Viêm khớp khuỷu tay: Nguyên nhân, dấu hiệu, cách phòng ngừa và điều trị bệnh

Khớp khuỷu tay là khớp đảm nhận nhiều vai trò quan trọng trong vận động như điều khiến cầm nắm, nâng đỡ, xoay cẳng tay… đồng thời khuỷu tay cũng là khớp chịu nhiều lực tác động nên rất dễ tổn thương. Khi khớp khuỷu tay bị tổn thương sẽ gây ra hàng loạt các triệu chứng như viêm, sưng đỏ, đau nhức… ảnh hưởng đến cuộc sống và sinh hoạt hàng ngày.

Vậy làm sao để biết nguyên nhân nào gây ra viêm khớp khuỷu tay, dấu hiệu, cách phòng và cải thiện bệnh như thế nào là hợp lý? Thông tin đầy đủ sẽ được cập nhật trong bài viết này!

Cấu tạo của khớp khuỷu tay

Khuỷu tay là một trong những khớp lớn của cơ thể, nối giữa cẳng tay và cánh tay. Khuỷu tay có thể cử động linh hoạt, xoay chuyển 180 độ nhờ có cấu tạo bao gồm: 

• Bên trong có mỏm trên lồi cầu trong để thực hiện chức năng co gập của cổ tay và khả năng bám của các ngón tay.

• Bên ngoài có mỏm trên lồi cầu ngoài là vị trí tại điểm tiếp xúc của ngón tay và cổ tay.

Ngoài ra, khớp khuỷu tay được liên kết với nhau bởi hệ thống dây chằng và bao khớp. Bên cạnh kết nối các khớp trên cánh tay, dây chằng còn nối xương và sụn chêm. Các dây chằng chính kết nối với các xương của khuỷu tay bao gồm dây chằng khoeo, dây chằng hướng tâm và dây chằng hình khuyên.

Cấu trúc chính của khuỷu tay người

Viêm khớp khuỷu tay là gì?

Viêm khớp khuỷu tay là một dạng của viêm khớp dạng thấp, gây sưng viêm hoặc giãn, rách, đứt một hoặc một vài nhóm gân cơ tại khớp khuỷu tay. Bệnh viêm khớp khuỷu tay thường gặp những người vận động khớp tay nhiều hoặc bị chấn thương khác.

Nguyên nhân gây viêm khớp khuỷu tay

Nguyên nhân bị đau khớp khuỷu tay được tìm thấy bao gồm nguyên nhân do bệnh lý và do các yếu tố tác động từ bên ngoài.

Bệnh viêm khớp khuỷu tay do bệnh lý

Khuỷu tay có cấu tạo đầy đủ như các khớp lớn khác trên cơ thể, đồng thời khớp khuỷu tay cũng đảm nhận nhiều chức năng vận động nên gia tăng nguy cơ bị sưng viêm và đau nhức như các khớp khác. Cũng có thể nói, viêm khớp khuỷu tay là hậu quả của các bệnh viêm khớp thường gặp dưới đây:

Viêm khớp

Trong khi nhiều người vẫn tin rằng, viêm khớp hay còn gọi là viêm xương khớp là căn bệnh thường gặp ở người lớn tuổi. Ngày nay, khoa học đã khẳng định ngoài yếu tố tuổi tác, người có gen di truyền, béo phì, bị chấn thương, thường xuyên tạo áp lực lớn và lặp đi lặp lại lên khớp… cũng là yếu tố tác động khiến bệnh viêm khớp ngày càng phổ biến kể cả ở những người trẻ.

Bệnh viêm khớp xảy ra ở hầu hết tất cả các khớp, trong đó có viêm khớp khuỷu tay, do sụn khớp bị thoái hóa và bào mòn, dẫn đến tình trạng hai đầu xương khi cử động chạm vào nhau gây đau đớn dữ dội.

Viêm khớp dạng thấp

Khác với bệnh viêm xương khớp, bệnh viêm khớp dạng thấp là kết quả từ sự suy yếu của hệ thống miễn dịch trong các khớp, các kháng thể nhận diện sai “kẻ thù” và tấn công bao hoạt dịch, gây sưng, đau nhức tại nhiều khớp, thậm chí là có nguy cơ làm biến dạng khớp và gây tàn phế. (Xem thêm bệnh viêm khớp dạng thấp tại đây)

Biến dạng khuỷu tay do viêm khớp dạng thấp

Viêm khớp thiếu niên

Bệnh viêm khớp thiếu niên là bệnh lý viêm khớp xảy ra ở trẻ em dưới 16 tuổi. Bệnh thường gây đau, cứng và sưng khớp trong thời gian dài. Bệnh viêm thiếu niên có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm khác như viêm mắt, viêm khớp khuỷu tay và ảnh hưởng đến sự phát triển chung của cơ thể, nếu không chữa trị kịp thời.

