Trang chủ - Bệnh xương khớp - Bệnh lý khác - Viêm bao hoạt dịch kiêng ăn gì và nên ăn gì để giảm đau hiệu quả?
Viêm bao hoạt dịch là tình trạng viêm ở các túi chứa dịch quanh khớp, gây đau nhức và hạn chế vận động. Bên cạnh việc điều trị, chế độ dinh dưỡng là yếu tố không thể thiếu trong việc hỗ trợ giảm viêm, giảm đau và đẩy nhanh quá trình phục hồi. Vậy viêm bao hoạt dịch kiêng ăn gì và nên ăn gì để giảm đau, tránh tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn. Hãy cùng tìm hiểu ngay.
Dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát viêm, hỗ trợ giảm đau và phục hồi cho người bệnh viêm bao hoạt dịch.
Chế độ dinh dưỡng đầy đủ vitamin, khoáng chất, protein và axit béo giúp hỗ trợ tái tao sụn khớp, tăng cường hệ miễn dịch và hỗ trợ quá trình chống viêm hiệu quả. Việc duy trì cân bằng dinh dưỡng giúp cơ thể có đủ năng lượng và nguyên liệu cần thiết để chống lại tình trạng viêm nhiễm, đồng thời hỗ trợ quá trình tự phục hồi của các mô bị tổn thương.
Một số loại thực phẩm có đặc tính chống viêm có thể hỗ trợ làm giảm triệu chứng đau nhức, sưng tấy, khó chịu, giúp người bệnh thoải mái hơn. Những thực phẩm này chứa các hợp chất tự nhiên có khả năng ức chế các enzyme gây viêm, giảm sản sinh các chất trung gian viêm trong cơ thể. Việc tích hợp các thực phẩm này vào chế độ ăn hàng ngày có thể mang lại hiệu quả tương đương với một số loại thuốc chống viêm nhẹ.
Bổ sung thực phẩm giàu vitamin C và collagen giúp hỗ trợ tái tao sụn và bảo vệ khớp. Thực phẩm chứa canxi và vitamin D giúp xương chắc khỏe, hạn chế nguy cơ loãng xương, thoái khớp. Đặc biệt, sự kết hợp giữa các dưỡng chất này tạo ra hiệu ứng hiệp đồng, giúp cải thiện mật độ xương, tăng cường độ bền của sụn khớp và duy trì tính linh hoạt của hệ thống cơ xương khớp.
Chế độ dinh dưỡng đầy đủ protein giúp tái tao mô và tăng cường khả năng vận động của khớp. Uống đủ nước và bổ sung thực phẩm giàu chất xơ giúp hỗ trợ thải độc, cải thiện hệ miễn dịch, nhờ đó hỗ trợ phục hồi bệnh nhanh hơn. Quá trình phục hồi không chỉ diễn ra ở khớp mà còn bao gồm việc tái tạo các mô liên kết xung quanh, cải thiện tuần hoàn máu và tăng cường khả năng chống chọi với các tác nhân gây bệnh.
Chế độ dinh dưỡng phù hợp giúp điều hòa phản ứng miễn dịch, tránh tình trạng miễn dịch quá mức gây tổn thương thêm cho các mô khỏe mạnh xung quanh vùng viêm. Việc cung cấp đủ các vi chất dinh dưỡng giúp hệ miễn dịch hoạt động ổn định, vừa đủ mạnh để chống lại viêm nhiễm nhưng không quá mức gây ra các phản ứng tự miễn có hại.
Người bệnh viêm bao hoạt dịch nên tránh các loại thực phẩm dưới đây nếu không muốn tình trạng bệnh nghiêm trọng hơn:
Muối có khả năng giữ nước, làm tăng áp lực lên các khớp bị viêm, khiến tình trạng sưng đau khớp trở nên nghiêm trọng hơn. Khi tích tụ quá nhiều muối, cơ thể bị mất cân bằng điện giải, làm giảm khả năng kiểm soát viêm tự nhiên. Lượng muối dư thừa còn làm tăng bài tiết canxi qua nước tiểu, từ đó làm giảm mật độ xương, tăng nguy cơ thoái hóa khớp và làm chậm quá trình phục hồi của bao hoạt dịch.
