Đau lưng cấp tính là bệnh lý gì? Có đáng lo ngại hay không?

Đau lưng cấp hay đau lưng cấp tính chỉ xuất hiện và tồn tại trong vài ngày hoặc vài tuần nhưng đủ để “ám ảnh” bạn suốt đời. Điều đáng lo ngại là cơn đau lưng bộc phát này có thể là tín hiệu cho biết cột sống và đĩa đệm của bạn đang gặp vấn đề trầm trọng, cần có biện pháp phòng ngừa và cải thiện sớm.

Cơn đau lưng cấp có thể bất ngờ ập đến khi bạn vừa tỉnh giấc

Đau lưng cấp tính là gì?

Đau thắt lưng cấp tính là “cơn đau nằm vùng” bởi thường xuất hiện từ vùng cạnh dưới sườn đến lằn mông mà vị trí “cắm chốt” là thắt lưng. Tuy nhiên, đau lưng cấp cũng có thể lan tỏa xuống một hoặc cả hai chân. 

Khác với đau lưng mạn tính (kéo dài liên tục trên 3 tháng), đau lưng cấp diễn ra trong khoảng 6 - 12 tuần. Thế nhưng, có trường hợp chỉ đau một vài ngày và lại có trường hợp cần vài tháng để các triệu chứng biến mất hoàn toàn. Dựa vào thời gian bắt đầu, phát triển và kết thúc cơn đau để phân loại đau lưng cấp tính và đau lưng mạn tính.

Hầu hết mọi người đều đã, đang và sẽ trải qua cơn đau lưng cấp tính một hoặc nhiều lần trong đời. Cơn đau cấp ở lưng có xu hướng tự khỏi mà ít khi, thậm chí không cần can thiệp điều trị y tế chuyên sâu và không làm mất chức năng cử động của khớp xương.

Triệu chứng và dấu hiệu nhận biết đau lưng cấp tính

 Khi bị đau lưng cấp tính, người bệnh có 

• Đau nhói thắt lưng, đau âm ỉ dọc cột sống (tập trung ở vùng hạ sườn đến lằn mông)

• Căng cứng khối cơ ở lưng, đùi và vai cổ

• Một số hoạt động gặp khó khăn như lái xe, đứng ngồi lâu, mang vác vật nặng

• Hay đau về đêm nên gây mất ngủ triền miên

• Cúi, ngửa hay xoay người đều đau

Cơn đau lưng cấp có thể dịch chuyển xuống phần đùi và chân làm hạn chế hoạt động đi lại của người bệnh. Ở một số người, cảm giác đau lưng chỉ thoáng qua trong chốc lát, nhưng đừng chủ quan bởi đây có thể là tín hiệu báo trước một đợt đau nhức dữ dội đang chực chờ tấn công lưng của chúng ta.

Nguyên nhân gây đau lưng cấp tính

Đau thắt lưng cấp tính không thể quy cho một nguyên nhân xác định nào cả. Cơn đau lưng cấp có thể được kích hoạt bởi các căng thẳng lên cột sống và thắt lưng trong khi tập thể dục hay đang thực hiện những hoạt động hàng ngày. 

Chuyên gia xương khớp cũng đã tập hợp được nhóm nguy cơ khiến cơn đau lưng cấp tính bùng phát:

• Thoát vị đĩa đệm

• Loãng xương, viêm khớp, nhiễm trùng, khối u...

• Vận động hoặc làm việc quá sức 

• Chấn thương do tai nạn, ngã, va chạm mạnh khi chơi thể thao

• Tư thế làm việc (bất động cột sống) ngồi hoặc đứng một chỗ nhiều giờ đồng hồ

• Thay đổi chuyển động đột ngột khiến cột sống và đĩa đệm bị lệch

Ngoài ra, chế độ dinh dưỡng mất cân đối, thói quen lười vận động hay đi giày dép quá cao… cũng là điều kiện thuận lợi đánh thức cơn đau lưng đang ngủ quên của bạn. Vì nguyên nhân gây đau lưng cấp không rõ ràng, thế nên bác sĩ sẽ dựa trên lịch sử bệnh lý và kết quả thăm khám thực thể để khoanh vùng các yếu tố có nguy cơ cao chính xác nhất.

Đau lưng cấp tính có đáng lo ngại không?

Bệnh đau lưng cấp tính không cần chữa trị mà có thể tự khỏi sau vài ngày hoặc vài tuần - Nói vậy nghĩa là vấn đề này không có gì đáng e ngại?

Không! Điều này chỉ đúng với những ai may mắn nằm ngoài danh sách “ghé thăm” của cơn đau lưng cấp tính, còn người đã và đang phải gồng mình chịu đựng cơn đau như trời giáng này thì luôn sống trong nỗi bất an và lo lắng.

