Ngón tay cò súng (Ngón tay bật): Nguyên nhân, dấu hiệu và điều trị

Ngón tay cò súng là gì?

Ngón tay cò súng là tình trạng một trong các ngón tay bị kẹt ở tư thế cong. Ngón tay cò súng có thể bị ở bất kỳ ngón tay nào, tuy nhiên phổ biến hơn là ngón áp út và ngón giữa. Khi uốn cong hoặc duỗi thẳng thường có tiếng tích tắc - giống như một cái cò súng được kéo và thả ra.

Hình ảnh ngón tay cò súng

Triệu chứng ngón tay cò súng thường gặp

Tình trạng ngón tay cò súng còn được gọi là “viêm bao gân chảy máu”. Các triệu chứng của ngón tay cò súng có thể tiến triển từ nhẹ đến nặng, điển hình như:

• Cứng ngón tay, kèm đau nhức

• Cảm giác khi bẻ thẳng ngón tay giống như bóp còi súng

• Có tiếng lách cách, răng rắc khi chuyển động ngón tay

• Bị sưng, teo hoặc u xung quanh đốt ngón tay hoặc trong lòng bàn tay bị ảnh hưởng

• Ngón tay bị “khóa” ở tư thế cong mà bạn không thể duỗi thẳng

Nhiều ngón tay có thể bị ảnh hưởng cùng một lúc và cả hai tay đều có thể bị ngón tay cò súng. Ngón tay cò súng thường bị kích thích hơn vào buổi sáng, khi đang nắm chặt một vật hoặc khi cố gắng duỗi thẳng ngón tay của bạn.

Nguyên nhân kích hoạt ngón tay cò súng

Gân là những sợi dây dài nối xương với cơ, các sợi gân sẽ chuyển động theo nhịp với xương dãn ra hoặc co lại. Ở bàn tay, các gân chạy dọc theo mặt trước và mặt sau của xương ở ngón tay và được gắn vào các cơ ở cẳng tay.

Các gân ở lòng bàn tay được giữ cố định bởi các dải mô chắc, được gọi là dây chằng, nằm cạnh với gân. Gân được bao phủ bởi một lớp vỏ bảo vệ bởi màng hoạt dịch - tiết ra chất lỏng để giữ cho gân được bôi trơn. Điều này cho phép gân di chuyển tự do và trơn tru trong vỏ bọc khi các ngón tay uốn cong và duỗi thẳng.

Trước mắt, các nhà khoa học đã đặt ra một số giả thuyết về nguyên nhân ngón tay cò súng

• Gân hoặc màng hoạt dịch bị viêm: Nếu gân không còn khả năng trượt dễ dàng qua lớp mô bọc, nó có thể lại tạo thành một cục nhỏ trên ngón tay và to dần lên, làm ảnh hưởng đến vận động của gân. Điều này làm cho việc uốn cong ngón tay trở nên khó khăn. Nếu gân bị mắc vào vỏ bao, ngón tay có thể đau khi duỗi thẳng.

• Vận động ngón tay quá mức: Những người có tính chất công việc sử dụng bàn tay nhiều như nhân viên văn phòng, hoặc thực hiện các hoạt động mạnh sử dụng máy móc hoặc công cụ thủ công đòi hỏi phải nắm chặt… có nguy cơ hình thành hội chứng ngón tay cò súng.

• Ma sát tiếp xúc nhiều: Đôi khi, việc sử dụng các dụng cụ điện rung ở tay hoặc thậm chí cầm vào tay lái của xe đạp khi chạy cũng có thể dẫn đến ngón tay cò súng.

Các hình ảnh ngón tay cò súng

Ngón đeo nhẫn và ngón cái thường bị ảnh hưởng nhất bởi ngón tay cò súng

Hội chứng ngón tay cò súng cũng có thể phát triển trên tất cả các ngón tay

Những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh

Một số yếu tố có thể làm tăng khả năng phát triển ngón tay cò súng bao gồm:

• Bệnh thường gặp phổ biến hơn ở phụ nữ, đặc biệt là những người trên 40 tuổi và những người mắc bệnh lý liên quan như hội chứng ống cổ tay.

• Người sau phẫu thuật hội chứng ống cổ tay thường gặp ngón tay cò súng trong 6 tháng đầu tiên sau khi bạn phẫu thuật.

• Một tình trạng khác liên quan đến bàn tay được gọi là chứng co cứng Dupuytren cũng có thể làm tăng nguy cơ phát triển ngón tay kích hoạt. Hội chứng co cứng Dupuytren làm mô liên kết trong lòng bàn tay dày lên, khiến 1 hoặc nhiều ngón tay co vào lòng bàn tay.

• Các tình trạng bệnh lý khác như bệnh tiểu đường và viêm khớp dạng thấp… diễn ra trong thời gian dài, cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc ngón tay cò súng. Ước tính 10% những người mắc bệnh tiểu đường có ngón tay cò súng cao hơn so với 2-3% dân số nói chung.

• Bệnh gút  - một loại viêm khớp khiến các tinh thể urat natri hình thành bên trong và xung quanh các khớp khiến chúng bị viêm (sưng).

• Amyloidosis  - tình trạng một protein bất thường được gọi là amyloid tích tụ trong các cơ quan, chẳng hạn như gan của bạn nhưng lại gây biến chứng lên các ngón tay.

• Tuyến giáp kém hoạt động (suy giáp): Khi tuyến giáp không sản xuất đủ một số hormone nhất định, nguy cơ mắc ngón tay cò súng là rất cao.

