Viêm cột sống dính khớp có di truyền không? Dấu hiệu di truyền là gì?

Bệnh viêm cột sống dính khớp có di truyền không?

Viêm cột sống sinh khớp là bệnh viêm hệ thống mạn tính, ảnh hưởng đến khớp và có thể gây ra các triệu chứng toàn thân, tim và viêm màng bồ đào. Theo các nghiên cứu, viêm cột sống dính khớp có mối liên hệ mật thiết với yếu tố kháng nguyên hòa hợp mô HLA-B27, được tìm thấy ở 90 – 95% người bệnh. Và có hơn 100 loại phụ của gen này, khác nhau tùy theo chủng tộc.

Vì kháng nguyên đặc trưng HLA-B27 có khả năng di truyền nên nhiều người lo lắng liệu bệnh viêm cột sống dính khớp có di truyền không? Và câu trả lời là bệnh có thể di truyền. Tuy nhiên, không phải ai có kháng nguyên HLA-B27 di truyền cũng sẽ mắc viêm cột sống dính khớp. Trên thực tế, có khoảng 5 – 20% trẻ mang gen HLA-B27 của bố mẹ phát triển bệnh viêm cột sống dính khớp trong tương lai.

Do đó, người bệnh viêm cột sống dính khớp không nên chủ quan, khi muốn mang thai hoặc sinh con nên khám tiền hôn nhân để tránh trường hợp di truyền bệnh lý sang thai nhi. Ngoài ra, những gia đình có bố, mẹ hoặc cả hai được chẩn đoán mắc viêm cột sống dính khớp cũng nên đưa con đến bệnh viện để tầm soát bệnh và có biện pháp can thiệp kịp thời.

Dấu hiệu di truyền ở bệnh viêm cột sống dính khớp

Dù viêm cột sống dính khớp do di truyền hay các yếu tố khác gây ra đều có chung triệu chứng là đau thắt lưng hoặc đau lưng kiểu viêm, đôi khi kèm hiện tượng cứng cột sống vào buổi sáng. Khác với các cơn đau lưng do những nguyên nhân khác, đau lưng do viêm cột sống dính khớp thường kéo dài ít nhất 3 tháng, có thể khởi phát từ rất sớm (17-45 tuổi). Cường độ khi khởi phát âm ỉ và tăng theo thời gian. Đặc biệt, các cơn đau không thuyên giảm khi người bệnh nghỉ ngơi.

Đau thắt lưng là triệu chứng điển hình của viêm cột sống dính khớp

Gen nào ảnh hưởng tới bệnh viêm cột sống dính khớp?

Theo tài liệu tham khảo về di truyền học của Thư viện Y khoa Quốc gia Hoa Kỳ, các biến thể di truyền ở gen ERAP1, IL1A và IL23R cũng liên quan đến sự phát triển của bệnh viêm cột sống dính khớp (1). Các gen này ảnh hưởng đến hoạt động của hệ miễn dịch và làm tăng nguy cơ mắc bệnh.

Xét nghiệm di truyền phát hiện được viêm cột sống dính khớp không?

Với những trường hợp nghi ngờ viêm cột sống dính khớp do di truyền, bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện xét nghiệm HLA-B27 để xác định yếu tố di truyền. Nếu kết quả là dương tính, khả năng bị viêm cột sống dính khớp do di truyền tương đối cao.

Ngoài ra, để chẩn đoán viêm cột sống dính khớp, bác sĩ còn tiến hành thăm khám triệu chứng lâm sàng kết hợp chẩn đoán hình ảnh (chụp X-quang, chụp MRI)…

Xét nghiệm HLA-B27 để xác định yếu tố di truyền bệnh viêm khớp dính khớp

Những yếu tố làm tăng nguy cơ viêm cột sống dính khớp

Ngoài di truyền còn có một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc viêm cột sống dính khớp như:

Yếu tố giới tính: Tỷ lệ nam giới mắc viêm cột sống dính khớp cao gấp 2-3 lần nữ giới. Đặc biệt, các triệu chứng của bệnh cũng có xu hướng nghiêm trọng hơn.

Tuổi tác: Viêm cột sống dính khớp thường phát hiện ở độ tuổi từ 20-30. Có đến 95% người bệnh được chẩn đoán mắc viêm cột sống dính khớp trước 45 tuổi.

Bệnh nền: Mắc một số bệnh nền như bệnh Crohn, viêm loét đại tràng, vẩy nến… có khả năng làm tăng nguy cơ phát triển viêm cột sống dính khớp.

Hút thuốc: Một số nghiên cứu đã tìm thấy mối liên hệ giữa sự phát triển của bệnh viêm cột sống dính khớp và hút thuốc (2). Tuy nhiên, mối liên hệ này vẫn chưa rõ ràng.

Bài liên quan: Viêm cột sống dính khớp có chữa khỏi được không?

Cách cải thiện viêm cột sống dính khớp

Hiện nay vẫn chưa có phương pháp điều trị dứt điểm viêm cột sống dính khớp. Đa phần các phương pháp điều trị chủ yếu tập trung vào việc giảm đau và chống viêm, ngăn ngừa cứng khớp, khắc phục tình trạng dính khớp nếu đã xảy ra, cải thiện khả năng vận động… Một số phương pháp cải thiện điều trị bao gồm:

1. Điều trị bằng thuốc

Tùy từng trường hợp cụ thể mà bác sĩ kê đơn thuốc phù hợp để kiểm soát tốt tình trạng viêm cột sống dính khớp. Một số loại thuốc thường được chỉ định như: nhóm thuốc giảm đau kháng viêm không chứa steroid, thuốc corticosteroids dạng tiêm tại chỗ, nhóm thuốc chống thấp khớp tác dụng chậm (DMARDs), thuốc sinh học…

2. Vật lý trị liệu

Các bác sĩ chuyên khoa sẽ chỉ định các bài tập vật lý trị liệu giúp tăng cường độ chắc khỏe và sự linh hoạt cho cột sống, hỗ trợ cải thiện viêm cột sống dính khớp.

3. Tập các bài tập nhẹ

Hoạt động thể chất hàng ngày cũng là cách hữu ích để kiểm soát các triệu chứng viêm cột sống dính khớp như đau và cứng khớp. Một số bài tập cơ bản, đơn giản phù hợp với hầu hết thể trạng của người bị viêm cột sống dính khớp: đi bộ, bơi lội, tập plank, thái cực quyền, yoga, khiêu vũ, hít thở sâu…

4. Phẫu thuật

Nếu các phương pháp điều trị viêm cột sống dính khớp nội khoa không mang lại hiệu quả, bác sĩ có thể cân nhắc phẫu thuật. Các loại phẫu thuật được chỉ định cho người viêm cột sống dính khớp như: Phẫu thuật chỉnh hình cột sống (dành cho trường hợp cột sống bị biến dạng), thay khớp háng (áp dụng cho trường hợp người bệnh bị đau trong thời gian dài, giảm khả năng vận động).

Bài liên quan: Viêm cột sống dính khớp sống được bao lâu?

Viêm cột sống dính khớp có di truyền không? Viêm khớp dính khớp là bệnh lý mạn tính có khả năng di truyền. Do đó, người bệnh nên khám tiền hôn nhân khi có ý định mang thai hoặc cha, mẹ mắc viêm cột sống dính khớp nên đưa con đến bệnh viện tầm soát bệnh sớm.