Trang chủ - Bệnh xương khớp - Bệnh lý khác - Trật khớp có tự khỏi được không? Bao lâu thì khỏi? [Tư vấn]
Trật khớp là sự di chuyển bất thường giữa các đầu xương, làm cho các mặt khớp bị lệch ra khỏi vị trí ban đầu, gây sưng đau và hạn chế khả năng vận động. Vậy trật khớp có tự khỏi được không hay cần phải điều trị? Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về cơ chế tự lành của trật khớp, những nguy cơ khi không điều trị kịp thời và các biện pháp phục hồi hiệu quả.
Trật khớp là tình trạng các đầu xương bị lệch ra khỏi vị trí khớp vốn có, nên thường không không thể tự khỏi mà cần can thiệp y tế để đưa khớp trở về vị trí ban đầu.
Đặc biệt, đối với các khớp lớn như khớp vai, khớp khuỷu hoặc khớp đầu gối, tình trạng trật khớp thường diễn ra nghiêm trọng hơn. Nếu không điều chỉnh đúng cách và kịp thời, trật khớp có thể dẫn đến tăng tổn thương cho dây chằng, gân và mô mềm xung quanh khớp. Từ đó, kéo dài thời gian phục hồi và làm tăng nguy cơ gây biến dạng khớp, ảnh hưởng đến khả năng vận động về sau.
Nếu trật khớp không được điều trị kịp thời và đúng cách, người bệnh có thể gặp phải nhiều rủi ro nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Dưới đây là những nguy cơ tiềm ẩn nếu tình trạng trật khớp không được xử lý đúng cách.
Một trong những rủi ro lớn nhất khi không điều trị trật khớp kịp thời là nguy cơ tổn thương khớp vĩnh viễn. Khi khớp bị lệch ra khỏi vị trí ban đầu, các cấu trúc như dây chằng, gân và mô mềm xung quanh khớp sẽ bị căng giãn hoặc rách, dẫn đến nguy cơ hỏng sụn khớp và gây ra tổn thương lâu dài, khiến khớp khó có thể trở về trạng thái ban đầu. Thậm chí, người bệnh có thể phải đối mặt với tình trạng khớp bị biến dạng, mất thẩm mỹ và ảnh hưởng nặng nề đến chức năng khớp.
Mất ổn định khớp nghĩa là khớp yếu và dễ bị trật lại trong tương lai, ngay cả khi chỉ có những tác động nhỏ. Ví dụ, với khớp vai, nếu trật một lần mà không được điều trị, người bệnh có nguy cơ gặp lại tình trạng trật khớp vai nhiều lần sau đó. Tình trạng mất ổn định khớp sẽ làm suy giảm chức năng khớp, khiến người bệnh khó thực hiện các hoạt động hằng ngày một cách thoải mái.
Trật khớp không điều trị kịp thời cũng là yếu tố góp phần làm tăng nguy cơ viêm khớp và thoái hóa khớp. Khi khớp bị tổn thương và không được điều chỉnh, các mô khớp sẽ tạo ra sự cọ xát giữa các đầu xương, dẫn đến viêm và thoái hóa khớp theo thời gian. Đây là quá trình không thể đảo ngược và có thể khiến người bệnh phải đối mặt với các cơn đau kéo dài. Không chỉ vậy, viêm khớp và thoái hóa khớp còn làm giảm khả năng vận động và ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống.
Khi khớp bị tổn thương mà không được khắc phục, khả năng di chuyển, xoay, co duỗi của khớp sẽ bị giới hạn, khiến người bệnh gặp khó khăn trong việc thực hiện các hoạt động hằng ngày như cầm nắm, đi lại hay thậm chí là tự chăm sóc bản thân. Hạn chế vận động lâu dài còn có thể dẫn đến teo cơ quanh khớp.