• Bệnh De Quervain - một tình trạng ảnh hưởng đến gân ở ngón tay cái của bạn, gây đau cổ tay của bạn

Phụ nữ lớn tuổi dễ gặp hội chứng ngón tay cò súng

Tê đầu ngón tay: Nguyên nhân và cách điều trị

Tê đầu ngón tay nếu chỉ xuất hiện thoáng qua rồi biến mất là vấn đề không đáng lo ngại. Nhưng nếu thường xuyên bị tê đầu ngón tay khiến cho việc cầm nắm đồ vật gặp khó khăn, bạn nên...

Chi tiết

Hội chứng ngón tay cò súng có biến chứng gì nguy hiểm không?

Trong hầu hết trường hợp, ngón tay cò súng gây ra nhiều phiền toái cho người bệnh hơn là các biến chứng nghiêm trọng. Tuy nhiên, nếu không được điều trị kịp thời, ngón tay cò súng có thể bị co vĩnh viễn. Điều này có thể dẫn đến việc thực hiện các công việc hàng ngày trở nên bất tiện và khó khăn. 

Khi nào người bệnh ngón tay cò súng cần đến gặp bác sĩ?

Nếu bạn thường xuyên bị đau không rõ nguyên nhân ở ngón tay và bàn tay, hình dạng ngón tay thay đổi, có thể là bị cong và khó duỗi ra, phải thường xuyên xoa bóp lòng bàn tay để giảm đau hoặc thức dậy với một hoặc nhiều ngón tay bị cò súng, cứng… bạn nên đi khám tại các chuyên khoa chỉnh hình. 

Cách chẩn đoán ngón tay cò súng

Bác sĩ thường có thể chẩn đoán ngón tay cò súng bằng cách khám sức khỏe bàn tay và đưa ra một số câu hỏi đơn giản về bệnh sử. Việc lắng nghe tiếng lách cách đặc trưng khi chuyển động của ngón tay cò súng cũng là một bước trong quá trình chẩn đoán. Bên cạnh đó là quan sát cách bạn mở và nắm bàn tay của bạn. 

Chẩn đoán ngón tay cò súng thường không được yêu cầu chụp X-quang hoặc các xét nghiệm hình ảnh khác.

Phương pháp điều trị ngón tay cò súng

Điều trị tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng trên ngón tay cò súng mà áp dụng phương pháp điều trị phù hợp. 

1. Điều trị không phẫu thuật

• Cố gắng không di chuyển ngón tay cò súng quá mạnh: Cần phải dành thời gian để cho ngón tay này nghỉ ngơi. 

• Nẹp ngón tay: Bác sĩ có thể cung cấp cho bạn một thanh nẹp được thiết kế để giữ cho ngón tay của bạn nằm yên.

• Thực hành bài tập kéo giãn: Những động tác kéo dãn ngón tay nhẹ nhàng và thường xuyên như ép lòng bàn tay, nắm giấy hoặc khăn, bẹt ngón tay, bài tập O… có thể làm dịu độ cứng và cải thiện phạm vi chuyển động.

• Dùng thuốc không steroid: Bác sĩ có thể đề xuất các loại thuốc không kê đơn để chống lại chứng viêm và giảm đau tạm thời như ibuprofen hoặc naproxen.

• Thuốc tiêm steroid: Thuốc steroid thường được tiêm vào bao gân nhằm giảm triệu chứng của ngón tay cò súng trong vài ngày.

2. Điều trị bằng phẫu thuật

Nếu bạn có các triệu chứng nghiêm trọng hoặc nếu các phương pháp điều trị khác không hiệu quả, bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật. Có 2 phương pháp phẫu thuật:

• Thực hiện qua da: Bác sĩ gây tê lòng bàn tay của bạn và đâm kim vào khu vực xung quanh gân bị ảnh hưởng. Bắt đầu bằng việc di chuyển kim và ngón tay để nới lỏng gân và làm cho ngón tay hoạt động trơn tru. 

• Tenolysis hoặc kích hoạt phẫu thuật giải phóng ngón tay. Bác sĩ tạo một vết cắt nhỏ ở khớp ngón tay và mở lớp vỏ bọc xung quanh gân.

Phẫu thuật ngón tay cò súng là một lựa chọn để giảm đau và phục hồi chức năng. 

Viêm khớp ngón tay: Nguyên nhân, dấu hiệu, điều trị và phòng ngừa

Viêm khớp ngón tay là bệnh lý thường có chiều hướng chuyển sang mãn tính. Điều đáng nói là, có khá nhiều người bệnh khớp thắc mắc về việc uống thuốc cải thiện viêm...

Chi tiết

Cách phòng ngừa ngón tay bị cò súng

Phòng tránh hội chứng ngón tay cò súng thường xuất phát từ việc tránh các nguyên nhân và yếu tố gia tăng bệnh:

• Tránh các hoạt động nắm chặt hoặc véo lặp đi lặp lại ở các ngón tay

• Đệm các vật cứng và dụng cụ chuyên dụng xung quanh ngón tay để tránh bị kẹp chặt

• Tránh sử dụng thiết bị, đồ vật rung lắc mạnh

• Tránh các hoạt động khiến ngón tay kích hoạt bị bắt hoặc khóa.

• Bạn cũng nên tự xoa bóp để giúp điều trị ngón tay cò súng vài phút trong ngày.