Viêm khớp do Lupus

Bệnh lupus ban đỏ là một bệnh lý liên quan đến sự suy yếu của hệ thống miễn dịch, có thể ảnh hưởng đến nhiều cơ quan trên toàn bộ cơ thể, đặc biệt là bệnh có nguy cơ xuất hiện ở phụ nữ trẻ tuổi. Lupus ban đỏ biểu hiện bằng các triệu chứng như hội chứng Raynaud, viêm màng phổi, tổn thương thận, hệ thống thần kinh… làm đau nhức khớp và tạo thành bệnh lý viêm khớp do lupus ban đỏ.

Viêm khớp vảy nến

Bệnh viêm khớp vảy nến là một tình trạng bệnh lý do người bị bệnh vẩy nến trên da và móng. Bệnh vảy nến bắt đầu xuất hiện bằng những nốt ban đỏ, có vảy trắng và thường xuất hiện ở khuỷu tay, mắt cá chân, bàn tay, bàn chân và đầu gối. Bệnh viêm khớp vẩy nến có thể gây ra các cơn đau ở bất kỳ cơ quan nào trên cơ thể, trong đó phải kể đến là viêm khớp cùi chỏ.

Bệnh viêm khớp vẩy nến vừa gây ngứa ngáy vừa ảnh hưởng đến sức khỏe xương khớp của người bệnh.

Bệnh viêm khớp khuỷu tay do chấn thương

Dấu hiệu viêm khớp khuỷu tay thường rất phổ biến ở những người bị chấn thương, vận động khuỷu tay quá sức, do đặc thù nghề nghiệp hoặc sai tư thế. Ngoài ra, người từng trải qua quá trình phẫu thuật, chấn thương khuỷu tay có thể làm hư hại lớp sụn của khớp. Điều này có thể dẫn đến sự tiến triển của bệnh viêm khớp khuỷu tay. 

Động tác thể thao không đúng kỹ thuật có thể khiến bạn bị đau khớp khuỷu tay

Đối tượng dễ có nguy cơ mắc bệnh

Dựa vào nguyên nhân gây nên bệnh viêm khớp khuỷu tay, các nhà khoa học xác định nhóm đối tượng dưới đây rất dễ mắc phải:

• Người thường vận động và chơi những môn thể thao cần dùng sức từ cánh tay như: đánh golf, bóng ném, bóng chày, tennis, cử tạ, người đánh quyền anh…

• Nhóm người làm việc dùng lực tay nhiều như: đầu bếp, thợ mộc, thợ sửa nước, họa sĩ, công nhân nhà máy, nhiếp ảnh...

Những người mắc các bệnh lý về xương khớp như viêm khớp, viêm khớp dạng thấp, viêm khớp lupus, viêm khớp vảy nến… thường gặp phải những tổn thương viêm lồi cầu ngoài do cổ tay lặp đi lặp lại các động tác, làm khuỷu tay sinh ra phản ứng viêm và gây đau nhức.

Người làm việc ở văn phòng cũng là đối tượng nguy cơ mắc viêm khớp khủy tay

Triệu chứng viêm khớp khuỷu tay thường gặp

Tương tự như các bệnh lý về viêm khớp khác là hình thành thành phản ứng viêm, tiếp theo đó là hàng loạt các triệu chứng đau nhức gây ảnh hưởng đến khả năng vận động và đời sống tinh thần của người bệnh. Các triệu chứng của viêm khớp khuỷu tay thường sẽ bao gồm:

• Đau nhức: Ở giai đoạn đầu khi mới phát hiện bệnh, cơn đau có thể thỉnh thoảng xuất hiện, dần dần mỗi khi xoay cẳng tay hoặc mở rộng cánh tay cơn đau sẽ tồi tệ hơn. 

• Sưng tấy: Triệu chứng này phổ biến hơn ở người mắc bệnh viêm khớp dạng thấp.

• Cứng khớp: Xảy ra với bệnh nhân mắc viêm khớp, hình thành sau chấn thương.

• Khó khăn khi cử động: Cánh tay không thể duỗi thẳng hoặc co khuỷu tay lại, khó nâng đồ vật.

• Đau ở cả hai khuỷu tay: Bị đau ở cả hai khuỷu tay hoặc đau cổ tay, ở vai là dấu hiệu từ bệnh viêm khớp dạng thấp gây ảnh hưởng đến viêm khớp khuỷu tay. 

Viêm khớp cùi chỏ có nguy hiểm không?