Ngoài ra, thực phẩm nhiều muối, đặc biệt trong đồ ăn chế biến sẵn (đồ hộp, mì gói, dưa muối), chứa nhiều chất bảo quản và phụ gia có thể kích thích phản ứng viêm, tăng nguy cơ viêm mãn tính và gây hại cho hệ thống xương khớp. Do đó, người bị viêm bao hoạt dịch nên giảm lượng muối trong khẩu phần ăn để tránh giữ nước, giảm sưng viêm và bảo vệ sức khỏe xương khớp.
Người bị viêm bao hoạt dịch nên hạn chế ăn nhiều muối
Đường là một trong những tác nhân làm trầm trọng thêm tình trạng viêm trong cơ thể. Đường tinh luyện kích thích cơ thể sản sinh nhiều cytokine tiền viêm, làm tăng mức độ viêm tại bao hoạt dịch và các khớp. Khi lượng đường trong máu tăng cao, quá trình glycation (đường hóa protein) xảy ra, khiến collagen và các mô liên kết bị tổn thương, làm chậm quá trình phục hồi.
Ngoài ra, đường dư thừa sẽ chuyển hóa thành mỡ, làm tăng cân, gây áp lực lên khớp và bao hoạt dịch, khiến tình trạng viêm trở nên nghiêm trọng hơn. Tiêu thụ quá nhiều đường còn có thể làm ảnh hưởng đến chức năng của hệ miễn dịch, khiến cơ thể khó kiểm soát tình trạng viêm. Đường còn cản trở quá trình hấp thu canxi và magie – 2 khoáng chất quan trọng cho sức khỏe xương khớp. Do đó, người bị viêm bao hoạt dịch nên hạn chế tối đa đường tinh luyện như bánh kẹo, nước ngọt, đồ uống có đường, để giảm viêm và bảo vệ xương khớp. Thay vào đó, có thể sử dụng đường tự nhiên từ trái cây, mật ong với lượng vừa phải.
Đồ uống có gas chứa đường tinh luyện, chất tạo ngọt nhân tạo và chất bảo quản, có thể kích thích cơ thể sản sinh nhiều cytokine gây viêm, làm tình trạng viêm bao hoạt dịch trở nên nghiêm trọng hơn. Nhiều nước ngọt có gas có chứa axit photphoric, làm giảm khả năng hấp thụ canxi, khiến xương và khớp yếu hơn, làm chậm quá trình phục hồi bệnh.
Đồ uống có gas thường chứa nhiều đường và calo rỗng, dễ gây tăng cân. Khi cơ thể thừa cân sẽ làm tăng áp lực lên các khớp, làm cho bao hoạt dịch bị chèn ép, gây đau nhức và viêm nặng hơn. Tiêu thụ quá nhiều đồ uống có gas có thể gây đầy hơi, khó tiêu, ảnh hưởng đến quá trình hấp thu chất dinh dưỡng quan trọng như canxi, magie và vitamin D, có thể khiến tình trạng bệnh nghiêm trọng và làm chậm quá trình phục hồi. Theo đó, người bệnh viêm bao hoạt dịch nên thay đồ uống có gas bằng nước lọc, trà thảo mộc hoặc nước ép trái cây tự nhiên để hỗ trợ sức khỏe xương khớp.
Cũng như đường, rượu bia có thể kích thích quá trình sản xuất cytokine tiền viêm và làm tăng axit uric, khiến tình trạng viêm nặng hơn. Rượu có tác dụng lợi tiểu, khiến cơ thể mất nước. Khi cơ thể mất nước, dịch khớp sẽ giảm, làm khớp khô và hoạt động kém linh hoạt, cơn đau cũng trở nên dữ dội hơn.