Đau lưng cấp làm giảm hiệu quả làm việc thường ngày

Đau lưng cấp không quá nguy hiểm, nhưng lại làm giảm năng suất lao động và hoạt động của người bệnh, từ đó kéo theo sức khỏe và đời sống tinh thần, chất lượng sống đi xuống. Dưới đây là những ảnh hưởng tiêu cực của đau lưng cấp đến người bệnh:

• Không thể tiếp tục chơi các môn thể thao như tennis, golf, chạy bộ, khiêu vũ…

• Gặp rắc rối trong đời sống vợ chồng

• Không thể tham gia các hoạt động vui chơi cùng gia đình, bạn bè...

Hơn nữa, đau lưng cấp tính có thể tái phát bất kì lúc nào, thế nên người bệnh sẽ phải chịu tình trạng này lặp đi lặp lại suốt cuộc đời khi bệnh trở thành mãn tính.

Trước tác động sâu sắc của cơn đau lưng cấp đến mọi mặt đời sống sức khỏe và tinh thần như vậy, chúng ta thật sự không thể bàng quan khi thấy lưng đau ê ẩm bất thường. Thay vì âm thầm chịu đựng đau nhức, hãy đến bệnh viện thăm khám để được tư vấn giải pháp điều trị và kiểm soát đau lưng cấp hiệu quả nhất bạn nhé!

Chẩn đoán đau lưng cấp tính 

Đau lưng cấp không có dấu hiệu đặc trưng hay triệu chứng rõ ràng, nên việc chẩn đoán tương đối phức tạp nhằm tránh sai sót hoặc “bắt nhầm” bệnh. Một người có dấu hiệu đau lưng cấp tính sẽ được tiến hành các khâu kiểm tra sau:

Kiểm tra tiền sử bệnh lý và chức năng vận động

Thời gian là yếu tố then chốt để bác sĩ bước đầu xác định có phải bạn bị đau lưng cấp tính hay không? Bởi vậy, những câu hỏi như “bạn bị đau lưng từ khi nào? Trước đó đã từng gặp phải tình trạng này chưa? Nếu gặp rồi thì cơn đau kéo dài trong bao lâu?...

Bên cạnh đó, bác sĩ sẽ hỏi thêm “vị trí cảm nhận cơn đau rõ ràng nhất là ở đâu? Cơn đau có lan xuống đùi và chân hay không?”...

Sau khi thu thập được những thông tin cần thiết, bác sĩ sẽ hướng dẫn người bệnh thực hiện một số động tác cơ bản như cúi thấp người, ngửa người về phía sau, xoay trái xoay phải… kết hợp dùng tay ấn mạnh vào các vị trí dọc sống lưng. Quan sát chuyển động và phản ứng của người bệnh, bác sĩ có thể nắm được mức độ đau cũng như khi nào người bệnh cảm thấy đau nhất. 

Kiểm tra hình ảnh

Các phương pháp kiểm tra hình ảnh bao gồm  chụp X-quang, cộng hưởng từ MRI và chụp cắt lớp CT Scan cho phép bác sĩ loại trừ nguyên nhân gây đau lưng là do khối u, thoái hóa cột sống, chấn thương, tổn thương dây chằng, mạch máu... Thông qua kết quả kiểm tra hình ảnh giúp bác sĩ xác định được cơn đau lưng của bạn có phải chỉ là tức thời hay là dấu hiệu của một bệnh lý xương khớp nguy hiểm khác.

Chẩn đoán hình ảnh giúp bác sĩ xác định chính xác lý do gây đau lưng

Xét nghiệm máu

Tiến hành xét máu phản ánh tốc độ lắng hồng cầu và số lượng hồng cầu, tiểu cầu, bạch cầu giúp bác sĩ biết được người bệnh có mắc các vấn đề liên quan đến nhiễm trùng xương hoặc u tủy xương không. 

Phác đồ điều trị đau lưng cấp tính khác biệt hoàn toàn so với đau lưng mãn tính do các bệnh lý xương khớp gây ra. Chính vì vậy, cần phải chẩn đoán chính xác nguồn gốc gây đau lưng mới có thể đưa ra kế hoạch chữa trị đúng đắn và hiệu quả.

Phác đồ điều trị đau lưng cấp tính chuẩn y tế

Không có thuốc hay phương pháp nào có thể giải quyết triệt để đau lưng cấp tính. Một phác đồ điều trị chuẩn y tế hướng đến giảm và kiểm soát cơn đau lưng cấp nhanh nhất ngay thời điểm phát bệnh với 3 chỉ định chính:

Nghỉ ngơi hợp lý

Chìa khóa giảm đau lưng cấp đó là tạo điều kiện lý tưởng nhất để khối cơ lưng được nghỉ ngơi và thư giãn. Khi các khối cơ được thư giãn sẽ giúp giảm đau lưng nhanh chóng.