Bệnh viêm khớp khuỷu tay là bệnh lý chủ yếu do các bệnh tiền thân như viêm khớp dạng thấp, viêm khớp vảy nến, viêm khớp lupus… gây ra, tuy không nguy hiểm đến tính mạng nhưng bệnh làm ảnh hưởng nghiệm trọng đến sức khỏe, tinh thần và cuộc sống hàng ngày của người bệnh. 

• Đau nhức dữ dội khi cử động, cầm nắm đồ vật.

• Nguy cơ bị biến dạng khớp, teo cơ

• Gây đau nhức kéo dài

• Hạn chế chức năng vận động

• Khiến người bệnh tự ti, ngại ngùng khi tiếp xúc với người khác.

• Nguy cơ tàn phế nếu chữa trị không đúng cách.

Đau khớp khuỷu tay khiến đam mê thể thao của nhiều người bị gián đoạn

Cách phòng ngừa và bảo vệ khớp khuỷu tay đúng cách

Viêm khớp khuỷu tay không phải là bệnh lý nguy hiểm đến tính mạng, dù vậy người bệnh cũng không nên chủ quan vì bệnh có thể tặng nặng hơn bởi thói quen sinh hoạt hàng ngày, chế độ chăm sóc và bảo vệ khớp đúng cách sẽ giúp giảm nguy cơ tiến triển của bệnh như:

Bổ sung dinh dưỡng chuyên biệt cho khớp khỏe mạnh, vững vàng

Nhận thấy vai trò quan trọng của việc điều hòa hệ thống miễn dịch cùng với việc nuôi dưỡng - bảo vệ sụn và xương dưới sụn trong cơ chế bệnh sinh của viêm khớp khuỷu tay, các nhà khoa học Mỹ đã đi sâu vào nghiên cứu và cho ra đời JEX thế hệ mới. JEX thế hệ mới là sản phẩm chứa các tinh chất quý từ thiên nhiên, với sự kết hợp hoàn hảo của Collagen Peptide, Collagen Type II không biến tính, Chondroitin Sulfate, Turmeric Root Extract (chiết xuất từ nghệ), Eggshell Membrane (chiết xuất từ màng vỏ trứng), White Willow Bark cùng nhiều tinh chất quý khác -  hỗ trợ giảm đau, giảm sưng viêm, tái tạo sụn khớp và hỗ trợ bảo vệ xương khớp chắc khỏe.

Tập luyện thể dục thể thao đúng cách và thường xuyên

Duy trì thói quen tập thể dục 30 phút mỗi ngày và ít nhất là 5 ngày/ tuần có thể giúp cơ thể phòng ngừa được các bệnh về khớp, không riêng gì bệnh viêm khớp khuỷu tay. Với người đã có khởi phát một vài dấu hiệu viêm khớp khuỷu tay, tập thể dục đều đặn ở mức độ vừa phải theo chỉ định của bác sĩ và huấn luyện viên thể dục sẽ giúp các khớp giảm căng thẳng và cử động linh hoạt hơn. 

Thay đổi thói quen sinh hoạt và làm việc

Bên cạnh việc bổ sung dưỡng chất và tập luyện cho xương khớp dẻo dai, phòng ngừa viêm khớp khuỷu tay bạn nên chú ý đến tư thế vận động, tránh tạo áp lực lên khớp khuỷu tay như: không nâng đồ vật quá nặng, tránh làm việc khi cổ tay cong, tránh lặp đi lặp lại một động tác ở khuỷu tay… nên có chế độ tập luyện và nghỉ ngơi hợp lý. 

Khi nào cần gặp bác sĩ

Khi bị đau nhức khuỷu tay bất thường hoặc do chấn thương khiến bạn khó khăn khi nâng hoặc xoay cánh tay. Lúc này khớp khuỷu tay có thể đã bị “khóa tại chỗ”, bạn nên đến các cơ sở y tế để được các bác sĩ thăm khám và chữa trị theo từng nguyên nhân khởi phát bệnh. 

Nguy cơ cứng khớp do bệnh viêm khớp sẽ phát triển nếu bạn bị chấn thương khuỷu tay

Chẩn đoán bệnh viêm khớp cùi chỏ

Các bác sĩ tiến hành chẩn đoán bệnh viêm khớp khuỷu tay bằng các câu hỏi để đánh giá tạm thời tiền sử của bệnh: 

• Bạn cảm nhận vị trí đau nằm ở đâu?

• Đau khớp trở nặng là vào lúc nào?

• Trong vận động hàng ngày, việc gì khiến khuỷu tay bạn đau nhức hơn hoặc cải thiện hơn?

• Trong gia đình, có ai từng bị bệnh viêm khớp mạn tính không?

• Bạn có đang gặp chấn thương hay vừa phẫu thuật không?

