiệu quả và an toàn của nó.

JEX thế hệ mới sản xuất tại Mỹ, Với thành phần được kết hợp từ các tinh chất thiên nhiên quý như Eggshell Membrane, Turmeric Root, Chondroitin Sulfate, Collagen Type 2, Collagen Peptide… Các tinh chất này khi đi vào cơ thể sẽ hỗ trợ kiểm soát quá trình viêm, giúp giảm đau rõ rệt, từ đó tăng khả năng vận động của người bệnh. Đồng thời JEX còn hỗ trợ cơ thể tăng sản sinh các chất căn bản để tái tạo sụn khớp và xương dưới sụn, giúp xương khớp chắc khỏe hơn, tăng tính đàn hồi và sự dẻo dai.

JEX thế hệ mới là sản phẩm được các chuyên gia khuyên dùng đối với bệnh nhân bị các bệnh lý về xương khớp

Như vậy, chế độ dinh dưỡng dành cho người bị viêm cột sống dính khớp là rất quan trọng. Tuy nhiên, đi kèm với đó còn cần có chế độ vận động hợp lý, kết hợp với các sản phẩm bổ sung hiệu quả để người bệnh có thể yên tâm là bệnh của mình sẽ được kiểm soát.