Rượu bia và các chất kích thích có thể ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ, làm giảm khả năng tự sửa chữa mô bao hoạt dịch và sụn khớp trong khi ngủ. Mất ngủ còn làm tăng cảm giác đau và khó chịu ở vùng khớp. Do đó, người bệnh viêm bao hoạt dịch nên kiêng hoàn toàn rượu bia và các chất kích thích để giảm viêm, giảm đau và bảo vệ sức khỏe xương khớp.
Thức ăn nhanh như gà rán, khoai tây chiên, pizza, xúc xích, lạp xưởng… chứa nhiều chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa. Hai loại chất béo này kích thích cơ thể sản xuất cytokine gây viêm, làm trầm trọng hơn tình trạng viêm bao hoạt dịch. Đồ ăn chế biến sẵn thường thiếu vitamin và khoáng chất quan trọng như vitamin C, D, canxi và omega-3 – những chất này giúp hỗ trợ giảm viêm và bảo vệ xương khớp. Tiêu thụ quá nhiều thực phẩm này khiến cơ thể thiếu chất dinh dưỡng cần thiết cho quá trình tái tạo mô và sụn.
Các loại thịt đỏ (thịt bò, thịt dê, thịt cừu) chứa nhiều axit arachidonic, khi chuyển hóa sẽ tạo ra prostaglandin và leucotrien – những chất gây viêm, làm trầm trọng hơn tình trạng viêm bao hoạt dịch. Nội tạng động vật (gan, tim, lòng) chứa hàm lượng purin cao, làm tăng sản xuất axit uric cũng làm tình trạng bệnh nghiêm trọng hơn.
Thịt đỏ và nội tạng động vật còn chứa nhiều sắt heme – dạng sắt có thể làm tổn thương các mô khớp và phá hủy collagen, khiến khớp kém linh hoạt và cản trở quá trình hồi phục.
Người bệnh nên kiêng các loại thịt đỏ, để tránh tình trạng bệnh nghiêm trọng hơn
Thực phẩm giàu tinh bột cũng là câu trả lời cho thắc mắc viêm bao hoạt dịch kiêng ăn gì? Các loại tinh bột tinh chế như cơm trắng, bánh mì trắng, bánh ngọt, mì gói… có chỉ số đường huyết (GI) cao, dễ làm tăng lượng đường trong máu. Khi đường huyết tăng, cơ thể sản sinh nhiều cytokine gây viêm, làm bao hoạt dịch sưng tấy và đau nhiều hơn. Ngoài ra, tinh bột tinh chế có thể kích hoạt quá trình glycation – khi đường liên kết với protein, làm cứng các mô bao hoạt dịch và giảm độ linh hoạt của khớp.
Để hỗ trợ giảm viêm, giảm đau và thúc đẩy quá trình phục hồi bao hoạt dịch. Một số thực phẩm người bệnh viêm bao hoạt dịch nên bổ sung vào thực đơn hàng ngày:
Đừng quên bổ sung thực phẩm giàu Omega-3. Omega-3 là một axit béo không bão hòa, có đặc tính chống viêm mạnh mẽ, giúp hỗ trợ giảm đau và đẩy nhanh quá trình phục hồi của bao hoạt dịch. Cụ thể, Omega-3 giúp ức chế sản sinh cytokine và enzyme gây viêm, từ đó giúp giảm sưng và đau do viêm bao hoạt dịch.