Sau khi tiến thập thông tin từ người bệnh, bước tiếp theo các bác sĩ sẽ kiểm tra chức năng khớp bằng cách sau:

• Trực tiếp dùng tay xoa vào vị trí khớp khuỷu tay hoặc dụng cụ gõ chuyên môn gõ vào chỗ đau.

• Xoay, co tay hoặc duỗi thẳng khớp khuỷu tay.

Từ những kết quả kiểm tra ban đầu, bác sĩ tiến hành cho người bệnh thực hiện thêm các bước chẩn đoán chuyên sâu và chính xác hơn để tìm ra nguyên nhân gây bệnh. Các bước đó bao gồm:

• Kiểm tra hình ảnh: Các kỹ thuật kiểm tra hình ảnh được sử dụng phù hợp trong quá trình chẩn đoán các bệnh lý liên quan đến khuỷu tay, bao gồm X-quang, CT scan và MRI. Căn cứ vào hình ảnh, bác sĩ có thể nhìn thấy được những tổn thương của khớp hay các mô mềm xung quanh.

• Xét nghiệm dịch khớp: Những dụng cụ chuyên dụng dùng để chọc hút dịch khớp được bác sĩ thực hiện tỉ mỉ. Sau khi lấy được mẫu dịch khớp, bác sĩ tiến hành quan sát dưới kính hiển vi để tìm ra “mầm mống” gây ra bệnh viêm khớp khuỷu tay.

• Xét nghiệm máu: Đây là bước cuối cùng của quá trình chẩn đoán bệnh khớp. Nồng độ hồng cầu, bạch cầu và tiểu cầu là những chỉ số phản ánh nên tình trạng bất thường của khớp. 

 Từ việc chẩn đoán và xét nghiệm, bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị và có biện pháp ngăn chặn bệnh phát triển.

Phương pháp điều trị bệnh viêm khuỷu tay khoa học

Tùy theo từng tình trạng, nguyên nhân gây ra bệnh viêm khớp khuỷu tay của từng bệnh nhân mà các bác sĩ chuyên khoa sẽ có phác đồ điều trị cụ thể cho mỗi người. Có 3 phương pháp điều trị cơ bản là:

Điều trị tại nhà

Các biện pháp khắc phục tại nhà được chỉ định với trường hợp khuỷu tay tổn thương nhẹ, bao gồm:

• Để cánh tay được nghỉ ngơi, nên dừng các cử động nặng và mạnh từ 1-2 tuần.

• Chườm lạnh: Biện pháp này có thể giúp giảm sưng giảm viêm tại khuỷu tay. Bằng cách cho nước đá vào khăn bông, chườm trên khuỷu tay khoảng 15 phút, mỗi ngày thực hiện 3-4 lần.

• Nẹp khuỷu tay: Dùng băng quấn hoặc nẹp để giảm lực cho khuỷu tay khi thực hiện những cử động đơn giản.

• Áp dụng vật lý trị liệu theo chỉ định của bác sĩ cũng góp phần giảm đau và giúp bệnh viêm khớp khuỷu tay cải thiện tốt hơn.

Chườm lạnh là cách giảm đau tại nhà khi bị đau khuỷu tay

Điều trị bằng thuốc

Một số nhóm thuốc được bác sĩ kê toa để giảm triệu chứng của viêm khớp khuỷu tay:

• Thuốc chống viêm không steroid (NSAID) có thể giúp ngăn chặn hình thành các phản ứng viêm và giảm sưng. Tuy nhiên thuốc chỉ có công dụng giảm đau trong thời gian ngắn, không giúp chữa viêm khuỷu tay tận gốc.

• Thuốc corticoid: được dùng bằng đường uống hoặc được tiêm trực tiếp vào khuỷu tay, có tác dụng giảm đau và giảm viêm. 

• Thuốc chống thấp khớp (DMARDs) giúp ức chế hình thành tình trạng viêm khớp, được một số bác sĩ kê toa.

Phương pháp phẫu thuật

Nếu biện pháp điều trị tại nhà và dùng thuốc không mang đến hiệu quả như mong đợi, bác sĩ tiến hành lựa chọn phương pháp phẫu thuật nhằm cải thiện chức năng của khuỷu tay. Một số phương pháp phẫu thuật khuỷu tay hiện nay được áp dụng:

• Nội soi khuỷu tay

• Phẫu thuật cắt bỏ các tế bào sinh xương

• Tạo hình khớp khuỷu tay (thay thế)

Viêm khớp khuỷu tay là tình trạng đau có thể không tự khỏi. Tuy nhiên, bạn có thể phòng ngừa và cải thiện triệu chứng của bệnh bằng cách nói chuyện với bác sĩ chuyên khoa. Khi phát hiện bệnh càng sớm càng cải thiện bệnh tốt hơn.