Không điều trị trật khớp đúng cách có thể ảnh hưởng đến khả năng vận động về sau
Xử lý và sơ cứu đúng cách khi bị trật khớp có thể giảm thiểu tổn thương và tăng khả năng phục hồi nhanh chóng. Dưới đây là hướng dẫn cụ thể các bước sơ cứu cần thiết khi bị trật khớp (*):
Ngay sau khi bị trật khớp, bạn cần cố định để khớp không di chuyển nhằm hạn chế tăng thêm tổn thương cho dây chằng, gân và các mô mềm xung quanh khớp. Để cố định khớp, có thể sử dụng băng thun chuyên dụng, nẹp hoặc bất kỳ vật dụng nào có sẵn như vải sạch để giữ khớp ở nguyên vị trí ban đầu. Tuy nhiên, lưu ý không nên cố định khớp quá chặt để tránh cản trở máu lưu thông máu.
Tuyệt đối không tự ý nắn chỉnh vùng khớp bị trật khi không có chuyên môn y tế. Nhiều người nghĩ rằng có thể tự đẩy khớp trở lại vị trí ban đầu, nhưng điều này rất nguy hiểm. Nắn chỉnh không đúng cách có thể gây thêm tổn thương cho dây chằng, gân, thậm chí là mạch máu và thần kinh xung quanh khớp. Thay vào đó, người bị trật khớp cần được đưa đến cơ sở y tế để được xử lý nắn chỉnh khớp an toàn và đúng kỹ thuật.
Chườm lạnh là biện pháp đơn giản nhưng rất hiệu quả để giảm sưng đau khi bị trật khớp. Bạn có thể sử dụng túi đá lạnh hoặc bọc đá vào khăn sạch rồi chườm lên vùng khớp bị trật trong khoảng 15 – 20 phút, mỗi lần cách nhau 1 – 2 giờ, có thể thực hiện liên tục trong 48 giờ đầu sau khi bị trật khớp. Chườm lạnh giúp các mạch máu co lại, từ đó giảm sưng và viêm tại khu vực bị tổn thương. Tuy nhiên, không nên chườm đá trực tiếp lên da để không gây bỏng lạnh.
Cố gắng giữ cho vùng khớp bị trật cao hơn so với tim. Ví dụ, nếu bị trật khớp chân, bạn có thể nằm xuống và dùng gối hoặc vật mềm để nâng cao chân. Nếu bị trật khớp tay, hãy dùng gối hoặc khăn mềm để kê dưới tay khi ngồi hoặc nằm. Nâng cao vùng bị trật giúp máu lưu thông tốt hơn và hạn chế tụ dịch tại vùng khớp bị tổn thương. Đây là cách giúp giảm sưng và đau khá hiệu quả.
Chườm lạnh vùng khớp bị trật có thể giúp đau và sưng
Khi cơ thể xuất hiện các dấu hiệu sau đây, bạn cần đến khám bác sĩ càng sớm càng tốt để tránh các biến chứng nghiêm trọng:
Bài liên quan: Trật khớp vai: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị
Điều trị trật khớp cần được thực hiện kịp thời và đúng phương pháp để khớp phục hồi tốt và hạn chế các di chứng về sau. Sau đây là một số phương pháp điều trị trật khớp hiệu quả thường được áp dụng:
Đây là phương pháp phổ biến nhất và được áp dụng trong trường hợp trật khớp nhẹ. Bác sĩ sẽ thực hiện việc nắn chỉnh để đưa các đầu xương trở về vị trí ban đầu. Quá trình này thường đòi hỏi tính chính xác và chuyên môn cao để tránh gây tổn thương thêm cho khớp. Nắn khớp cần được thực hiện bởi bác sĩ chuyên khoa, không nên tự ý thực hiện tại nhà.