Loại axit béo này còn hỗ trợ duy trì lượng dịch nhầy trong bao hoạt dịch, giúp khớp vận động trơn tru. Đồng thời, giảm quá trình thoái hóa mô sụn và làm chậm tiến triển của bệnh. Những thực phẩm giàu Omega-3 nên ăn như các loại cá béo (cá hồi, cá ngừ, cá thu, cá mòi, cá trích), các loại hạt (hạt lanh, hạt chia, hạt óc chó), dầu thực vật (dầu oliu, dầu hạt lanh), hải sản (tôm, hàu)…
Các loại rau xanh đậm như cải bó xôi, cải xoăn, bông cải xanh chứa nhiều polyphenol, flavonoid và beta-carotene, giúp trung hòa gốc tự do gây viêm. Vitamin C dồi dào trong các loại rau này còn tăng cường khả năng tổng hợp collagen, giúp duy trì độ đàn hồi của bao hoạt dịch và thúc đẩy quá trình phục hồi của bệnh.
Ngoài ra, một số loại rau xanh như cải thìa, rau dền, bông cải xanh còn chứa lượng canxi tự nhiên giúp duy trì sức khỏe xương khớp. Chất xơ dồi dào trong các loại rau xanh hỗ trợ kiểm soát cân nặng, ngăn ngừa béo phì và cải thiện tiêu hóa, tăng cường hấp thu dưỡng chất quan trọng cho xương khớp.
Người bệnh nên bổ sung nhiều rau xanh, đặt biệt là rau có màu xanh đậm vào thực đơn hàng ngày
Chất chống oxy hóa như vitamin C, vitamin E, polyphenol và flavonoid giúp trung hòa các gốc tự do, ngăn ngừa quá trình viêm và làm giảm triệu chứng đau nhức hiệu quả. Chất chống oxy hóa còn giúp bảo vệ collagen và sụn khớp, duy trì độ đàn hồi và linh hoạt của khớp, hỗ trợ giảm nguy cơ thoái hóa sớm. Các thực phẩm giàu chất chống oxy hóa còn có tính kháng khuẩn, giúp tăng cường hệ miễn dịch và bảo vệ sức khỏe xương khớp.
Những thực phẩm giàu chất chống oxy hóa tốt cho người viêm bao hoạt dịch như các loại trái cây (cam, dâu tây, việt quất, lựu, nho), các loại rau xanh (bông cải xanh, cải xoăn, rau bina), gia vị kháng viêm (gừng, nghệ, tỏi, trà xanh), các loại hạt (óc chó, hạnh nhân, hạt chia), dầu thực vật (dầu oliu, dầu hạt lanh).
Thực phẩm giàu canxi như sữa, phô mai, sữa chua, cá hồi, cá mòi, đậu nành, hạnh nhân, hạt mè, hạt chia… giúp củng cố hệ xương, làm giảm nguy cơ loãng xương và hạn chế tổn thương bao hoạt dịch.
Thực phẩm giàu vitamin D như cá hồi, cá thu, cá ngừ, trứng gà, nấm, sữa… hỗ trợ cơ thể hấp thụ canxi tốt hơn và cải thiện chức năng miễn dịch, giúp cơ thể kiểm soát viêm hiệu quả hơn.
Chất xơ có tác dụng nuôi dưỡng hệ vi sinh đường ruột, giúp tăng cường lợi khuẩn và sản sinh axit béo chuỗi ngắn (SCFA) – một hợp chất có khả năng giảm phản ứng viêm trong cơ thể. Thực phẩm giàu chất xơ giúp no lâu và giảm cảm giác thèm ăn, nhờ đó giữ cân nặng hợp lý, giúp giảm áp lực lên khớp gối, hông, vai – những vị trí dễ bị tổn thương do viêm bao hoạt dịch.
Ngoài ra, chất xơ hoà tan giúp giảm cholesterol xấu (LDL), cải thiện tuần hoàn máu, giúp máu và oxy đến khớp hiệu quả hơn, nhờ đó hỗ trợ giảm viêm cũng như tái tạo và phục hồi bao hoạt dịch bị viêm. Người bệnh viêm bao hoạt dịch nên bổ sung các thực phẩm giàu chất xơ như rau xanh (rau bina, cải xoăn, bông cải xanh), trái cây (táo, lê, chuối, bơ, cam, dâu tây), ngũ cốc nguyên cám (gạo lứt, yến mạch, lúa mạch, bánh mì nguyên cám), các loại đậu (đậu đen, đậu đỏ, đậu lăng, đậu xanh).