Lưu ý: Việc nghỉ ngơi ở đây là tránh các hoạt động thể chất mạnh, mang vác hoặc làm việc nặng và hạn chế tối đa chuyển động nhanh, vặn xoay người gấp chứ không phải là nằm yên một chỗ. Nếu bất động trên giường kéo dài có thể khiến cơn đau thêm tồi tệ hơn.

Uống thuốc giảm đau chống viêm

Thông thường, các loại thuốc giảm đau giãn cơ sẽ được áp dụng cho những trường hợp bị đau lưng cấp. Tuy nhiên, gần đây nhóm thuốc này được đánh giá là không mang lại hiệu quả như mong đợi (chưa kể còn có thể gây ra một số tác dụng phụ).

Và giải pháp thay thế là tiêm thuốc vô hiệu hóa dây thần kinh cảm giác, chặn đứng cơn đau ngay tức khắc. Bạn hãy đến bệnh viện chuyên khoa xương khớp uy tín để được tư vấn kỹ càng hơn về phương pháp này nhé!

Bài tập vật lý trị liệu

Các bài tập cơ khớp được hướng dẫn bởi các nhà trị liệu vật lý vừa hỗ trợ ổn định cột sống, giải tỏa căng thẳng các nhóm cơ ở lưng vừa kiểm soát cơn đau tái phát. Tập vật lý trị liệu cần kiên trì và tuân thủ nghiêm ngặt liệu trình tập luyện của bác sĩ mới đạt được kết quả cao.

Đây là 3 điều trị cơ bản giúp giảm đau lưng cấp hiệu quả. Khi bị đau lưng dạng cấp tính, các biện pháp cổ truyền như châm cứu hay bấm huyệt trị đau lưng có thể hỗ trợ ít nhiều. 

Làm gì khi bị đau lưng cấp tính?

Khi cơn đau lưng đột ngột tìm đến (dù dữ dội hay chỉ thoáng qua), chúng ta vẫn cần phải biết làm gì để trực tiếp đối phó với đau lưng cấp. Các bạn cần trang bị  những kiến thức hữu ích sau đây để chủ động giảm nhẹ cơn đau lưng cũng như bảo vệ cột sống và thắt lưng tốt nhất:

• Dừng mọi hoạt động tại thời điểm đau lưng xảy ra và nằm yên thẳng lưng trên bề mặt cứng (gỗ hay nệm cao su có cấu trúc cứng, mặt phẳng), không phải nệm dày mềm.

• Chườm lạnh lên vùng bị đau (không chườm nóng và tránh chườm lên cột sống)

• Đặt một chiếc gối mỏng hoặc gấp khăn tắm dưới vị trí bị đau như thắt lưng, cổ…

• Hạn chế mang vác nặng, chơi thể thao, đi lại… cho đến khi cơn đau chấm dứt (trung bình 3-5 ngày)

Hạn chế mang vác vật nặng bảo vệ cột sống phòng tránh đau lưng

Nếu sau 2 - 3 ngày, cơn đau vẫn tiếp diễn với mức độ nặng hơn, bạn nên đến bệnh viện chuyên khoa xương khớp kiểm tra càng sớm càng tốt. Lúc này, cơn đau có thể vượt ngưỡng chịu đựng của bạn, nhưng đừng tùy ý uống thuốc giảm đau hay áp dụng các bài thuốc “vô danh” khi chưa tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa.

Lời khuyên giúp giảm nguy cơ bị hoặc tái phát đau lưng cấp tính

Có một thực tế buộc chúng ta phải chấp nhận đó là: Ngay cả người chưa từng bị đau lưng cấp tính cũng hoàn toàn có thể phát bệnh bất cứ lúc nào, còn riêng đối với người đã từng một hoặc vài lần đau lưng cấp thì cũng không thể tránh được bệnh tái phát. Do đó, chúng ta nên xây dựng lối sống khoa học và chế độ chăm sóc sức khỏe hợp lý theo lời khuyên của chuyên gia xương khớp dưới đây để giảm tối đa nguy cơ bị hoặc tái phát đau lưng cấp tính:

• Duy trì thói quen luyện tập thể chất để khối cơ lưng luôn chắc khỏe và linh hoạt

• Thực hiện chế độ dinh dưỡng cân đối giúp tăng cường độ vững chắc cho cột sống lưng

• Hạn chế vận động và làm việc quá sức (nhất là người có tiền sử đau lưng cấp)

• Giữ tư thế đúng trong quá trình làm việc, học tập hay chơi thể thao

• Tập khởi động làm nóng cơ thể trước khi tham gia các môn thể dục thể thao