Điều trị trật khớp cần được thực hiện dưới sự hướng dẫn của bác sĩ để đảm bảo an toàn
Sau khi nắn khớp, người bệnh cần phải bó bột hoặc sử dụng nẹp cố định khớp để giữ khớp ở vị trí ổn định trong thời gian phục hồi. Phương pháp này giúp khớp không bị di chuyển, tránh tình trạng tái lại và giúp các mô mềm xung quanh có thời gian hồi phục. Thời gian bó bột có thể kéo dài từ vài tuần đến vài tháng, tùy thuộc vào mức độ tổn thương của khớp.
Phương pháp phẫu thuật được áp dụng trong các trường hợp trật khớp nghiêm trọng hoặc khi có tổn thương đi kèm như rách dây chằng, gân hoặc khi khớp không thể được nắn chỉnh bằng cách thông thường. Phẫu thuật giúp phục hồi cấu trúc khớp và đảm bảo khớp trở lại trạng thái ổn định. Sau phẫu thuật, người bệnh cần có thời gian nghỉ ngơi và chăm sóc cẩn thận để khớp hồi phục hoàn toàn.
Đây là giai đoạn quan trọng trong quá trình phục hồi sau trật khớp. Các bài tập vật lý trị liệu giúp tăng cường sức mạnh của cơ bắp xung quanh khớp, cải thiện khả năng vận động và ngăn ngừa nguy cơ tái trật khớp. Người bệnh nên thực hiện các bài tập theo hướng dẫn của chuyên gia vật lý trị liệu để giúp khớp nhanh chóng phục hồi và trở lại trạng thái bình thường.
Trong quá trình điều trị và phục hồi chức năng khớp, người bệnh cần duy trì chế độ dinh dưỡng đầy đủ và nghỉ ngơi hợp lý. Kết hợp bổ sung các dưỡng chất có lợi cho xương khớp để giúp đẩy nhanh quá trình hồi phục.
Bài liên quan: Trật khớp cổ tay
Giờ đây bạn đã có câu trả lời cho câu hỏi trật khớp có tự khỏi được không, vậy bị trật khớp bao lâu thì khỏi? Thời gian để phục hồi sau khi bị trật khớp có thể khác nhau tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể, do ảnh hưởng của nhiều yếu tố như vị trí khớp bị trật, mức độ nghiêm trọng của chấn thương, mức độ di lệch của xương, hiệu quả sơ cứu ban đầu và phương pháp điều trị được áp dụng.
Đối với những trường hợp trật khớp nhẹ, quá trình hồi phục có thể diễn ra nhanh. Trong những trường hợp nặng, cần phải phẫu thuật hoặc nẹp bó bột, sẽ cần thêm nhiều thời gian để phục hồi. Thông thường, quá trình phục hồi hoàn toàn sau trật khớp thường kéo dài từ 6 đến 8 tuần. Trong khoảng thời gian này, mặc dù có những hạn chế nhất định trong vận động, nhưng người bệnh vẫn có thể thực hiện các hoạt động đi lại nhẹ nhàng nếu tuân thủ đúng chỉ dẫn của bác sĩ và thực hiện các biện pháp hỗ trợ phục hồi như vật lý trị liệu.
Trật khớp có tự khỏi được không là một vấn đề mà nhiều người lo ngại, nhưng thực tế, tình trạng này thường không thể tự lành nếu không can thiệp y tế kịp thời. Sơ cứu đúng cách và điều trị chuyên khoa nhanh chóng giúp đưa khớp trở lại vị trí ban đầu và tránh các biến chứng lâu dài về sau. Vì vậy, khi gặp tình trạng trật khớp, người bệnh nên đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị đúng cách, đảm bảo quá trình hồi phục diễn ra hiệu quả.
(*) Cleveland Clinic. (2025, June 2). Dislocation. https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/17873-dislocation
Những thông tin, bài viết trên website Jex.com.vn chỉ dành cho mục đích tham khảo, tra cứu thông tin. Không thay thế cho việc chẩn đoán, khám và điều trị y khoa. Do đó JEX không chịu trách nhiệm về những trường hợp tự ý áp dụng mà không có chỉ định của bác sĩ