Bạn có thể bổ sung các loại gia vị và thực phẩm có đặc tính chống viêm như: gừng, nghệ, tỏi, ớt chuông, tiêu đen, quế, hành tây, trà xanh, chanh, bưởi, việt quất… hỗ trợ giảm viêm, tăng cường lưu thông máu và hỗ trợ quá trình phục hồi của bao hoạt dịch.
Ngũ cốc nguyên hạt như yến mạch, gạo lứt, lúa mạch, quinoa chứa nhiều chất xơ cùng các hợp chất chống oxy hóa giúp giảm viêm, hạn chế tình trạng sưng đau của bao hoạt dịch. Ngũ cốc nguyên hạt có chỉ số đường huyết (GI) thấp, giúp duy trì đường huyết ổn định và hạn chế tăng cân. Ngũ cốc nguyên hạt còn cung cấp vitamin B và khoáng chất như magie, kẽm hỗ trợ quá trình tái tạo mô liên kết trong bao hoạt dịch, giúp quá trình phục hồi nhanh hơn.
Khi lựa chọn thực phẩm cho người viêm bao hoạt dịch, bạn cần lưu ý một số vấn đề sau:
Người bệnh viêm bao hoạt dịch cần cân bằng các nhóm dưỡng chất thiết yếu giúp duy trì sức khỏe tổng thể. Để hỗ trợ giảm viêm và nhanh phục hồi bệnh nên ưu tiên thực phẩm giàu Omega-3, chất xơ, chất chống oxy hóa, collagen, vitamin D. Tuy nhiên, nên linh hoạt kết hợp nhiều loại thực phẩm khác nhau để giảm nguy cơ thiếu hụt vi chất và tạo cảm giác ngon miệng, tránh bỏ bữa hoặc ăn uống không khoa học.
Cùng chế độ ăn uống khoa học, bạn cần chú trọng bảo vệ màng hoạt dịch, nuôi dưỡng sụn và xương dưới sụn từ bên trong bằng các dưỡng chất chuyên biệt từ thiên nhiên. Đây được xem là giải pháp hữu hiệu, an toàn, được các chuyên gia khuyến nghị. Bổ sung các tinh chất thiên nhiên quý Eggshell Membrane, Collagen Type 2 không biến tính & Collagen Peptide thủy phân, Turmeric Root (Curcumin), Chondroitin Sulfate… có khả năng ngăn chặn các tự kháng thể, ức chế các chất gây viêm như TNF-α, Interleukin 1, Interleukin 6, Interferon gamma… giúp hỗ trợ giảm đau, giảm viêm, giúp khớp chuyển động trơn tru và bảo vệ xương chắc khỏe.
Các dưỡng chất này còn kích thích tế bào sụn sản sinh các chất căn bản (Collagen và Aggrecan) giúp tái tạo sụn khớp và xương dưới sụn. Đồng thời tăng cường chất lượng của dịch khớp, kích thích tái tạo tế bào xương mới, tăng mật độ xương, giúp tăng bộ bền và dẻo dai cho khớp, làm chậm quá trình lão hóa, duy trì tốt hệ vận động.
Bên cạnh việc quan tâm đến viêm bao hoạt dịch kiêng ăn gì? Người bệnh viêm bao hoạt dịch nên uống đủ 2-2.5 lít nước/ngày để duy trì dịch khớp, bôi trơn khớp, hạn chế đau nhức, cứng khớp. Nước giúp đào thải độc tố, giảm nồng độ axit uric và các chất gây viêm, từ đó giảm sưng đau. Nước còn giúp vận chuyển oxy và dưỡng chất đến các mô bao hoạt dịch, hỗ trợ phục hồi nhanh hơn.
Kiểm soát cân nặng đóng vai trò quan trọng trong việc giảm áp lực lên các khớp và bao hoạt dịch, giúp giảm trình trạng viêm và đau nhức, đồng thời ngăn ngừa biến chứng và giảm nguy cơ tái phát bệnh.
Luyện tập và vận động hợp lý giúp tăng cường lưu thông máu, cung cấp dưỡng chất cho bao hoạt dịch, nhờ đó giúp tái tạo mô tổn thương và duy trì lượng dịch bôi trơn trong khớp, giảm cứng khớp. Vận động nhẹ nhàng kích thích sản sinh chất chống viêm tự nhiên, làm giảm đau và sưng do viêm bao hoạt dịch. Thể dục, thể thao thường xuyên còn giúp đốt cháy calo, kiểm soát cân nặng, từ đó giảm áp lực lên khớp và bao hoạt dịch.
Một số bài tập phù hợp với người viêm bao hoạt dịch như bơi lội, yoga, đạp xe, đi bộ… Nhưng tránh các bài tập cường độ cao, nhảy, chạy bộ vì có thể gây tổn thương thêm cho bao hoạt dịch.
Người bị viêm bao hoạt dịch cần chủ động thăm khám sớm khi có dấu hiệu bất thường để phát hiện kịp thời, ngăn ngừa biến chứng và có hướng điều trị phù hợp. Không nên tự ý dùng thuốc hoặc trì hoãn vì có thể khiến bệnh trở nên nghiêm trọng hơn. Ngoài ra, tình trạng này cũng thường xuyến hiện ở các vị trí khác như vùng cổ tay, nếu bạn đang có những triệu chứng bất thường tại vị trí này thì có thể tham khảo thêm bài viết: Viêm bao hoạt dịch cổ tay
Để khám và điều trị viêm bao hoạt dịch khớp, bạn có thể đến với Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, Hệ thống BVĐK Tâm Anh, nơi quy tụ đội ngũ chuyên gia đầu ngành, bác sĩ ngoại khoa giàu kinh nghiệm, tận tâm, nhiệt tình. Đây cũng là đơn vị tiên phong trong việc chẩn đoán và điều trị các bệnh về cơ xương khớp với kỹ thuật, công nghệ hiện đại theo phác đồ tiên tiến.
Bệnh viện đầu tư trang thiết bị, máy móc tân tiến như: máy chụp CT 768 lát cắt Somatom Drive, máy đo mật độ xương, máy siêu âm, máy cộng hưởng từ thế hệ mới Magnetom Amira BioMatrix, bàn mổ Meera-Maquet, hệ thống kính vi phẫu thuật Opmi Vario 700 Zeiss,… giúp phát hiện sớm các thương tổn và điều trị thành công nhiều bệnh lý về cơ xương khớp, trong đó có viêm bao hoạt dịch khớp.
Viêm bao hoạt dịch nên kiêng gì? Người bệnh nên kiêng đồ chiên rán, thực phẩm nhiều đường, muối, rượu bia, nước ngọt… giúp hỗ trợ giảm đau, giảm viêm, ngăn ngừa biến chứng và hỗ trợ quá trình phục hồi bệnh. Bên cạnh đó, cần kết hợp với chế độ ăn uống lành lạnh, duy trì cân nặng hợp lý, vận động thường xuyên và thăm khám bác sĩ khi cần thiết để kiểm soát bệnh hiệu quả.
Những thông tin, bài viết trên website Jex.com.vn chỉ dành cho mục đích tham khảo, tra cứu thông tin. Không thay thế cho việc chẩn đoán, khám và điều trị y khoa. Do đó JEX không chịu trách nhiệm về những trường hợp tự ý áp dụng mà không có chỉ định của bác sĩ